Toạ đàm Báo Hànộimới: Hà Nội - đô thị đặc biệt cần quản trị đặc biệt

Tọa đàm không chỉ là diễn đàn chuyên môn mà còn là nơi khơi mở những ý tưởng lớn về cách thức tổ chức và vận hành Thủ đô trong bối cảnh Hà Nội đang bước vào một giai đoạn phát triển mới.

Phát biểu đề dẫn, Tổng Biên tập Báo Hànộimới Nguyễn Minh Đức nhấn mạnh rằng Hà Nội đang mang trong mình khát vọng vươn tầm khu vực và quốc tế, đồng thời giữ gìn bản sắc của một Thủ đô ngàn năm văn hiến. Ông cho rằng, trong bối cảnh Luật Thủ đô 2024 đã có hiệu lực và Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XVIII đang đặt ra mục tiêu đột phá về thể chế và quản trị, yêu cầu cấp thiết hiện nay là đổi mới toàn diện tư duy điều hành đô thị.

Hà Nội không thể tiếp tục áp dụng mô hình quản trị truyền thống vốn phù hợp với các đô thị quy mô nhỏ hơn. Là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và giáo dục của cả nước, Hà Nội cần một cách tiếp cận khác biệt, linh hoạt và hiệu quả hơn để đối phó với những thách thức như áp lực dân số, hạ tầng đô thị, môi trường sống và yêu cầu phát triển bền vững.

Ba nền tảng chính đang định hình tương lai phát triển của Hà Nội gồm Luật Thủ đô 2024 – cơ sở pháp lý cho phép thành phố vận hành theo cơ chế đặc thù; Nghị quyết 18 về phát triển thành phố thông minh – tạo trụ cột cho chuyển đổi số toàn diện; và hệ thống quy hoạch mới với tầm nhìn dài hạn đến năm 2050. Ba nền tảng này tạo thành một trục chiến lược quan trọng để Hà Nội định hình mô hình quản trị riêng, phù hợp với vai trò và sứ mệnh của mình.

Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, ông Phạm Thanh Tùng, đặt vấn đề về việc Hà Nội cần xác định rõ sự khác biệt trong mô hình quản trị đô thị của mình. Ông cho rằng cần phân định rõ các vùng chức năng trong thành phố, từ khu trung tâm lịch sử, hành chính, đến vùng ven đô, nhằm phát triển đồng bộ, không để sự mất cân bằng giữa hiện đại hóa và bảo tồn văn hóa.

Ông Tùng cũng nhấn mạnh rằng mọi chiến lược quy hoạch và phát triển đều phải có sự tham gia thực chất của giới chuyên gia, thay vì chỉ mang tính hình thức. Một hội đồng kiến trúc - quy hoạch có chất lượng sẽ là nơi thẩm định, phản biện và góp ý hiệu quả cho các chính sách dài hạn của thành phố.

Tại tọa đàm, ông Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam, bày tỏ quan ngại về tình trạng ô nhiễm không khí và môi trường sống tại Hà Nội. Theo ông, phát triển xanh không còn là lựa chọn mà phải trở thành một ưu tiên chiến lược trong mọi quy hoạch. Trục sông Hồng cần được xem là trục sinh thái trung tâm, giúp thành phố mở rộng không gian phát triển mà vẫn gìn giữ được giá trị tự nhiên và lịch sử.

Ông Lợi cũng đặt ra câu hỏi thẳng thắn: Trong bối cảnh hiện tại, liệu Hà Nội đã thực sự là một thành phố đáng sống? Hà Nội có đủ sức cạnh tranh để thu hút nhân lực chất lượng cao, nhà đầu tư và khách quốc tế? Từ đó, ông kêu gọi các nhà hoạch định chính sách đặt yếu tố sinh thái, chất lượng sống và văn hóa làm nền tảng trong mọi quyết định phát triển.

Một điểm chung được nhiều diễn giả thống nhất là mô hình quản trị đặc biệt không thể vận hành hiệu quả nếu thiếu sự tham gia của người dân, các hội nghề nghiệp và cộng đồng chuyên gia. Quản trị hiện đại là quản trị có sự đồng hành và giám sát từ xã hội. Báo chí, truyền thông cũng cần đóng vai trò làm cầu nối hai chiều - vừa lan tỏa chủ trương, vừa tiếp nhận phản hồi từ thực tiễn.

Phan Anh