Luật Giáo dục đại học (sửa đổi): Sinh viên không cần học 4 năm liền, có thể tích lũy tín chỉ suốt đời

Trong bối cảnh Luật Giáo dục đại học đang được sửa đổi, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo PGS.TS Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh: Đại học Việt Nam sẽ bước sang một giai đoạn mới, nơi chất lượng được giám sát bằng dữ liệu, bằng công nghệ; sự tự chủ gắn liền với trách nhiệm giải trình; và hành trình học tập của người học trở nên linh hoạt, cá thể hóa hơn bao giờ hết.

“Bộ sẽ tăng cường hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong của các cơ sở giáo dục đại học. Quy định lần này nêu rất kỹ về trách nhiệm nội bộ, song song với cơ sở dữ liệu quốc gia và việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Công nghệ sẽ vừa tạo điều kiện cho các trường vận hành thông thoáng, vừa giúp giám sát hiệu quả, khách quan”, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nói.

Theo ông, giám sát chất lượng không còn dựa trên cảm tính, mà phải dựa trên dữ liệu và tiêu chuẩn. Bộ không can thiệp vào từng chi tiết nhỏ, mà thiết kế một khung chất lượng minh bạch, nơi các trường được chủ động nhưng phải đi kèm trách nhiệm giải trình. Công nghệ, AI cùng các hệ thống kiểm định độc lập sẽ trở thành “cặp mắt thứ hai” của xã hội trong việc đánh giá hoạt động đại học.

Tự chủ đại học cũng đòi hỏi sự phân vai rõ ràng. Hội đồng trường phải thực sự làm đúng chức năng quản trị, còn ban giám hiệu tập trung vào quản lý điều hành, dưới sự lãnh đạo của Đảng.

“Những quyết định quan trọng cần mang tính tập thể, theo đúng nguyên tắc tập trung dân chủ. Khi đó, trường mới có định hướng phát triển rõ ràng, nguồn lực mới được phân bổ hiệu quả”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Điểm đột phá khác là hành trình học tập của sinh viên sẽ thay đổi. Không còn ràng buộc học liền mạch 3–4 năm, người học có thể lựa chọn học từng phần, tích lũy tín chỉ suốt đời.

“Sinh viên có thể học một năm, hai năm rồi đi làm, sau đó quay lại học tiếp. Những module kỹ năng, kiến thức, hay chứng chỉ ngoại ngữ, năng lực số hoàn toàn có thể học trực tuyến, được AI hỗ trợ, và được công nhận chính thức. Khi tích lũy đủ, người học có thể hoàn thiện chương trình đào tạo để lấy bằng”, ông Sơn giải thích.

Đây không chỉ là thay đổi kỹ thuật, mà là một chuyển dịch về tư duy: từ kiểm soát sang tin cậy, từ đồng loạt sang cá thể hóa, từ bằng cấp sang công nhận năng lực suốt đời.

Khi trường đại học trở thành nơi “cùng học để đổi mới”, khi người học được trao quyền lựa chọn con đường riêng, thì giáo dục đại học mới thực sự trở thành động lực phát triển quốc gia.

“Không có phát triển bền vững nào mà thiếu một nền đại học khai phóng, có trách nhiệm và biết đổi mới”, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn khẳng định.

Văn Hiền