Hiệp hội ô tô trấn an người tiêu dùng về xe động cơ xăng

Liên quan đến Chỉ thị 20/CT-TTg của Chính phủ, dự thảo về vùng phát thải thấp (LEZ) tại Hà Nội và lộ trình hạn chế ô tô không đạt tiêu chuẩn khí thải, Hiệp hội các Nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) vừa có văn bản trấn an người tiêu dùng.

VAMA chia sẻ rằng, những lo lắng của người tiêu dùng về tương lai sử dụng xe ô tô tại Hà Nội, đặc biệt sau khi Chỉ thị số 20/CT-TTg được ban hành, là hoàn toàn dễ hiểu. Không ít người tiêu dùng đang tỏ ra lo lắng về việc chiếc xe thuộc sở hữu sẽ lưu hành thế nào, mua xe mới có thể dùng bao lâu trước khi bị cấm.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng đang e ngại các quy định hạn chế sắp tới và thiếu thông tin rõ ràng về khu vực, cách thức hạn chế cũng như loại xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch/động cơ đốt trong (ICE) nào là đối tượng bị hạn chế.

Nhóm các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước cho rằng, trên thực tế người tiêu dùng không cần lo lắng, bởi việc hạn chế và chuyển đổi từ ô tô dùng nhiên liệu hóa thạch sang xe thân thiện với môi trường là một quá trình dài, thường kéo dài tới 20 - 25 năm, với nhiều giải pháp trung gian.

Thực tế kinh nghiệm từ nhiều nước trên thế giới cũng cho thấy, để thực hiện chính sách hạn chế và tiến tới cấm xe ICE, các nước đều đã có lộ trình từ sớm cùng với cơ sở hạ tầng phù hợp để chuyển đổi và hệ thống giao thông công cộng rộng khắp.

VAMA dẫn dụ: Thái Lan đặt mục tiêu 100% xe điện vào 2035 nhưng đã trợ giá cho mỗi xe số tiền 150.000 - 200.000 baht (tương đương khoảng 120 - 160 triệu đồng), giảm thuế Tiêu thụ đặc biệt cho xe hybrid (HEV) và xe thuần điện (BEV); Indonesia dự kiến tới 2040 mới cấm hoàn toàn xe động cơ đốt trong (ICE); EU và Nhật Bản áp dụng nhiều bước trung gian nhằm giảm khí thải như áp dụng tiêu chuẩn khí thái cho xe mới (Euro 5, Euro 6), khuyến khích chuyển đổi sang xe hybrid... trước khi tiến tới mục tiêu chuyển đổi phương tiện sang xe thuần điện (BEV).

Theo đánh giá của VAMA, chính sách sắp tới của Hà Nội không phải là một lệnh “cấm” xe ICE như nhiều người lo ngại. Thay vào đó, theo luật Thủ đô, Hà Nội đang chuẩn bị triển khai quy định về vùng phát thải thấp (Low Emission Zone - LEZ).

Căn cứ vào nội dung dự thảo Nghị quyết của HĐND Thành phố Hà Nội để lấy ý kiến của nhân dân, chính sách này sẽ hạn chế dần theo lộ trình và chủ yếu nhắm vào các phương tiện cũ, không đạt chuẩn khí thải. Mục tiêu là khuyến khích xe sạch, giảm ô nhiễm môi trường, đồng thời tạo khoảng thời gian để người dân thích ứng với những thay đổi.

“Theo dự thảo này, vùng phát thải thấp sẽ được áp dụng chỉ đối với các xe ô tô không đạt tiêu chuẩn khí thải mức 4”, VAMA nhận định.

VAMA cũng chia sẻ rằng, hiện toàn bộ các mẫu ô tô mới do các hãng xe thành viên cung cấp đều đã đạt tiêu chuẩn khí thải mức 5. Điều này đồng nghĩa người tiêu dùng “hoàn toàn có thể yên tâm khi lựa chọn các mẫu xe mới từ các thành viên của VAMA, vì chúng đã vượt xa tiêu chuẩn quy định và sẽ không thuộc diện bị hạn chế trong lộ trình ban đầu của vùng phát thải thấp tại Hà Nội”.

Theo lộ trình tại dự thảo về vùng phát thải thấp LEZ đang được lấy ý kiến, dự kiến từ ngày 1/7/2026 bắt đầu áp dụng LEZ trong Vành đai 1, từ 1/1/2028 mở rộng LEZ ra khu vực trong Vành đai 2, từ 1/1/2030 tiếp tục mở rộng LEZ ra khu vực trong Vành đai 3 và sau năm 2031 xem xét áp dụng LEZ cho các khu vực khác theo điều kiện thực tế.

Như vậy, các quy định này sẽ hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1 từ giữa năm 2026, Vành đai 2 từ năm 2028, và mở rộng ra Vành đai 3 từ năm 2030.

“Tuy nhiên, các xe mới của VAMA đều đạt tiêu chuẩn khí thải cao hơn, nên sẽ không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các hạn chế này”, VAMA khẳng định.

VAMA cũng cho biết hiện đang tích cực kiến nghị các chính sách hỗ trợ phát triển hạ tầng trạm sạc, ưu đãi thuế phí cho các loại xe thân thiện môi trường như xe hybrid tự sạc (HEV), hybrid có sạc ngoài (PHEV) và xe thuần điện (BEV), cũng như một lộ trình chuyển đổi dần theo chu kỳ 5 năm/lần để đảm bảo sự ổn định cho thị trường và người dân.

Nhóm các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước cũng nhận định rằng “một lộ trình chuyển đổi quá nhanh hoặc đột ngột sẽ gây khó khăn cho người dân trong việc đi lại, làm việc, tạo gánh nặng tài chính và tác động tiêu cực đến ngành công nghiệp ô tô cũng như nền kinh tế quốc gia”.

An Nhi