Sổ liên lạc điện tử: Ứng dụng tiện ích hay gánh nặng cho phụ huynh?
(CLO) Thực tế sử dụng lại cho thấy, bên cạnh những tiện lợi, không ít gia đình than phiền đây đang trở thành gánh nặng phát sinh chi phí mà hiệu quả chưa tương xứng.
Chị Phạm Thị Kim (ở Hà Nội) kể rằng năm nay, trường của con chị triển khai sổ liên lạc điện tử thay cho hình thức truyền thống. Trải nghiệm của chị không hề dễ chịu: “Mỗi ngày em đều phải vào app chụp lại từng nhiệm vụ học tập rồi gửi cho chồng để cả hai cùng nắm được. Trong khi trước đây, con viết vào vở dặn dò thì tự giác làm bài, mình chỉ cần nhắc qua. Giờ mất thời gian gấp đôi, mà con lại càng kém chủ động".
Chị chia sẻ thêm, có hôm vì bận công việc, về muộn do tắc đường, con tưởng không có nhiều bài nên mải chơi tới tận 9h tối mới “chạy nước rút” làm cả đống bài tập.
“Cái đáng lo không phải ở phụ huynh, mà là con mất đi tính tự giác, trông chờ vào bố mẹ cập nhật ứng dụng", chị Kim bày tỏ.
Tương tự, chị Thanh Xuân (Bắc Ninh) có góc nhìn vừa ủng hộ vừa băn khoăn. Sau 5 năm dùng sổ liên lạc điện tử, chị thấy có vài điểm tích cực như nắm được thực đơn, theo dõi điểm số, hay xin nghỉ học cho con.
Tuy nhiên, chị cũng thừa nhận: “Phần bài tập về nhà thì vẫn phải phụ thuộc, nếu bố mẹ không theo dõi thì con dễ bỏ quên. Cái lợi chủ yếu là lưu trữ kết quả học tập, nhưng để hỗ trợ con rèn tính tự lập thì chưa đạt.”
Một phụ huynh khác, có con học lớp 3 ở Hà Nội, thì bức xúc khi trường thông báo từ tháng 9 sẽ áp dụng thêm dịch vụ điểm danh bằng quét khuôn mặt với phí 70.000 đồng/năm, bên cạnh phí sổ liên lạc điện tử trả hàng tháng.
“Chung quy tính ra, tiền ăn giảm được 20.000 đồng/ngày nhưng các khoản phụ phí mới lại tăng lên, thành ra đóng góp chẳng khác gì năm ngoái,” vị phụ huynh này chia sẻ.
Góc nhìn ngược lại: “Ít tiền mà nhiều tiện ích”
Trái ngược với những phàn nàn, một số phụ huynh lại cho rằng chi phí khoảng 25.000–45.000 đồng/tháng không quá lớn so với lợi ích. Anh Bùi Ngọc (Bắc Giang) cho biết: “Trường con tôi chưa áp dụng, nhưng tôi lại muốn có. Mỗi tháng chỉ khoảng 45.000 đồng, đổi lại mình có thể xem thời khóa biểu, thực đơn, kế hoạch học tập, tin tức của trường. Cô điểm danh hằng ngày, mình biết con đến lớp hay chưa, khá tiện lợi".
Cùng quan điểm này, chị Trang Nguyễn (Hà Nội) đánh giá: Khi con còn học tiểu học, sổ liên lạc điện tử giúp bố mẹ theo sát, nhắc nhở con bài vở. Tuy nhiên, khi lên cấp 2, việc học tăng nhiều môn, thầy cô chủ yếu giao bài trực tiếp nên ứng dụng lại ít phát huy tác dụng.
“Nói cách khác, nó chỉ thật sự hữu ích trong một số giai đoạn, chứ không phải lúc nào cũng cần thiết", chị Trang nhấn mạnh.
