Khi biết đoàn kết, biết khơi dậy trí tuệ, lòng dũng cảm và khát vọng vươn lên, không khó khăn nào có thể cản bước

Giá trị trường tồn của Cách mạng Tháng Tám chính là tinh thần quật khởi, dám nghĩ, dám làm và dám thay đổi vận mệnh dân tộc

+ Thưa Phó Giáo sư, Cách mạng Tháng Tám là mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc. Ông đánh giá như thế nào về ý nghĩa trường tồn của sự kiện lịch sử này đối với hiện tại và tương lai đất nước?

- Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một trong những mốc son chói lọi nhất trong lịch sử dân tộc ta. Chỉ trong vòng chưa đầy nửa tháng, với sức mạnh đoàn kết và khát vọng tự do, nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã làm nên kỳ tích giành lại chính quyền, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Đó là thắng lợi không chỉ mang tầm vóc dân tộc mà còn có ý nghĩa thời đại sâu sắc, khẳng định khát vọng độc lập, tự do và quyền làm chủ của con người.

Điều làm nên giá trị trường tồn của Cách mạng Tháng Tám chính là tinh thần quật khởi, dám nghĩ, dám làm và dám thay đổi vận mệnh dân tộc.

Hơn 80 năm đã trôi qua, nhưng ngọn lửa ấy vẫn rực sáng trong từng chặng đường phát triển của đất nước. Nhờ phát huy tinh thần ấy, chúng ta đã giành chiến thắng trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, tiến hành công cuộc Đổi mới từ năm 1986, và giờ đây đang tự tin bước vào kỷ nguyên hội nhập quốc tế sâu rộng, với khát vọng xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

Với hiện tại và tương lai, Cách mạng Tháng Tám không chỉ là ký ức lịch sử, mà còn là nguồn năng lượng tinh thần vô giá. Nó nhắc nhở chúng ta rằng: Khi dân tộc biết đoàn kết, biết khơi dậy trí tuệ, lòng dũng cảm và khát vọng vươn lên thì không có khó khăn nào có thể cản bước. Đó là nền tảng để chúng ta vững tin đối mặt với những thử thách mới của thời đại - từ toàn cầu hóa, chuyển đổi số, đến biến đổi khí hậu - và biến chúng thành cơ hội để phát triển.

Nói cách khác, ý nghĩa trường tồn của Cách mạng Tháng Tám chính là ở chỗ: nó truyền cho mỗi người Việt Nam hôm nay niềm tin rằng dân tộc ta có đủ bản lĩnh, trí tuệ và sức mạnh để viết tiếp những trang sử vàng trong kỷ nguyên mới.

Lan tỏa tinh thần Cách mạng Tháng Tám bằng hành động cụ thể

+ Theo ông, trong bối cảnh đất nước hội nhập sâu rộng, đứng trước những thách thức của toàn cầu hóa, chuyển đổi số và biến đổi khí hậu, đâu là những giá trị cốt lõi của tinh thần Cách mạng Tháng Tám cần được khơi dậy và phát huy trong giai đoạn hiện nay?

- Trong bối cảnh đất nước ta đang hội nhập sâu rộng, phải đối diện với nhiều biến động khó lường của thế giới - từ toàn cầu hóa, cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc, tới những thách thức mang tính toàn cầu như chuyển đổi số, biến đổi khí hậu - tinh thần Cách mạng Tháng Tám càng trở nên có ý nghĩa. Đó không chỉ là ký ức lịch sử, mà là kim chỉ nam cho hành động hôm nay.

Theo tôi, những giá trị cốt lõi nhất của tinh thần Cách mạng Tháng Tám cần được khơi dậy và phát huy chính là ý chí độc lập, khát vọng tự do, tinh thần đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng vươn lên.

Độc lập, tự chủ không chỉ giới hạn trong lĩnh vực chính trị như năm 1945, mà trong bối cảnh mới còn mở rộng sang các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, khoa học - công nghệ. Chúng ta phải có một nền kinh tế độc lập, tự cường, có năng lực cạnh tranh toàn cầu; một nền văn hóa giàu bản sắc, làm nên sức mạnh mềm của dân tộc; và một nền khoa học – công nghệ sáng tạo để không bị phụ thuộc, tụt hậu.

