Khi 'tự nguyện' học thêm trở thành áp lực
(CLO) Ngay khi năm học mới bắt đầu, câu chuyện học thêm lại “nóng” trên diễn đàn phụ huynh.
Hàng loạt chia sẻ bức xúc: “Nói ai học thì học, không ai ép. Nhưng thực tế thì học sinh, cha mẹ học sinh bị gây áp lực phải đăng ký đủ lớp, để rồi lấy thành tích".
Chị Phương Lan (Hà Nội) thẳng thắn: “Tôi cũng muốn cho con học thêm để củng cố kiến thức, nhưng chất lượng trong trường thì dở tệ, dạy cho có. Con mệt mỏi, cha mẹ thì tốn kém mà chẳng thấy hiệu quả”.
Không ít người than phiền buổi tối con phải chạy sô từ lớp chính khóa đến lớp thêm, quay cuồng không còn thời gian nghỉ ngơi. Thế nhưng, nếu không đăng ký thì lo con bị “thiệt thòi”, thậm chí lo bị giáo viên “để ý”.
Một phụ huynh khác chia sẻ: “Tôi không phản đối thầy cô dạy thêm, vì đó là công sức và trí tuệ. Nhưng công bằng thì giáo viên không được dạy thêm chính học sinh mình đang đứng lớp. Làm thế vừa sai luật, vừa tạo ra bất công. Nếu để tình trạng này tồn tại, thì dạy thêm không còn là phụ đạo mà thành một thứ tệ nạn”.
Thực tế, nhiều giáo viên cũng rơi vào thế khó. Một cô giáo tiểu học tại Hà Nội tâm sự: “Tôi mệt mỏi vì phải đi vận động phụ huynh cho con ra trung tâm học thêm. Đó là áp lực ngầm từ ban giám hiệu. Lớp nào ít học sinh đi học thêm thì giáo viên chủ nhiệm bị đánh giá yếu kém, rồi bị phân dạy môn phụ. Khó xử vô cùng”.
Dù vậy, cũng có phụ huynh lại cho rằng học thêm là cần thiết. Anh Minh Nam (phụ huynh lớp chọn) lý giải: “Một tiết 45 phút cho gần 50 học sinh, cô trò còn chưa kịp tương tác. Trong khi đề thi vào lớp 10, lớp 12 ngày càng khó, nếu không học thêm thì lấy đâu ra kiến thức nâng cao? Tôi cho con đi học thêm để phòng xa, không phải để lấy lòng giáo viên”.
Nhưng, chính sự “phòng xa” ấy lại làm vòng luẩn quẩn học thêm càng ngày càng siết chặt: cha mẹ lo con thua kém → ép con đi học thêm → thầy cô chịu áp lực chỉ tiêu → học sinh mệt mỏi → và cuối cùng, tất cả đều than thở.
Câu chuyện học thêm không mới, nhưng mỗi mùa khai giảng lại bùng lên tranh cãi. Vấn đề không nằm ở việc học thêm đúng hay sai, mà ở cách quản lý. Khi “tự nguyện” bị biến thành “ép buộc”, khi chất lượng dạy thêm không xứng với đồng tiền phụ huynh bỏ ra, thì học thêm trở thành gánh nặng thay vì cơ hội.
Nhiều ý kiến đề nghị Bộ GD&ĐT cần siết chặt giám sát, đồng thời giảm tải chương trình chính khóa, nâng cao chất lượng giờ học trên lớp để học sinh học đủ – hiểu đủ mà không phải chạy theo các lớp thêm. Bởi nếu nội dung và phương pháp giảng dạy phù hợp, thì “chợ học thêm” sẽ tự nhiên thu hẹp.
Học thêm từng được xem là giải pháp hỗ trợ, nhưng nếu để biến tướng, nó sẽ trở thành áp lực. Muốn thay đổi, cần cả ngành giáo dục, nhà trường, thầy cô và phụ huynh cùng dám “nói không” với thành tích ảo.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, thời gian qua, Bộ đã triển khai nhiều giải pháp quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm, trong đó tập trung nâng cao chất lượng giờ học chính khóa, tăng trách nhiệm giải trình của nhà trường và tạo không gian để học sinh trải nghiệm, phát triển toàn diện.
Bộ đã tham mưu Thủ tướng ban hành Công điện số 10/CĐ-TTg (7/2/2025) về quản lý tuyển sinh và dạy thêm; Chỉ thị số 17/CT-TTg (6/6/2025) về dạy học 2 buổi/ngày và tổ chức sinh hoạt hè. Đây được coi là những giải pháp then chốt nhằm giảm dạy thêm, học thêm tràn lan, đồng thời phù hợp với chủ trương “miễn học phí cho học sinh” và phát triển năng lực, phẩm chất toàn diện.
Bộ cũng khẳng định sẽ tiếp tục tham mưu đưa dịch vụ dạy thêm, học thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện để quản lý minh bạch, rõ ràng hơn.