Nghiên cứu: Các dự án 'đóng băng lại Bắc Cực' có thể gây hại nhiều hơn lợi
(CLO) Những ý tưởng táo bạo nhằm 'cứu' băng cực, từ rèm chắn biển đến làm mát nhân tạo, đều không khả thi và có nguy cơ gây hại nghiêm trọng cho môi trường.
Một loạt ý tưởng táo bạo nhằm làm chậm sự tan chảy của băng vùng cực - từ dựng rèm biển khổng lồ ngăn nước ấm đến phun hạt phản xạ ánh sáng vào tầng bình lưu - đang thu hút sự quan tâm toàn cầu, nhưng nghiên cứu mới công bố ngày 9/9 trên tạp chí Frontiers in Science cảnh báo rằng không biện pháp nào thực sự khả thi và tất cả đều tiềm ẩn nguy cơ gây hại không thể đảo ngược.
Các nhà khoa học quốc tế, do Martin Siegert thuộc Đại học Exeter dẫn đầu, đã đánh giá 5 ý tưởng phổ biến nhất: bơm nước biển vào băng để làm dày, rải hạt thủy tinh tăng độ phản chiếu, neo rèm chắn dưới đáy biển, khoan bơm nước từ dưới sông băng và bổ sung sắt vào đại dương hai cực.
Nhóm nghiên cứu kết luận cả 5 phương án đều chưa từng được thử nghiệm thực tế ở quy mô lớn, kém khả thi về mặt hậu cần, tốn kém (mỗi dự án cần ít nhất 10 tỷ USD, riêng rèm biển ước tính 80 tỷ USD trong 10 năm) và có nguy cơ phá hủy môi trường sống của các loài như cá voi, hải cẩu hoặc làm biến đổi khí hậu toàn cầu.
Nghiên cứu chỉ ra, chẳng hạn, các hạt thủy tinh có thể phá vỡ chuỗi thức ăn Bắc Cực. Thực tế, Dự án Băng Bắc Cực đã dừng thử nghiệm rải hạt hồi đầu năm sau khi kết quả độc tính sinh thái cho thấy rủi ro đáng kể.
Siegert nhấn mạnh: “Các vùng cực là những hệ thống mong manh, và một khi bị hủy hoại thì sẽ mất đi mãi mãi. Giải pháp duy nhất vẫn là giảm khí thải”.
Dù vậy, giới khoa học có quan điểm chia rẽ. Một số chuyên gia, như Shaun Fitzgerald và Hugh Hunt từ Đại học Cambridge, cho rằng không nên loại bỏ nghiên cứu về kỹ thuật địa cực vì thế giới đang hành động quá chậm trước khủng hoảng khí hậu, trong khi các biện pháp can thiệp có thể bổ sung cho việc cắt giảm phát thải.
Pete Irvine (Đại học Chicago) chỉ trích báo cáo là “phiến diện”, nhấn mạnh kỹ thuật địa kỹ thuật mặt trời có thể giúp cải thiện sức khỏe hành tinh.
Ngược lại, nhiều nhà nghiên cứu băng hà cho rằng báo cáo đã đưa ra cảnh báo cần thiết. Bethan Davies (Đại học Newcastle) gọi các dự án này là “sự sao nhãng nguy hiểm”, còn Tina van de Flierdt (Đại học Hoàng gia London) khẳng định chúng đều “nguy hiểm, thiếu chứng cứ khoa học và không khả thi về mặt hậu cần”.