Thầy cô: “Lợi ích cho học sinh nhưng vất vả hơn cho giáo viên”
Từ phía giáo viên, nhiều người cũng bày tỏ sự giằng co. Một cô giáo tiểu học tại Hà Nội chia sẻ: “Mỗi buổi học, ngoài việc giảng dạy, chúng tôi còn phải nhập nhận xét, lưu ý vào hệ thống. Khối lượng công việc tăng thêm, nhưng không có thù lao. Tuy nhiên, tôi nghĩ có lợi cho học sinh, vì phụ huynh đồng hành cùng con nhiều hơn. Mỗi ngày, chỉ cần 5–10 phút phụ huynh cập nhật, sẽ hỗ trợ con rất nhiều".
Theo cô, nếu chỉ dựa vào học sinh tự ghi chép, đặc biệt là học sinh tiểu học, thì khó kiểm soát. Không ít em cố tình ghi sai hoặc quên nhiệm vụ.
“Ứng dụng này, nếu được phụ huynh quan tâm đúng cách, có thể là công cụ bổ trợ tốt,” cô giáo nhấn mạnh.
Thực tế triển khai: Mạnh về quảng bá, yếu ở trải nghiệm
Hiện nay, tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh thành khác, phần mềm eNetViet đang được sử dụng phổ biến với mức phí khoảng 25.000 đồng/học sinh/tháng. Gói dịch vụ gồm các tính năng như: nhận thông báo, chat với giáo viên, theo dõi thực đơn, lịch học, xin nghỉ trực tuyến…
Tuy nhiên, nhiều phụ huynh cho biết họ vẫn phải duy trì nhóm Zalo/Viber của lớp để nắm thông tin nhanh hơn.
“Có khi cả tuần app không có thông báo nào, nhưng Zalo thì cô nhắn tin liên tục. Vậy thì tại sao phải trả thêm phí?”, một phụ huynh thẳng thắn.
Thực tế, không ít nơi triển khai sổ liên lạc điện tử theo kiểu “đầu voi đuôi chuột”: quảng bá rầm rộ nhưng khi áp dụng lại nghèo nàn tính năng, chậm cải thiện, không đáp ứng được nhu cầu thực sự của người dùng.
Cần thay đổi cách tiếp cận
Rõ ràng, câu chuyện sổ liên lạc điện tử đang gây ra hai luồng ý kiến trái chiều. Một bên coi đó là sự lãng phí, bất tiện, thậm chí tước đi tính tự giác của học sinh. Bên kia lại nhìn nhận đây là công cụ hiện đại, hỗ trợ phụ huynh quản lý con và lưu giữ dữ liệu học tập.
Vấn đề không nằm ở việc ứng dụng có nên tồn tại hay không, mà là cách triển khai. Nếu nhà trường và đơn vị cung cấp phần mềm lắng nghe phản hồi, tối ưu tính năng theo nhu cầu thực tế chẳng hạn tích hợp đồng bộ với Zalo, giảm thao tác rườm rà, bổ sung tính năng học tập thiết thực thì phụ huynh sẽ sẵn sàng bỏ ra một khoản chi phí nhỏ.
Ngược lại, nếu triển khai chỉ để “có phong trào” hoặc biến nó thành khoản thu bắt buộc, thì ứng dụng khó tránh khỏi sự phản đối.
Sổ liên lạc điện tử, xét ở bản chất, là bước tiến phù hợp với xu hướng chuyển đổi số trong giáo dục. Nhưng giống như bất kỳ công cụ nào, nó chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi lấy nhu cầu của học sinh và phụ huynh làm trung tâm.
Nếu được điều chỉnh hợp lý, đây có thể là cầu nối gắn kết ba bên: nhà trường – phụ huynh – học sinh. Ngược lại, nếu triển khai nửa vời, thiếu đồng bộ, nó sẽ chỉ làm gia tăng bức xúc và tạo thêm gánh nặng không cần thiết cho cả phụ huynh lẫn giáo viên