Nvidia và các khách hàng Trung Quốc kỳ vọng nhận được phê duyệt để bán một loại chip AI tiên tiến
(CLO) Nvidia dừng sản xuất chip H20 tại Trung Quốc sau lo ngại an ninh, trong khi Bernstein ước tính thị trường này vẫn chi hơn 15 tỷ USD.
Công ty Nvidia đã tạm dừng sản xuất một loại chip trí tuệ nhân tạo (AI) được thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc, sau khi chính quyền Bắc Kinh yêu cầu các doanh nghiệp nước này không mua sản phẩm đó.
Đây là diễn biến mới nhất trong cuộc cạnh tranh công nghệ gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc, tập trung vào công ty thiết kế chip trị giá 4.000 tỷ USD.
Theo nguồn tin thân cận, Nvidia gần đây đã thông báo với một số đối tác dừng mọi hoạt động liên quan đến sản xuất chip H20, vốn từng được phê duyệt để bán tại Trung Quốc với điều kiện 15% doanh thu thuộc về chính phủ Mỹ. Việc tạm dừng này diễn ra sau khi các quan chức Trung Quốc bày tỏ lo ngại về những rủi ro an ninh tiềm ẩn từ các chip này.
Hiện tại, Nvidia và các khách hàng Trung Quốc đang kỳ vọng sẽ nhận được phê duyệt để bán một loại chip AI tiên tiến hơn. Họ cho rằng sản phẩm này có hiệu năng vượt trội so với các chip do các công ty Trung Quốc sản xuất, nhưng vẫn kém hơn so với những sản phẩm hàng đầu của Nvidia, qua đó đáp ứng được yêu cầu của cả hai chính phủ.
Gần đây, cựu Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ phê duyệt một loại chip dựa trên kiến trúc Blackwell của Nvidia, nhưng với hiệu năng thấp hơn từ 30% đến 50% so với sản phẩm cao cấp nhất của công ty.
Trong vài tuần qua, Nvidia đã trình bày các phiên bản của sản phẩm này cho các quan chức Mỹ. Các cuộc thảo luận bắt đầu từ đầu năm nay, trước phát biểu của ông Trump, và đề cập đến một loại chip có hiệu năng khoảng 80% so với mức tối đa.
Đồng thời, Nvidia cũng yêu cầu nhà sản xuất hàng đầu tại Đài Loan tập trung vào các sản phẩm thế hệ tiếp theo.
Động thái này phản ánh sự bất định mà các công ty và chính phủ đang đối mặt trong ngành AI phát triển nhanh chóng. Cả Washington và Bắc Kinh đều liên tục thay đổi chính sách, coi chip là yếu tố cốt lõi đối với an ninh quốc gia trong khi tìm cách đạt được một thỏa thuận thương mại rộng lớn hơn.
Giữa lằn ranh này, Tổng giám đốc Nvidia, ông Jensen Huang, đã trở thành một nhà ngoại giao bất đắc dĩ, thường xuyên di chuyển giữa Mỹ và Trung Quốc để đảm bảo quyền tiếp cận thị trường cần thiết.
Một số ý kiến chỉ trích cách tiếp cận của ông Huang và chính quyền cựu Tổng thống Trump, cho rằng việc này có thể gây rủi ro cho an ninh quốc gia nếu các chip rơi vào tay không phù hợp.
Trong khi đó, Trung Quốc cũng đối mặt với bài toán khó khi muốn thúc đẩy các công ty nội địa như Huawei, đối thủ của Nvidia, để bắt kịp trong cuộc đua AI. Điều này khiến nhiều người ở Washington khó xác định liệu các lo ngại an ninh về chip H20 của Bắc Kinh là chiến thuật đàm phán, quan điểm chính thức hay sự kết hợp của cả hai.
Ông Jimmy Goodrich, cố vấn cấp cao tại viện nghiên cứu Rand chuyên về công nghệ, nhận định: “Trung Quốc muốn sở hữu những con chip tốt nhất, nhưng đồng thời cũng muốn phát triển chip nội địa. Hai mục tiêu này mâu thuẫn với nhau”.
Ông Goodrich cho rằng nếu chính phủ Mỹ phê duyệt một con chip Blackwell mạnh mẽ cho Trung Quốc, dù hiệu năng giảm 30% đến 50%, thì có thể Trung Quốc sẽ nhanh chóng gạt bỏ lo ngại về an ninh. Đây cũng là quan điểm phổ biến trong giới lãnh đạo ngành công nghệ.
Một quan chức chính quyền Mỹ cho biết một số người tại Nhà Trắng xem hành động của Trung Quốc là nỗ lực hỗ trợ Huawei và hệ sinh thái AI nội địa.
Chính quyền cựu Tổng thống Trump đã viện dẫn năng lực ngày càng cải thiện của Huawei để biện minh cho việc xuất khẩu chip AI. Tuần này, công ty phát triển AI Trung Quốc DeepSeek cho biết nước này sẽ sớm có chip thế hệ mới để vận hành các mô hình AI.