Đồng thời, tinh thần đoàn kết toàn dân tộc - nhân tố quyết định làm nên thành công của Cách mạng Tháng Tám - ngày nay cần được chuyển hóa thành sức mạnh đồng thuận xã hội, gắn kết giữa Nhà nước, doanh nghiệp, trí thức và nhân dân. Chỉ khi đó chúng ta mới có thể tận dụng được những cơ hội của hội nhập quốc tế, đồng thời hóa giải những thách thức mà toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu mang lại.

Tôi cũng muốn nhấn mạnh đến khát vọng vươn lên - một giá trị xuyên suốt từ Cách mạng Tháng Tám đến công cuộc Đổi mới và cả hôm nay. Khát vọng ấy chính là động lực để dân tộc ta không chỉ “đi cùng” thế giới, mà còn tự tin vươn mình, khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ toàn cầu. Nó được thể hiện trong từng bước đi chiến lược, từ xây dựng hạ tầng, phát triển khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, đến khát vọng nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi người dân.

Có thể nói, nếu như năm 1945 tinh thần Cách mạng Tháng Tám giúp dân tộc ta phá xiềng xích nô lệ, thì hôm nay tinh thần ấy tiếp tục giúp chúng ta thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, vượt qua mọi giới hạn, để tiến tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, văn minh và hùng cường vào giữa thế kỷ XXI.

+ Để tinh thần Cách mạng Tháng Tám tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, theo ông, các tổ chức chính trị - xã hội và mỗi người dân cần làm gì để biến tinh thần cách mạng thành hành động cụ thể, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh, hiện đại?

- Để tinh thần Cách mạng Tháng Tám tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, theo tôi, trước hết cần khẳng định rằng đây không chỉ là nhiệm vụ của các tổ chức chính trị - xã hội, mà còn là trách nhiệm và khát vọng của từng người dân Việt Nam.

Với các tổ chức chính trị - xã hội, việc quan trọng nhất là phải tiếp tục giáo dục, bồi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và ý thức trách nhiệm công dân cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Điều này có thể thực hiện qua các phong trào thi đua yêu nước, qua những chương trình hành động thiết thực gắn với sự phát triển của cộng đồng, và qua việc tôn vinh, lan tỏa những tấm gương sáng - những “bông hoa đẹp” trong mọi lĩnh vực của đời sống. Đồng thời, các tổ chức cũng cần tạo môi trường thuận lợi để người dân phát huy sáng kiến, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, biến khát vọng thành hành động cụ thể.

Với mỗi người dân, phát huy tinh thần Cách mạng Tháng Tám hôm nay không đòi hỏi những hành động lớn lao ngoài tầm với, mà bắt đầu từ những việc bình dị trong đời sống hằng ngày: lao động miệt mài, học tập nghiêm túc, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, sống nhân ái, có trách nhiệm với cộng đồng và xã hội. Mỗi hành động nhỏ, khi được cộng hưởng trong hàng triệu, hàng chục triệu con người, sẽ trở thành sức mạnh vô cùng to lớn đưa đất nước tiến lên.

Với đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, doanh nhân, cán bộ, công chức, tinh thần Cách mạng Tháng Tám cần được cụ thể hóa thành tinh thần dấn thân, đổi mới, sáng tạo; góp phần xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh; một nền kinh tế tự chủ, xanh, tuần hoàn và sáng tạo; một nền văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần của đất nước.

Tóm lại, để tinh thần Cách mạng Tháng Tám lan tỏa trong kỷ nguyên mới, chúng ta cần biến nó thành hành động cụ thể: từ việc hoạch định chính sách của Nhà nước, tổ chức các phong trào hành động cách mạng của Mặt trận và các đoàn thể, cho đến sự nỗ lực vươn lên của từng cá nhân. Chỉ khi ấy, ngọn lửa cách mạng được thắp lên từ mùa Thu lịch sử năm 1945 mới tiếp tục rực sáng, dẫn dắt dân tộc ta tự tin vững bước trên con đường hội nhập và phát triển, để hiện thực hóa khát vọng xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, sánh vai cùng các cường quốc năm châu như Bác Hồ hằng mong muốn.

+ Xin trân trọng cảm ơn Phó Giáo sư!

Nguyễn Hường (Thực hiện)