Tăng cường vai trò kênh chính thống, siết chặt quản lý báo chí trên không gian mạng

Kiểm soát cấp phép và quản lý báo chí mạng

Phát biểu khai mạc toạ đàm, ông Triệu Thế Hùng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội, khẳng định đây là dự án luật được Ủy ban đặc biệt quan tâm nhằm kịp thời đáp ứng những thay đổi sâu rộng trong lĩnh vực báo chí truyền thông.

Từ năm 2022, Ủy ban Văn hóa - Xã hội đã khảo sát thực trạng thi hành Luật Báo chí 2016 tại nhiều địa phương. Kết quả cho thấy luật hiện hành còn nhiều hạn chế, bất cập, không phù hợp với sự phát triển nhanh chóng của internet, mạng xã hội và công nghệ thông tin trong hoạt động báo chí.

Bên cạnh đó, quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, sáp nhập các đơn vị hành chính, cũng như nhu cầu phát triển các cơ quan báo chí đa phương tiện lớn có vai trò định hướng thông tin đặt ra yêu cầu cấp thiết phải sửa đổi luật.

Ông Hùng cho biết, dự án luật sửa đổi dự kiến được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 10 vào tháng 10/2025. Trong quá trình hoàn thiện dự thảo, Ủy ban Văn hóa - Xã hội đã phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành, địa phương và chuyên gia báo chí.

Tại toạ đàm, ông Triệu Thế Hùng đề nghị các đại biểu tập trung đóng góp về nhiều nội dung quan trọng như: phân loại rõ các loại hình báo chí (báo in, phát thanh, truyền hình, báo điện tử); mô hình tổ chức cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện liệu có phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển; thiết kế cơ chế chính sách hỗ trợ báo chí địa phương; giới hạn phạm vi cấp giấy phép báo chí để tránh trùng lặp, nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý; cũng như các quy định liên quan đến hoạt động báo chí trên không gian mạng, nơi đang phát sinh nhiều vấn đề phức tạp về pháp lý và quản lý.

Ngoài ra, ông Hùng cũng nhấn mạnh các nội dung cần thảo luận thêm như quy định hành vi bị nghiêm cấm, quyền hạn cơ quan chủ quản báo chí, thủ tục thu hồi giấy phép, quản lý văn phòng đại diện và cơ quan thường trú, cũng như thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành báo chí.

Đề cao vai trò kênh chính thống, hạn chế phụ thuộc vào mạng xã hội

Trước những thay đổi nhanh chóng của công nghệ và sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, vấn đề quản lý nội dung báo chí trên không gian mạng được đặt ra cấp bách.

Ông Nguyễn Văn Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Báo chí (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), chia sẻ một điểm mới đáng chú ý trong dự thảo luật là quy định buộc nội dung đăng trên kênh mạng xã hội của cơ quan báo chí phải được đăng hoặc phát trên kênh báo chí chính thống - có thể trước hoặc sau. Quy định này nhằm ngăn ngừa tình trạng các cơ quan báo chí chỉ sử dụng mạng xã hội làm kênh phát tán nội dung mà bỏ qua vai trò nền tảng của kênh chính thức.

Ông Hiếu phân tích, nội dung trên mạng xã hội có tính không ổn định cao và phụ thuộc hoàn toàn vào hạ tầng kỹ thuật của các nền tảng bên ngoài. Chỉ cần thay đổi thuật toán từ nhà cung cấp dịch vụ cũng có thể khiến các bài báo bị xóa hoặc "biến mất" một cách bất ngờ, ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền lưu trữ và tiếp cận thông tin của công chúng.

Dự thảo Luật cũng đề xuất các quy định miễn trừ trách nhiệm cho cơ quan báo chí trong trường hợp nội dung bị thay đổi ngoài ý muốn trên nền tảng mạng, nếu nguyên nhân không do phía cơ quan báo chí gây ra, qua đó bảo vệ quyền lợi của báo chí trong bối cảnh truyền thông số ngày càng phát triển.

Hoàng Anh