Công bố Bảo vật quốc gia tượng Avalokitesvara Bắc Bình
(CLO) Tượng Avalokitesvara Bắc Bình là hiện vật tiêu biểu cho quá trình giao lưu, tiếp biến của yếu tố văn hóa ngoại sinh và có tính độc đáo riêng.
Ngày 14/9, tại Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng (phường Xuân Hương, Đà Lạt), UBND tỉnh Lâm Đồng tổ chức Lễ công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận Bảo vật Quốc gia đối với tượng Avalokitesvara Bắc Bình.
Tượng Avalokitesvara Bắc Bình có niên đại từ thế kỷ VIII - IX, được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia tại Quyết định số 1712/QĐ-TTg, ngày 31/12/2024.
Tượng được chế tác từ đá sa thạch hạt mịn màu xám đen, cao 61cm, nặng 13kg; là một trong những tác phẩm tiêu biểu, đại diện cho giai đoạn chuyển tiếp từ phong cách nghệ thuật tạo hình thế kỷ VIII - IX sang thời kỳ đỉnh cao của nghệ thuật Chăm Pa thế kỷ IX - X.
Tượng Avalokitesvara Bắc Bình được người dân tình cờ phát hiện trong quá trình làm nương rẫy tại khu vực thôn Thanh Kiết, xã Hồng Thái, tỉnh Lâm Đồng (xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận cũ) từ trước năm 1945 cùng với 4 pho tượng đá khác nhưng đã bị thất lạc.
Năm 1996, tượng Avalokitesvara Bắc Bình được người dân đem chôn giấu trong vườn nhà. Đến năm 2001, một người dân ở thôn Hồng Chính, xã Hồng Thái, tỉnh Lâm Đồng trong quá trình đào móng để xây trụ cổng đã phát hiện và bàn giao cho Bảo tàng tỉnh quản lý, giữ gìn và trưng bày.
Tượng Avalokitesvara Bắc Bình mang đầy đủ các đặc trưng của nghệ thuật điêu khắc Chăm Pa, có ảnh hưởng rõ nét từ nghệ thuật điêu khắc đá miền châu thổ sông Mê Kông.
Đây là một trong những hiện vật tiêu biểu cho quá trình giao lưu, tiếp biến văn hóa mạnh mẽ của yếu tố văn hóa ngoại sinh, cụ thể là văn hóa Ấn Độ đã ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa Chăm Pa, có tính độc đáo riêng. Tượng mang yếu tố Phật giáo, bên cạnh Hindu giáo vốn được xem là tôn giáo chính trong văn hóa Chăm Pa.
Phát biểu tại Lễ công bố bảo vật quốc gia tượng Avalokitesvara, ông Đinh Văn Tuấn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, đến nay, tỉnh đã có 7 di sản văn hóa được UNESCO ghi danh;10 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; 3 di tích quốc gia đặc biệt; 144 di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh được xếp hạng.
Đặc biệt, Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng hiện lưu giữ và trưng bày 112.235 hiện vật, cổ vật, tài liệu có giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật; trong đó có 3 bảo vật quốc gia: Đàn đá Đắk Sơn, Linga Vàng và tượng Avalokitesvara Bắc Bình.
Để bảo vệ và khai thác hiệu quả giá trị của Bảo vật quốc gia tượng Avalokitesvara Bắc Bình, ông Tuấn yêu cầu Sở VHTT&DL tập trung truyền thông và quảng bá, giới thiệu giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học của bảo vật; đồng thời giới thiệu các di sản văn hóa đặc sắc khác của tỉnh nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và thu hút du khách, góp phần phát triển du lịch văn hóa, thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương.
Nhân dịp này Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng đã khai mạc Không gian văn hóa, âm nhạc, ẩm thực các dân tộc; trưng bày triển lãm hiện vật, hình ảnh; giới thiệu sách đậm đà bản sắc.
Đây là một trong 8 hoạt động nằm trong Tháng trải nghiệm điểm đến du lịch Lâm Đồng 2025, kéo dài đến ngày 5/10.