Nghị quyết 71-NQ/TW: Ngọn hải đăng dẫn dắt giáo dục Việt Nam hội nhập và phụng sự toàn cầu
(NB&CL) Trong dòng chảy đổi mới của đất nước, Nghị quyết 71-NQ/TW (gọi tắt là Nghị quyết 71) của Bộ Chính trị được ví như “ngọn hải đăng” định hướng con đường phát triển và hội nhập cho nền giáo dục Việt Nam.
Trao đổi với Báo Nhà báo và Công luận, GS.TSKH Dương Quý Sỹ, Chủ tịch Hội đồng Trường Cao đẳng Y tế Lâm Đồng, Ủy viên Hội đồng Quốc gia Giáo dục & Phát triển nhân lực, khẳng định: Theo tinh thần Nghị quyết 71, giáo dục đại học sẽ trở thành nòng cốt đào tạo nhân lực trình độ cao, nuôi dưỡng nhân tài, thúc đẩy khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, hướng tới xây dựng công dân Việt Nam trở thành công dân toàn cầu.
+ Theo Giáo sư, điểm mới nổi bật nhất trong tinh thần hội nhập quốc tế lần này từ Nghị quyết 71 là gì?
- Điểm nổi bật nhất là tư duy hội nhập toàn diện, đột phá và thực chất. Nghị quyết 71 trao quyền tự chủ rộng hơn cho các trường đại học, từ tuyển dụng nhân sự quốc tế đến hợp tác đào tạo, nghiên cứu theo chuẩn mực quốc tế.
Đồng thời, nghị quyết xác định phát triển đại học tinh hoa theo mô hình nghiên cứu đẳng cấp quốc tế, coi đây là nòng cốt đào tạo nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, việc cho phép mở phân hiệu, văn phòng đại diện, chương trình đào tạo ở nước ngoài là bước đi chiến lược, nâng tầm vị thế giáo dục Việt Nam trong hội nhập toàn cầu.
+ Theo Giáo sư, đâu là giải pháp quản trị then chốt để bảo đảm hội nhập quốc tế thực chất, tránh hình thức?
- Điều cốt lõi là thể chế phải đi trước một bước, được cụ thể hóa bằng luật và các văn bản pháp quy đồng bộ. Tinh thần “đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế sâu rộng trong giáo dục đào tạo” của Nghị quyết 71 chỉ có thể phát huy khi được thể chế hóa trong Luật Giáo dục, Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Giáo dục đại học và các quy định liên quan đến hợp tác, đầu tư, xuất nhập cảnh, quỹ khoa học – công nghệ.
Chính sách then chốt là tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho liên kết với các trường uy tín, doanh nghiệp lớn nước ngoài, phát triển giáo dục số xuyên biên giới, thành lập viện nghiên cứu và quỹ hợp tác quốc tế, đồng thời có cơ chế thu hút – trọng dụng chuyên gia, học giả, nhân tài trong và ngoài nước.
Đặc biệt, để hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2045 có ít nhất 5 trường đại học Việt Nam nằm trong nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới, chúng ta cần một khung chính sách đặc thù đủ mạnh để thu hút nhân tài toàn cầu trở về, an tâm cống hiến cho sự phát triển đất nước.
+ Nghị quyết 71 sẽ mở ra những cơ hội gì cho các trường y khoa Việt Nam, thưa Giáo sư?
- Nghị quyết 71 tạo động lực để các trường y khoa Việt Nam nâng tầm theo chuẩn quốc tế thông qua nhiều cơ chế đột phá: đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, trung tâm mô phỏng bệnh viện thực hành số hóa; đổi mới chương trình đào tạo theo chuẩn năng lực quốc tế, để bằng cấp được công nhận toàn cầu; thu hút giảng viên, chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước; thúc đẩy thành lập viện nghiên cứu, triển khai các công bố và thử nghiệm lâm sàng đa quốc gia.
Đặc biệt, các trường có thể tiếp nhận mô hình đào tạo bác sĩ quốc tế, mở rộng giảng dạy song ngữ, kiểm định chương trình theo chuẩn toàn cầu. Mục tiêu là đào tạo đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng có kỹ năng tay nghề ngang tầm quốc tế, hội nhập sâu rộng và đóng góp cho vị thế học thuật của y học Việt Nam trên bản đồ thế giới.
+ Vậy, từ Nghị quyết 71, giá trị cốt lõi mà giáo dục Việt Nam cần phải khẳng định trong quá trình hội nhập là gì, thưa Giáo sư?
- Trong hội nhập, điều quan trọng nhất là không đánh mất mình. Giáo dục Việt Nam phải xác lập và lan tỏa ba giá trị cốt lõi: Khai phóng – Nhân bản – Phụng sự. Khai phóng để mở rộng trí tuệ, khơi dậy sáng tạo và nuôi dưỡng tinh thần tự do học thuật. Nhân bản để đào tạo con người toàn diện, lấy con người làm trung tâm và mục tiêu tối thượng. Phụng sự để phụng sự quốc gia và đồng thời góp phần cho nhân loại, bằng tri thức, khoa học và bản sắc văn hóa Việt Nam. Đó sẽ là dấu ấn riêng của Việt Nam trong dòng chảy tri thức toàn cầu.
Tôi kỳ vọng từ Nghị quyết 71, chúng ta có một hệ thống đại học Việt Nam đồng bộ chuẩn quốc tế hội nhập sâu rộng. Các trường không chỉ cung cấp nhân lực chất lượng cao, có khả năng thích ứng trong môi trường đa văn hóa, mà còn trở thành trung tâm tri thức và đổi mới sáng tạo của quốc gia và khu vực.
Đích đến là có những trường đại học Việt Nam lọt vào top 100 thế giới ở một số lĩnh vực, đồng thời thu hút sinh viên và học giả quốc tế đến học tập, nghiên cứu, giảng dạy. Khi đó, Việt Nam sẽ vừa là điểm đến giáo dục, vừa là nguồn cung tri thức và nhân tài cho toàn cầu.
+ Trân trọng cảm ơn ông!