Lịch sử Báo Cứu Quốc minh chứng cho sức mạnh ngọn cờ tư tưởng của báo chí

+Nói đến những tờ báo có cống hiến lớn nhất trong việc thúc đẩy cao trào cách mạng, góp phần quan trọng vào thắng lợi Cách mạng Tháng Tám 1945, không thể không nhắc tới tờ báo Cứu Quốc. Ông có thể nói rõ hơn về lịch sử của tờ báo góp phần tạo nên sức mạnh của báo chí cách mạng Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc?

- Báo Cứu Quốc - cơ quan tuyên truyền của Tổng bộ Việt Minh ra đời năm 1942, có đóng góp đặc biệt cho thành công của Tổng khởi nghĩa Tháng Tám 1945. Cứu Quốc là ngọn cờ tư tưởng xuất hiện giữa lúc cao trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ, với sứ mệnh kêu gọi, hiệu triệu đồng bào hợp sức, đồng lòng đánh Pháp, đuổi Nhật. Những bài báo trên báo Cứu Quốc đã kêu gọi, tập hợp quần chúng nhân dân xây dựng nhà nước non trẻ vừa giành độc lập, tự do. Cứu Quốc là tờ báo đầu tiên đăng toàn văn Tuyên ngôn Độc lập...

Báo Cứu Quốc và sau này là Báo Giải Phóng - Cơ quan ngôn luận chính thức của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, hợp nhất thành Báo Đại đoàn kết - Cơ quan Trung ương của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, là một chặng đường vẻ vang, với những vị trí hết sức đặc biệt của những tờ báo Mặt trận ra đời cùng với lịch sử cách mạng, đóng góp to lớn cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc và thống nhất đất nước. Tôi cho rằng, lịch sử của báo Cứu Quốc gắn với lịch sử của Báo chí Cách mạng 100 năm qua, minh chứng cho sức mạnh có tính mở đường, năng lực hiệu triệu toàn dân của báo chí. Các nhà lãnh đạo cách mạng thời đó như Tổng Bí thư Trường Chinh đã tham gia sáng lập và tổ chức tờ báo là bởi ý nghĩa đó, như một sự chuẩn bị trước về lý luận và giương cao ngọn cờ tư tưởng thông qua tờ báo, để động viên, cổ vũ nhân dân đoàn kết, đồng lòng “muôn người như một” đấu tranh giành độc lập vào ngày 2/9/1945, lập ra Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

+ Thưa ông, lịch sử đầy vinh quang và hết sức tự hào của tờ báo Cứu Quốc chắc hẳn là động lực to lớn cho những người làm báo Đại đoàn kết hôm nay?

- Chắc chắn là vậy, đặc biệt trong bối cảnh thực hiện sắp xếp tinh gọn bộ máy hiện nay. Chúng tôi luôn xác định tinh thần, trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng luôn tiếp nối truyền thống, tiếp tục là tờ báo tin cậy của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tất nhiên, mỗi một thời kì chúng tôi lại có những sứ mệnh riêng. Hôm nay, tự hào về quá khứ hào hùng của Báo Cứu Quốc- Giải Phóng là để những người làm Báo Đại đoàn kết chúng tôi tự hào viết tiếp trang sử vàng cho hiện tại và tương lai. Đặc biệt, trong kỷ nguyên mới của đất nước, bước chuyển mình của báo là sáp nhập Tạp chí Mặt trận và Báo Đại đoàn kết thành Báo Đại đoàn kết - Cơ quan Trung ương của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đặc biệt, sau khi Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 304 về cơ cấu tổ chức bộ máy của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận đã có những quyết định quan trọng về tổ chức bộ máy của Báo Đại đoàn kết - cơ quan ngôn luận duy nhất của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với sứ mệnh mới ở một thời kỳ phát triển mới. Cho nên nói bản sắc của Báo là nói vai trò đặc biệt của Mặt trận trong hệ thống chính trị. Độc giả cũng vậy, bao gồm mọi tầng lớp nhân dân. Phân khúc lớn, biên độ rộng sẽ là cơ hội cho Báo khai thác và phát triển. Đây cũng chính là cơ hội cho tờ báo để đổi mới và phát triển

Đổi mới toàn diện, xây dựng Báo Đại đoàn kết ngày càng phát triển

+ Ông vừa nhắc về cơ hội để đổi mới phát triển tờ báo. Đối phó với những thách thức như giữ gìn bản sắc riêng và đổi mới sáng tạo để phát triển, ông đã có những chiến lược như thế nào trong hành trình tiếp bước?

