Khi nhân tính bị kéo lê dưới bánh xe

Điều khiến xã hội bàng hoàng hơn cả không chỉ là tai nạn thương tâm, mà chính là lời khai lạnh lùng của tài xế. Sau khi gây tai nạn, Long không dừng lại để cứu giúp mà cố tình điều khiển xe kéo lê em N.H.A trên đường, với suy nghĩ man rợ rằng: để nạn nhân chết thì hắn chỉ phải đi tù, còn sống sót tàn tật thì sẽ phải bồi thường cả đời. Động cơ đê hèn này khiến bất cứ ai nghe đến cũng phẫn nộ và rùng mình.

Ngay sau khi xảy ra vụ việc, Long bỏ trốn khỏi hiện trường. Đến tối cùng ngày, y ra đầu thú và khai nhận toàn bộ hành vi. Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội đã tạm giữ hình sự đối tượng để điều tra về tội “Giết người” – một trong những tội danh nghiêm khắc nhất của Bộ luật Hình sự.

Một nỗi đau không thể nguôi

Cái chết của nữ sinh tuổi 15 không chỉ là nỗi đau tột cùng của gia đình, bạn bè, mà còn là cú sốc đối với cả xã hội. Một em bé, đáng lẽ vẫn còn đang tung tăng đến lớp, vẫn còn mơ mộng về tương lai, lại bị tước đoạt mạng sống một cách tàn nhẫn. Trong khi hàng triệu người ngày ngày nỗ lực gieo mầm thiện, lan tỏa nhân văn và những nghĩa cử cao đẹp, thì vẫn có những kẻ coi rẻ sinh mạng con người, toan tính thiệt hơn vật chất mà lạnh lùng ra tay sát hại một sinh linh vô tội.

Trong nỗi đau xót ấy, thật cay đắng khi đối chiếu với những gì diễn ra ngay quanh ta. Trớ trêu thay, có khi loài vật lại biết trân trọng sự sống hơn con người. Nhiều người hẳn chưa quên đoạn clip từng gây xúc động mạnh trên mạng xã hội gần đây: một chú chó trắng bị xe tông giữa đường, và trong dòng xe thờ ơ lướt qua, hai chú chó khác đã lao tới, quẩn quanh bảo vệ, rồi kiên nhẫn kéo bạn mình vào lề cứu nó khỏi nguy cơ bị cán thêm lần nữa. Cảnh tượng ấy khiến hàng triệu người rưng rưng – bởi đến cả một con chó nhỏ bé vẫn hiểu và gìn giữ tình đồng loại.

Thế nhưng, giữa lòng Hà Nội, một con người máu lạnh sau khi gây tai nạn với em bé mới 15 tuổi, không cứu giúp mà còn cố tình kéo lê nạn nhân, với suy nghĩ man rợ: “để nó chết đi, khỏi phải đền tiền”. Sự so sánh ấy khiến bất cứ ai cũng rùng mình – khi lòng trắc ẩn của loài vật còn sáng hơn nhân tính của một kẻ đội lốt người.

Thực tế, đây không phải lần đầu tiên xã hội rúng động vì những hành vi máu lạnh như vậy. Tháng 8/2024, tại Đồng Nai, tài xế Đỗ Minh Tân (Bến Tre) sau khi gây tai nạn đã cố tình cán qua nạn nhân thêm một lần nữa, khiến người này tử vong tại chỗ, để “khỏi phải bồi thường”.

Trước đó, năm 2017, một lái xe container gây tai nạn giao thông ở vòng xoay Mỹ Thủy (phường Thạnh Mỹ Lợi, Quận 2, TP HCM), sau khi va chạm với xe máy do ông Lê Xuân Thìn (Thanh Hóa), thay vì cứu giúp, lại cố tình lùi xe cán qua người nạn nhân. Hay vào năm 2016, từng có một vụ án tương tự xảy ra tại Hà Tĩnh khi tài xế Phan Đình Q (điều khiển xe BKS 38C-073.05) gây tai nạn với nạn nhân đi xe máy điện. Sau khi dừng xe và xuống kiểm tra, tài xế này đã điều khiển xe tải, tiếp tục chèn qua và khiến nạn nhân tử vong tại chỗ.

Những hành vi máu lạnh ấy đã từng khiến dư luận dậy sóng vì sự tàn nhẫn đến cùng cực, và nay, thêm một bi kịch lặp lại với sự man rợ không kém.

