Xe

Xe cổ có bốn bàn đạp để làm gì?

Hải Hà 15/09/2025 13:08

(CLO) Xe cổ Mỹ từng có bốn bàn đạp, gồm cả phanh đỗ vận hành bằng chân, dần biến mất khi ghế băng nhường chỗ cho thiết kế mới.

Trong lịch sử ngành ô tô, từng có thời kỳ xe được trang bị tới bốn bàn đạp, thay vì chỉ hai hoặc ba như hiện nay. Không phải nút bấm nhỏ kỳ lạ trên sàn xe mà nhiều người từng nhắc đến, bốn bàn đạp này là một đặc điểm độc đáo, nằm ở phía bên trái khoang lái, tạo nên sự tò mò về chức năng của chúng.

770-202509150805591.png
Bàn đạp bên trong một chiếc xe cổ - từ trái sang phải -- bàn đạp phanh đỗ, bàn đạp ly hợp, bàn đạp phanh, bàn đạp ga. Ảnh: Josh Bryan

Ai cũng biết bàn đạp ga nằm ở bên phải cùng, bàn đạp phanh ở ngay bên trái bàn đạp ga, và nếu xe sử dụng hộp số sàn, bàn đạp ly hợp sẽ nằm ở vị trí xa nhất bên trái.

Vậy bàn đạp thứ tư có vai trò gì? Đây không phải là một tính năng đùa vui như trong phim “Fast & Furious” để kích hoạt bộ tăng áp hay tăng độ khó khi sử dụng ly hợp.

Thực tế, bàn đạp thứ tư trên các mẫu xe cổ chính là phanh đỗ vận hành bằng chân, tiền thân của phanh tay quen thuộc ngày nay.

Trước khi phanh đỗ điện tử xuất hiện trên các mẫu xe hiện đại hoặc phanh tay dạng cần kéo nằm ở bảng điều khiển trung tâm, phanh đỗ bằng chân từng là một thiết kế phổ biến.

Trên một số xe, bàn đạp này thậm chí được khắc chữ “Park” để nhắc nhở người lái không nhầm lẫn với bàn đạp ly hợp, một sai lầm có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

Tuy nhiên, việc chuyển từ phanh đỗ bằng chân sang phanh tay không hẳn vì lý do an toàn, mà liên quan nhiều hơn đến sự thay đổi trong thiết kế xe.

Phanh đỗ, hay còn gọi là phanh khẩn cấp, được thiết kế như một hệ thống dự phòng trong trường hợp phanh chính của xe gặp sự cố. Kể từ ngày 1 tháng 7 năm 1973, mọi xe sản xuất tại Mỹ đều bắt buộc phải trang bị hệ thống này.

Bàn đạp phanh đỗ thường nằm sát bên trái khoang lái, gần tấm chắn. Người lái nhấn bàn đạp này cho đến khi nghe tiếng “click” để kích hoạt, và để thả ra, họ kéo một cần nhỏ phía trên bàn đạp hoặc, ở một số mẫu xe, nhấn lại bàn đạp một lần nữa.

Vào những thập niên đầu của ngành ô tô Mỹ, xe không sử dụng ghế rời như ngày nay mà thường được trang bị ghế băng dài. Loại ghế này giúp chở được nhiều người hơn và dễ sản xuất với chi phí thấp.

Những người lớn lên trong thập niên 1960 và 1970, thời kỳ dây an toàn chưa bắt buộc, thường nhớ về những chuyến đi trên các mẫu xe gia đình với ghế băng dài.

Mặc dù vậy, khi thiết kế xe thay đổi, các mẫu wagon và xe cơ bắp Mỹ dần thu nhỏ kích thước để đáp ứng nhu cầu tiết kiệm nhiên liệu và cải thiện quãng đường di chuyển. Khoang chân người lái trở nên hẹp hơn, ghế băng được thay bằng ghế rời, và bảng điều khiển trung tâm với nhiều tiện ích trở thành tiêu chuẩn.

Trong không gian hạn chế đó, bàn đạp phanh đỗ dần được thay thế bằng phanh tay ở bảng điều khiển trung tâm. Ngày nay, ngay cả phanh tay cũng đang dần biến mất, khi chỉ còn khoảng 9% xe mới được trang bị tính năng này.

Sự chuyển đổi từ bốn bàn đạp sang thiết kế hiện đại phản ánh hành trình phát triển của ngành ô tô, nơi sự tiện lợi và không gian được ưu tiên để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dùng.

Theo SlashGear

Hải Hà