- Thực tiễn đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ cao hơn đối với Báo chí Cách mạng trong giai đoạn mới, đòi hỏi báo chí phải phát triển xứng tầm, nhân văn, hiện đại. Với riêng Báo Đại đoàn kết, đòi hỏi của giai đoạn phát triển hiện nay càng cao hơn nữa. Trong giai đoạn báo chí cạnh tranh khốc liệt với mạng xã hội, Báo Đại đoàn kết khẳng định mình bằng cách các thông tin được đăng tải phải được kiểm chứng, hướng tới tính chân thực nhất để khi bạn đọc tìm tới báo là tìm tới những thông tin xác thực, đã được kiểm chứng. Định hình được uy tín là hết sức quan trọng. Đây cũng là lúc cần đổi mới mạnh mẽ trong tư duy của những người làm báo Đại đoàn kết, để tiếp tục chuyển mình mạnh mẽ hơn nữa, làm chủ công nghệ làm báo mới, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của độc giả hiện đại, ứng dụng công nghệ số vào các quy trình sản xuất, phân phối và phát hành nội dung báo chí để nâng cao hiệu quả hoạt động, sáng tạo các tác phẩm báo chí thiết thực, có chất lượng cao, phong phú, gắn trực tiếp với đời sống nhân dân, khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Điều quan trọng hơn cả, Báo đang nỗ lực khẳng định quy mô mới và vị thế mới. Quy mô mới ở năng lực xuất bản đa nền tảng, tiếp cận hàng triệu độc giả trong và ngoài nước. Vị thế mới ở chỗ Báo Đại đoàn kết không chỉ là một tờ báo chính trị – xã hội, mà còn là một trung tâm truyền thông đa phương tiện, hiện đại, giàu sức lan tỏa.

+ Coi trọng độc giả là một hướng đi đúng. Nhưng trong sự vận hành chung của báo chí hiện đại, theo ông, Báo Đại đoàn kết ở tuổi ngoài 80 có thể duy trì và phát triển tờ báo trong xu thế báo chí hiện nay khi mà dòng chảy chuyển đổi số đang rất mạnh mẽ?

- Quyết tâm đổi mới, chuyển mình mạnh mẽ của Báo Đại đoàn kết đã được khẳng định bằng sự quan tâm, chỉ đạo từ người đứng đầu Mặt trận, thể hiện ở việc ban hành cơ cấu tổ chức bộ máy có Ban Nội dung số và thành lập Chi bộ Khối Nội dung số thuộc Đảng bộ Báo - một bước đi thể hiện tầm nhìn chiến lược trong chuyển đổi số, khẳng định quyết tâm của Báo không chỉ đổi mới về hình thức, mà còn đổi mới từ nền tảng tổ chức và cách làm báo. Đây không chỉ là sự kiện có tính tổ chức, mà còn là dấu mốc mang ý nghĩa chính trị – tư tưởng sâu sắc, khẳng định vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng trong định hướng phát triển báo chí trong kỷ nguyên số. Song song với việc kiện toàn tổ chức, Báo Đại đoàn kết cũng đã chủ động phát triển mạnh mẽ các kênh nội dung trên những nền tảng số phổ biến như YouTube, Facebook, TikTok… thu hút sự quan tâm rộng rãi, đặc biệt là giới trẻ. Trên Facebook, nhiều sản phẩm mới như infographics, video đã được sản xuất và phân phối, giúp thông tin trở nên trực quan, sinh động hơn. Trên TikTok, các video ngắn của Báo đã kịp thời phản ánh những sự kiện quan trọng, nhanh chóng lan tỏa đến đông đảo công chúng. Trên YouTube, kênh của Báo hiện đã đạt tới hơn 4 triệu lượt người quan tâm theo dõi – một con số ấn tượng, khẳng định sức hút và vị thế mới của Báo Đại đoàn kết trong hệ sinh thái truyền thông số.

Trong bài toán đổi mới ấy, chuyển đổi số đối với chúng tôi không phải là đích đến, mà là một hành trình. Hệ sinh thái số Báo Đại đoàn kết mới là bước khởi đầu. Trong tương lai, chúng tôi sẽ tiếp tục nâng cấp, mở rộng và tối ưu hệ thống, tích hợp thêm các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI), báo chí dữ liệu (data journalism), phân tích xu hướng (trend analytics), và các giải pháp quản trị tòa soạn tiên tiến. Mục tiêu cuối cùng là đưa Báo Đại đoàn kết trở thành một cơ quan báo chí đa nền tảng hàng đầu, xứng tầm với vị thế cơ quan ngôn luận của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc và sự phát triển của đất nước.

+ Vâng trân trọng cảm ơn ông!

Hà Vân (Thực hiện)