Người phát ngôn của Nvidia cho biết: “Chúng tôi luôn điều chỉnh chuỗi cung ứng để đáp ứng điều kiện thị trường. Trung Quốc sẽ không phụ thuộc vào chip Mỹ cho các hoạt động chính phủ, tương tự như cách chính phủ Mỹ không dựa vào chip từ Trung Quốc. Tuy nhiên, việc cho phép sử dụng chip Mỹ cho các mục đích thương mại mang lại lợi ích cho tất cả các bên”.
Nhiều công ty Trung Quốc vẫn đánh giá sản phẩm của Nvidia vượt trội so với các sản phẩm nội địa. Theo ước tính của ngân hàng đầu tư Bernstein, nếu các sản phẩm như của Nvidia được phép bán, các công ty Trung Quốc sẽ có thêm hơn 15 tỷ USD để mua chip AI ngoài nguồn cung nội địa trong năm nay.
Trong chuyến thăm Đài Loan vào thứ Sáu, ông Huang thừa nhận rằng việc phê duyệt xuất khẩu chip Blackwell vẫn là một dấu hỏi lớn.
Ông Huang cho biết: “Quyết định phụ thuộc vào chính phủ Mỹ. Chúng tôi đang đối thoại với họ, nhưng vẫn còn quá sớm để biết kết quả”. Ông Huang đã gặp gỡ các lãnh đạo từ Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC), đơn vị sản xuất chip cho Nvidia, trong chuyến đi này.
Cựu Tổng thống Trump từng mô tả công nghệ Blackwell là “siêu tiên tiến” và “mới nhất, tuyệt vời nhất trên thế giới” khi thảo luận về xuất khẩu chip gần đây.
Tháng trước, sau cuộc gặp giữa cựu Tổng thống Trump và ông Huang, chính quyền Mỹ cho phép Nvidia bán chip H20 tại Trung Quốc, đảo ngược quyết định cấm hồi tháng 4. Ngay lập tức, khách hàng Trung Quốc đổ xô đặt hàng khi nguồn cung nội địa không đáp ứng đủ. Nvidia đã đặt hàng hàng trăm nghìn chip H20 từ TSMC để bổ sung vào kho dự trữ.
Tuy nhiên, sự hào hứng chỉ kéo dài vài ngày. Các quan chức Bắc Kinh bắt đầu nêu lo ngại về rủi ro an ninh, bao gồm khả năng chip có các “cửa hậu” cho phép điều khiển từ xa.
Nvidia khẳng định sản phẩm của họ không có tính năng như vậy. Chính phủ Trung Quốc đã yêu cầu các công ty trong nước tạm dừng mua chip H20 cho đến khi được cấp phép đầy đủ.
Ông Huang bày tỏ sự ngạc nhiên trước sự kiểm tra gắt gao của Trung Quốc: “Họ đã yêu cầu và thúc giục chúng tôi xin giấy phép cho chip H20 trong một thời gian”.
Hiện tại, Nvidia cho rằng việc sản xuất thêm chip H20 là không cần thiết. Gần đây, công ty đã yêu cầu các đối tác, bao gồm TSMC, Foxconn và Samsung, dừng sản xuất chip H20 mới. Thông tin này đã được The Information và Reuters đưa tin trước đó.
Các quan chức Bắc Kinh không muốn việc phê duyệt chip H20 của cựu Tổng thống Trump được xem là nhượng bộ của Mỹ trước yêu cầu của Trung Quốc, dù ông Huang cho biết Bắc Kinh đã thúc ép ông xin phê duyệt. Họ cho rằng nếu Mỹ thực sự muốn thể hiện thiện chí, nên cho phép người dùng Trung Quốc tiếp cận nhiều hơn với công nghệ tiên tiến của Mỹ.
Trong một phiên bản điều chỉnh của chip Blackwell cho Trung Quốc, Nvidia ban đầu đã loại bỏ các bộ nhớ băng thông cao và các thành phần cho phép chip kết nối với nhau, nhằm giảm hiệu năng tính toán đồng thời.
Sau khi thuyết phục Nhà Trắng cho phép xuất khẩu H20, các kỹ sư Nvidia đã bắt đầu khôi phục những thay đổi này, với lý do chip H20 cũng có bộ nhớ băng thông cao, nên một chip Blackwell với tính năng tương tự có thể được phê duyệt. Việc các công ty công nghệ thảo luận về sản phẩm đang phát triển với các quan chức quản lý xuất khẩu là điều bình thường.
Một số công ty Trung Quốc đã thử nghiệm mẫu chip mới của Nvidia và ghi nhận kết quả tích cực. Ông Huang nhấn mạnh: “AI sẽ phát triển trên toàn cầu, bất kể có Mỹ hay không. Điều quan trọng là chúng ta phải tối đa hóa xuất khẩu công nghệ AI trong thời điểm ngành này đang hình thành".