Tạo sinh kế cho người dân để thoát nghèo bền vững tại Quảng Ngãi

Phát huy thế mạnh từng vùng, từng địa phương

Tỉnh Quảng Ngãi có điều kiện tự nhiên đa dạng vùng biển, vùng đồng bằng, trung du và miền núi. Đây là lợi thế để phát triển nhiều loại hình sinh kế khác nhau, gắn với đặc thù từng địa phương. Ở vùng ven biển, người dân được hỗ trợ chuyển đổi nghề cá theo hướng khai thác bền vững, kết hợp nuôi trồng thủy sản như nuôi tôm, cá lồng bè, nuôi hàu, nuôi rong biển. Nhiều hộ gia đình trong tỉnh đã vươn lên khá giả nhờ đầu tư mô hình nuôi tôm công nghệ cao hoặc nuôi cá bớp trên biển.

Tại khu vực miền núi, chính quyền tập trung hỗ trợ đồng bào phát triển chăn nuôi bò, dê, heo bản địa, gắn với xây dựng chuỗi tiêu thụ sản phẩm. Các mô hình trồng rừng gỗ lớn, trồng keo lai kết hợp dưới tán rừng với dược liệu cũng mang lại thu nhập ổn định cho bà con ở Trà Bồng, Sơn Tây. Nhờ đó, người dân không còn phụ thuộc hoàn toàn vào nương rẫy truyền thống, dần thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu.

Để giúp hộ nghèo khởi nghiệp sản xuất, Quảng Ngãi đẩy mạnh chính sách tín dụng ưu đãi. Nhiều hộ dân được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội với lãi suất thấp, đầu tư phát triển chăn nuôi, buôn bán nhỏ hoặc mở dịch vụ tại địa phương. Đi đôi với đó, các cơ quan chuyên môn thường xuyên tổ chức tập huấn, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, giúp người dân áp dụng hiệu quả vào sản xuất.

Một hộ dân ở huyện Sơn Hà chia sẻ: “Trước đây gia đình chỉ trồng keo, thu nhập bấp bênh. Nhờ được hỗ trợ vay vốn và hướng dẫn kỹ thuật, chúng tôi mạnh dạn nuôi bò lai sinh sản, hiện đã có nguồn thu đều đặn hàng năm, cuộc sống dần khấm khá hơn.”

Một trong những giải pháp quan trọng để tạo sinh kế bền vững là liên kết chặt chẽ giữa người dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Nhiều dự án giảm nghèo tại Quảng Ngãi đã chú trọng hình thành các tổ hợp tác, hợp tác xã nông nghiệp, từ đó nâng cao năng lực sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản. Ví dụ, hợp tác xã ở Nghĩa Hành đã liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm gà thả vườn, giúp hàng trăm hộ dân có thu nhập ổn định, không lo đầu ra.

Tỉnh cũng triển khai chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), khuyến khích người dân đầu tư phát triển sản phẩm đặc trưng như tỏi Lý Sơn, quế Trà Bồng, cá bống sông Trà, đường phèn, mật ong rừng... Khi sản phẩm được chứng nhận, nâng tầm thương hiệu, giá trị gia tăng cao hơn, tạo động lực để bà con gắn bó với nghề truyền thống.

Đẩy mạnh đào tạo nghề, xuất khẩu lao động

Song song với phát triển sản xuất tại chỗ, tỉnh Quảng Ngãi chú trọng công tác đào tạo nghề, tạo việc làm mới cho lao động nông thôn. Hằng năm, hàng nghìn lao động được tham gia các lớp đào tạo nghề gắn với nhu cầu của doanh nghiệp, từ may mặc, cơ khí, điện dân dụng cho đến kỹ thuật nuôi trồng, chế biến nông sản. Đây là cách giúp người dân, đặc biệt là thanh niên, có thêm kỹ năng để tìm việc làm ổn định.

Đáng chú ý, xuất khẩu lao động đang trở thành hướng đi hiệu quả cho nhiều hộ nghèo, cận nghèo. Với sự hỗ trợ vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, nhiều lao động tại các xã trong tỉnh đã sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan làm việc. Thu nhập gửi về không chỉ giúp gia đình trả nợ, ổn định cuộc sống mà còn tích lũy vốn để đầu tư sản xuất sau khi trở về quê hương.

Có thể thấy, việc tạo sinh kế không chỉ giúp người dân thoát nghèo trước mắt mà còn mở ra cơ hội phát triển lâu dài. Khi có công ăn việc làm ổn định, bà con sẽ tự tin hơn, chủ động lo cho gia đình, đầu tư cho con cái học hành. Đây chính là nền tảng để cắt đứt “vòng luẩn quẩn” tái nghèo vốn thường gặp ở nhiều vùng khó khăn.

Trong thời gian tới, Quảng Ngãi tiếp tục ưu tiên các chương trình hỗ trợ sinh kế gắn với xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Mục tiêu không chỉ là giảm tỷ lệ hộ nghèo mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống, tạo điều kiện để mọi người dân được thụ hưởng thành quả phát triển một cách công bằng, bền vững.

Điển hình như gia đình anh Phạm Văn Thay, ở thôn Mang Mu, xã Ba Xa, dù đã thoát khỏi hộ nghèo nhưng cuộc sống vẫn còn nhiều khó khăn. Đầu năm 2025, gia đình anh Thay được hỗ trợ 5 con dê từ dự án nuôi dê sinh sản để phát triển kinh tế. Với anh Thay, nguồn hỗ trợ của Nhà nước là động lực giúp anh nỗ lực vươn lên, không để tái nghèo, từ đó có điều kiện nuôi các con ăn học.

Chủ tịch UBND xã Ba Xa Huỳnh Việt Hùng cho biết, thời gian qua, xã đã huy động các nguồn lực tập trung cho công tác giảm nghèo, thực hiện tốt các chính sách, dự án hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, đảm bảo đúng đối tượng, mục đích và nhu cầu, nguyện vọng của người dân. Nhờ đó, giai đoạn 2021 - 2025, toàn xã có hơn 300 hộ thoát nghèo, vươn lên ổn định cuộc sống.

Khánh Phước