Đai ốc bánh xe phồng lên như thế nào và tại sao nó lại là vấn đề
(CLO) Năm 2023, nhiều xe Ford gặp lỗi đai ốc bánh xe, trong khi loại hai mảnh dễ phồng rộp khiến cờ lê 20 mm thành vô dụng.
Đai ốc bánh xe, dù nhỏ bé, lại đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho xe hơi. Nếu đai ốc lỏng lẻo, bánh xe có nguy cơ rời khỏi trục, dẫn đến tình huống nguy hiểm khi xe đang di chuyển trên đường.
Thực tế, vào năm 2023, một số mẫu xe Ford đã gặp vấn đề khi rời nhà máy với đai ốc bánh xe không được siết chặt đúng cách. Ngược lại, nếu thợ sửa xe sử dụng súng bắn vít quá mạnh tay, đai ốc có thể bị siết quá mức, khiến chốt bánh xe bị kéo giãn hoặc gãy.
Điều này không chỉ làm hỏng bộ phận mà còn gây khó khăn khi cần tháo bánh xe bằng dụng cụ tay bên lề đường, chẳng hạn trong trường hợp lốp xe bị xẹp.
Ngoài những vấn đề trên, một rủi ro khác liên quan đến đai ốc bánh xe là hiện tượng phồng rộp. Hiện tượng này thường xảy ra với loại đai ốc hai mảnh, hay còn gọi là đai ốc có vỏ bọc.
Loại đai ốc này gồm một lõi thép bền chắc được bao bọc bởi một lớp vỏ mỏng bằng thép, thép không gỉ hoặc nhôm. Lớp vỏ này chủ yếu mang tính thẩm mỹ, giúp đai ốc trông như được đánh bóng hoặc mạ crôm, tạo vẻ ngoài cao cấp hơn.
Vấn đề với đai ốc hai mảnh bắt đầu khi hơi ẩm bị kẹt giữa lớp vỏ trang trí và lõi đai ốc. Dù hiện tượng này có thể xảy ra ở mọi điều kiện khí hậu, các chất tan băng dùng để rải trên đường trong những khu vực có tuyết rơi lại làm tăng nguy cơ rỉ sét ẩn bên trong.
Rỉ sét khiến lõi thép bên trong giãn nở, đẩy lớp vỏ trang trí phồng lên, làm đường kính đai ốc lớn hơn kích thước ban đầu.
Tình trạng phồng rộp càng dễ xảy ra nếu lớp vỏ mạ crôm hoặc đánh bóng bị lỏng, tạo điều kiện cho hơi ẩm xâm nhập. Trong một số trường hợp, lớp vỏ thậm chí có thể tách rời hoàn toàn khỏi lõi đai ốc.
Việc sử dụng súng bắn vít thường xuyên hoặc dụng cụ không đúng kích cỡ, chẳng hạn như dùng ổ cắm chuẩn SAE thay cho chuẩn mét tương ứng, cũng có thể làm hỏng lớp vỏ. Những hư hại này làm tăng nguy cơ phồng rộp và rỉ sét.
Do thiết kế của đai ốc hai mảnh trông liền mạch, nhiều người không nhận ra chúng thực chất bao gồm hai bộ phận riêng biệt. Để xác định xe có sử dụng loại đai ốc này hay không, chủ xe cần kiểm tra kỹ lưỡng hoặc liên hệ với trung tâm bảo dưỡng của hãng.
Một cách đơn giản hơn là quan sát trực tiếp các đai ốc để tìm dấu hiệu rỉ sét hoặc phồng rộp, đặc biệt trên sáu mặt phẳng ở cạnh đai ốc.
Khi đai ốc bánh xe bị phồng rộp, việc tháo chúng có thể trở thành vấn đề lớn. Ví dụ, một đai ốc 20 mm sau khi phồng lên thành 22 mm sẽ không còn vừa với cờ lê hoặc ổ cắm kích thước tiêu chuẩn.
Trong một số trường hợp, người dùng có thể dùng búa để đóng ổ cắm vào đai ốc hoặc thử dùng ổ cắm lớn hơn một hoặc hai cỡ. Tuy nhiên, nếu đang gặp sự cố bên đường với lốp xẹp và chỉ có bộ dụng cụ tiêu chuẩn của xe, việc tháo đai ốc phồng rộp sẽ rất khó khăn.
Thậm chí, hình dạng đai ốc có thể bị biến dạng, không còn giữ được dạng lục giác hoàn chỉnh, khiến việc tháo lắp càng thêm phức tạp. Đã có trường hợp các dịch vụ hỗ trợ bên đường như AAA không thể tháo được đai ốc phồng rộp, buộc phải kéo xe về xưởng sửa chữa.
Sau khi tháo được, đai ốc phồng rộp hoặc bị rỉ sét nghiêm trọng có thể được thay thế bằng đai ốc nguyên bản từ nhà sản xuất hoặc các phiên bản thay thế giá rẻ hơn. Tuy nhiên, với đai ốc hai mảnh, hiện tượng phồng rộp có thể tái diễn sau một thời gian.
Một giải pháp lâu dài hơn là sử dụng đai ốc một mảnh chất lượng cao từ thị trường phụ tùng, có sẵn với nhiều kiểu hoàn thiện như mạ crôm hoặc các màu sắc khác. Cần lưu ý rằng đai ốc thay thế này có thể yêu cầu cờ lê kích cỡ khác, khiến bộ dụng cụ trong khoang lốp dự phòng của xe không còn phù hợp và cần được thay mới.
Mặc dù không đe dọa trực tiếp đến an toàn, hiện tượng phồng rộp đai ốc bánh xe vẫn là một vấn đề đáng chú ý, gây khó khăn trong việc bảo trì và sửa chữa.
Chủ xe nên thường xuyên kiểm tra tình trạng đai ốc để phát hiện sớm dấu hiệu hư hỏng, đồng thời cân nhắc chuyển sang các loại đai ốc một mảnh bền bỉ hơn để tránh rủi ro lâu dài. Việc bảo dưỡng cẩn thận không chỉ giúp duy trì hiệu suất mà còn đảm bảo an toàn khi vận hành xe trên đường.