Pháp luật sẽ trừng trị, nhưng lương tri xã hội còn rỉ máu

Với hành vi có chủ ý tước đoạt mạng sống người khác, đối tượng Đinh Văn Long nhiều khả năng sẽ phải đối diện mức án nghiêm khắc nhất theo quy định pháp luật. Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định, tội “Giết người” có khung hình phạt từ 12 năm đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình đối với các trường hợp có tính chất côn đồ, man rợ, vì động cơ đê hèn.

Xét về lời khai và hành vi của Long, dư luận hoàn toàn có lý do để tin rằng y sẽ phải nhận một bản án thật nghiêm khắc – thậm chí ở mức cao nhất – để trả giá cho tội ác.

Thế nhưng, dù bản án sau này có nặng đến đâu, cũng không thể bù đắp nỗi đau mà gia đình nạn nhân phải gánh chịu, cũng không thể làm sống lại một tuổi trẻ đã bị cướp đi. Điều xã hội còn day dứt, chính là sự tồn tại của một lối nghĩ lệch lạc, một sự tha hóa nhân tính: coi cái chết của người khác như cách thoát nợ cho bản thân.

Mỗi ngày, trên khắp các tuyến đường, hàng trăm vụ tai nạn giao thông thương tâm vẫn xảy ra. Nhiều vụ bắt nguồn từ những lỗi nhỏ bé: vượt ẩu, uống rượu bia, phóng nhanh, thiếu chú ý quan sát, hay đơn giản chỉ là một phút thiếu kiềm chế. Phía sau tay lái, không chỉ có sinh mạng của chính người cầm lái mà còn là sinh mạng của những người khác đang đi trên đường. Một quyết định sai lầm, một cú đánh lái thiếu trách nhiệm, có thể cướp đi cả tương lai của một gia đình.

Tai nạn có thể bất ngờ ập đến, nhưng cách hành xử sau tai nạn mới phản ánh rõ nhân tính con người. Một tài xế có lương tâm sẽ dừng lại, tìm mọi cách để cứu giúp nạn nhân, hỗ trợ cơ quan chức năng xử lý vụ việc. Ngược lại, một tài xế coi thường đạo đức sẽ bỏ chạy, hoặc tệ hại hơn, cố tình giết chết nạn nhân để “thoát trách nhiệm”. Sự khác biệt ấy không chỉ là chuyện pháp lý, mà còn là ranh giới giữa người với… kẻ mất nhân tính.

Không thể dung thứ

Vụ án này phải được xử lý nghiêm minh, để không chỉ trừng trị kẻ gây tội mà còn răn đe, cảnh tỉnh cho tất cả những ai còn mang trong mình suy nghĩ lệch lạc rằng “giết người để khỏi đền tiền”. Sinh mạng con người không bao giờ là món hàng để mặc cả, không bao giờ được đem ra cân đo bằng lợi ích vật chất.

Một xã hội văn minh không thể chấp nhận sự tồn tại của những kẻ coi thường nhân tính đến vậy. Bởi phía sau bản án dành cho kẻ thủ ác, còn là trách nhiệm của cộng đồng trong việc nuôi dưỡng ý thức, xây dựng đạo đức và đề cao nhân tâm, để mỗi người khi cầm vô lăng đều hiểu rằng: họ đang cầm trong tay cả mạng sống của người khác.

Không chỉ cần pháp luật trừng trị, mà cần hơn là xã hội đồng lòng lên án, để mỗi hành động vô nhân tính không còn chỗ dung thân, để những sinh linh vô tội không còn bị cướp mất cuộc đời chỉ vì sự hèn hạ và ích kỷ của một kẻ sau vô lăng.

Khi ngay cả loài vật còn biết trân trọng sự sống, còn biết đau cùng nỗi đau của đồng loại, thì không thể nào chấp nhận sự vô cảm lạnh lùng của con người. Hơn lúc nào hết, chúng ta phải chung tay xây dựng một xã hội không chỉ dựa trên pháp luật, mà còn dựa vào nền tảng đạo đức, vào ý thức tử tế của mỗi cá nhân. Đừng để trên những con đường ngày mai, tình thương bị đánh rơi, và sự sống con người bị mặc cả bởi sự hèn hạ và ích kỷ.

Hoài Đức