Trường học số là 'mắt thần', tâm lý học đường là 'vòng tay' tạo lập trường học an toàn và hạnh phúc
(CLO) Vụ bạo lực học đường đau lòng khi một học sinh nữ lớp 1 ở Bắc Ninh bị nhóm bạn lớn hơn đánh hội đồng phải nhập viện, đã gióng lên hồi chuông báo động: Trường học không chỉ dạy chữ, mà trước hết phải là nơi an toàn.
Từ thực tế ấy, Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh (cơ sở Yên Xá, Thanh Liệt) đã chọn hướng đi khác biệt: lấy công nghệ số làm “mắt thần”, lấy tâm lý học đường làm “vòng tay”, để học sinh vừa học tập, vừa lớn lên trong một mái trường an toàn và hạnh phúc.
Ở góc nhìn tâm lý, chuyên gia tâm lý cho rằng những vụ bạo lực học đường không chỉ đến từ mâu thuẫn bột phát, mà còn bắt nguồn từ lỗ hổng trong giáo dục kỹ năng mềm, môi trường học tập thiếu an toàn và sự thiếu quan tâm, định hướng kịp thời từ người lớn.
Cô Cao Phương Thao, Chuyên viên tâm lý Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh (cơ sở Yên Xá, Hà Nội) cho rằng: “Điều đáng lo ngại là hậu quả không chỉ dồn lên nạn nhân mà còn ảnh hưởng tới chính học sinh gây bạo lực. Nạn nhân thường chịu tổn thương sâu sắc cả về thể chất lẫn tinh thần, thậm chí có nguy cơ rối loạn căng thẳng sau sang chấn. Trong khi đó, học sinh gây bạo lực cũng đối mặt với sự cô lập, kỷ luật, và nguy cơ hình thành hành vi lệch chuẩn nếu không được hỗ trợ kịp thời”.
Theo cô Thao, quan trọng nhất là phải tạo dựng một môi trường học an toàn, nơi học sinh được lắng nghe, thấu hiểu và hỗ trợ. Tại Trường Lương Thế Vinh, phòng tham vấn học đường phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm để đồng hành cùng học sinh, từ trò chuyện, tham vấn, xây dựng lớp học tích cực đến kết nối mạng lưới bạn bè. Khi được khích lệ và tham gia hoạt động tập thể, các em dần lấy lại niềm tin, tự tin thể hiện bản thân và hạnh phúc hơn khi đến trường.
Không dừng lại ở việc xử lý hậu quả, công tác tâm lý tại đây đi theo hướng dự phòng: lồng ghép kỹ năng quản lý cảm xúc, giải quyết xung đột trong chương trình học; tổ chức workshop “Tình bạn bền vững, bạo lực lùi xa”; tập huấn kỹ năng xử lý tình huống cho giáo viên; truyền thông qua photobooth, hashtag, tờ rơi.
Những hoạt động này giúp học sinh không chỉ nâng cao nhận thức mà còn được trải nghiệm kỹ năng thực tế, có kênh báo cáo ẩn danh và được hỗ trợ kịp thời.
Nhờ vậy, nhiều mâu thuẫn nhỏ được giải quyết sớm, không để bùng phát thành bạo lực. Học sinh cởi mở hơn khi chia sẻ, tinh thần đoàn kết được củng cố, và quan trọng nhất các em cảm nhận được trường học là nơi an toàn để học tập và trưởng thành.
Năm học 2025-2026 đánh dấu bước ngoặt quan trọng của Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh (cơ sở Yên Xá) khi chính thức khởi động dự án Trường học số. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục và quản lý trong bối cảnh đất nước chuyển mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên số.
Theo thầy Nguyễn Anh Tuyên, Trưởng phòng Công tác học sinh, nhà trường đã xây dựng hệ thống “Không gian số” tích hợp toàn diện, từ thời khóa biểu, điểm danh, kế hoạch học tập cho đến hoạt động ngoại khóa. Thông tin được thể hiện rõ ràng, minh bạch, giúp giáo viên, phụ huynh và học sinh thuận tiện trong việc theo dõi và phối hợp.
Đặc biệt, với những thời điểm nhạy cảm như giờ ra chơi khi dễ nảy sinh xung đột giữa học sinh nhà trường áp dụng giải pháp “kép”: vừa công nghệ, vừa trực tiếp. Hệ thống camera giám sát bố trí ở nhiều khu vực, kết hợp sự hiện diện của giáo viên chủ nhiệm, giám thị và bảo vệ, giúp phát hiện và xử lý kịp thời mọi tình huống.
Các sự việc bất thường cũng được cập nhật ngay lập tức trên hệ thống, để phụ huynh có thể theo dõi từng tiết học, từng ngày học của con em mình.
Song song đó, trường đã xây dựng bộ quy tắc ứng xử và cơ chế chấm điểm văn minh trên Không gian số. Hệ thống này ghi nhận hành vi tích cực, nhắc nhở khi có sai phạm, qua đó hình thành thói quen ứng xử có trách nhiệm trong cả đời thực lẫn môi trường mạng – kỹ năng quan trọng đối với công dân thời đại số.
“Không gian số không chỉ là công cụ quản lý, mà còn là kênh liên lạc thông suốt giữa Ban giám hiệu, giáo viên, phụ huynh và học sinh. Thông tin được cập nhật liên tục giúp cảnh báo sớm, phòng ngừa bạo lực học đường hiệu quả”, thầy Nguyễn Anh Tuyên nhấn mạnh.
Song hành cùng công nghệ, nhà trường chú trọng giáo dục đạo đức, kỹ năng sống và văn hóa ứng xử. Chính sự kết hợp giữa nền tảng số hiện đại và môi trường nhân văn đã giúp Lương Thế Vinh duy trì kỷ lục đáng tự hào: chưa từng ghi nhận vụ việc bạo lực học đường nào.
Với “vòng tay kép” từ công nghệ và giáo dục, Trường Lương Thế Vinh đang từng bước kiến tạo một môi trường học tập an toàn, minh bạch và thân thiện, nơi học sinh không chỉ học giỏi mà còn trưởng thành, văn minh trong cả đời thực lẫn không gian số.