Hà Nội: Lắp đặt 50 cảm biến kiểm soát chất lượng không khí
(CLO) Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về kiểm soát ô nhiễm không khí, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã giao Cục Môi trường phối hợp với UBND thành phố Hà Nội và các tỉnh lân cận triển khai lắp đặt 100 điểm cảm biến đo chất lượng không khí. Dự kiến, khoảng 50 thiết bị sẽ được hoàn thành trong tháng 9/2025.
Ô nhiễm không khí: Thách thức lớn và kéo dài
Theo thống kê của Cục Môi trường (Bộ TN&MT), tình trạng ô nhiễm không khí ở Hà Nội có xu hướng kéo dài từ tháng 9-10 năm trước đến tháng 4 năm sau. Trung bình, số ngày có chỉ số chất lượng không khí (AQI) đạt mức “tốt” tại Thủ đô chỉ chiếm khoảng 22% tổng số ngày trong năm. Nhiều thời điểm, AQI vượt ngưỡng 200 – mức “rất xấu”, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là người già, trẻ em và những người mắc bệnh hô hấp. Đáng chú ý, vào cuối năm 2024, Hà Nội từng ghi nhận AQI lên tới 246.
Phó Cục trưởng Cục Môi trường Nguyễn Thị Thiên Phương cho biết, cơ cấu giao thông và công nghiệp của Việt Nam hiện là tác nhân trực tiếp gây ô nhiễm. Cả nước có hơn 77 triệu xe máy và gần 7 triệu ô tô, phần lớn đã qua nhiều năm sử dụng, hiệu suất thấp, phát thải cao. Đồng thời, hoạt động xây dựng và công nghiệp nặng, với 26 nhà máy nhiệt điện than, 60 nhà máy xi măng chủ yếu tập trung ở miền Bắc, tiếp tục tạo áp lực lớn lên bầu không khí.
.jpg)
Giải pháp công nghệ toàn diện kiểm soát chất lượng không khí
Để ứng phó với thách thức trên, Bộ TN&MT đang khẩn trương triển khai hàng loạt giải pháp công nghệ. Cụ thể, trong tháng 9/2025, sẽ có khoảng 50 cảm biến đo chất lượng không khí được lắp đặt tại Hà Nội và các tỉnh lân cận, đặc biệt ở những khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao như gần nguồn phát thải công nghiệp, khu dân cư đông đúc, trường học, bệnh viện. Trong thời gian tới, con số này sẽ tăng lên ít nhất 100 vị trí trên toàn vùng.
Cùng với đó, Cục Môi trường phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam để phát sóng các bản tin dự báo chất lượng không khí trong 48 giờ. Đồng thời, nghiên cứu xây dựng mô hình dự báo không khí trong 5-7 ngày tới, phối hợp với Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu. Công nghệ viễn thám và thiết bị bay không người lái cũng sẽ được sử dụng để giám sát hoạt động đốt rơm rạ, phế phụ phẩm nông nghiệp và các công trình xây dựng có nguy cơ phát tán bụi lớn.
Bộ TN&MT đang hoàn thiện lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải quốc gia đối với phương tiện giao thông đang lưu hành, trước mắt tập trung vào hai đô thị lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Đây là bước đi mang tính đột phá nhằm kiểm soát các nguồn phát thải nhỏ lẻ, khó quản lý – vốn là tác nhân chính gây ô nhiễm không khí tại khu vực đô thị.
Hiện, Bộ TN&MT đang tham mưu xây dựng và trình Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025–2030, tầm nhìn đến năm 2045. Kế hoạch đặt mục tiêu cụ thể: Hà Nội giảm ít nhất 20% số ngày có AQI xấu và giảm 20% nồng độ bụi mịn PM2.5 vào năm 2030 so với năm 2024; các tỉnh lân cận như Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hải Phòng phải giảm tối thiểu 10% bụi mịn; TP. Hồ Chí Minh và các đô thị khác hướng đến cải thiện chất lượng không khí một cách liên tục và bền vững.
Bản kế hoạch gồm 9 nhóm nhiệm vụ, 25 dự án ưu tiên, được phân công cụ thể theo phương châm “6 rõ” của Thủ tướng Chính phủ: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền và rõ kết quả.
Theo Phó Cục trưởng Nguyễn Thị Thiên Phương, Bộ TN&MT không thể hành động đơn lẻ. Công cuộc cải thiện chất lượng không khí đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ từ các ngành, các cấp, đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ giữa Hà Nội và các tỉnh trong vùng Đồng bằng sông Hồng”.
Bên cạnh nỗ lực từ các cơ quan quản lý, cộng đồng doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ quan trắc, dự báo hiện đại; đầu tư vào các giải pháp xử lý khí thải tiên tiến, phát triển kinh tế xanh, giao thông điện và năng lượng sạch. Ngoài ra, việc thu hút công nghệ, kinh nghiệm và nguồn lực tài chính xanh từ quốc tế sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh tại Việt Nam.
Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam Hoàng Dương Tùng phân tích, Việt Nam đang có cơ hội thuận lợi để xử lý vấn đề ô nhiễm không khí. Nhận thức cộng đồng ngày càng cao, chính sách pháp luật ngày càng hoàn thiện, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ như IoT, AI, quan trắc số, xử lý chất thải... là những yếu tố nền tảng để Việt Nam từng bước đạt được mục tiêu bầu trời xanh và không khí sạch.