Bộ Tài chính: Tháo gỡ vướng mắc trong triển khai chính quyền địa phương hai cấp
(CLO) Ngày 12/9, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội nghị trực tuyến với các địa phương trên cả nước. Nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực tài chính – ngân sách khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại cấp xã.
Hội nghị do đồng chí Nguyễn Đức Chi, Thứ trưởng Bộ Tài chính, chủ trì, với sự tham dự của lãnh đạo các đơn vị chức năng trực thuộc Bộ cùng đại diện Sở Tài chính, Kho bạc Nhà nước các tỉnh, thành phố.
Đảm bảo vận hành thông suốt chính quyền địa phương hai cấp
Tại hội nghị, đại diện các đơn vị thuộc Bộ Tài chính đã phổ biến, hướng dẫn các nội dung liên quan đến tài chính – ngân sách khi thực hiện tổ chức lại chính quyền địa phương hai cấp, bao gồm: cơ chế ngân sách cấp xã; kế toán ngân sách; mở tài khoản và thanh toán tại Kho bạc Nhà nước; quản lý, sắp xếp tài sản công.
Thời gian qua, để phục vụ cho việc sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ bố trí hơn 7.700 tỷ đồng nhằm hỗ trợ đầu tư cơ sở vật chất và hơn 42.000 tỷ đồng để thực hiện các chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức nghỉ theo Nghị định số 178/2025/NĐ-CP và 67/2025/NĐ-CP.
Theo ông Nguyễn Minh Tân, Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách nhà nước (Bộ Tài chính), phần lớn các đơn vị dự toán cấp xã đã mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước, đảm bảo việc chi trả lương, phụ cấp và các khoản chi thường xuyên cho cán bộ, công chức, viên chức. Một số địa phương đã chủ động phân cấp rõ ràng nhiệm vụ chi và tăng cường nhân sự kế toán phục vụ bộ máy mới.
Tuy nhiên, thực tế vẫn còn tồn tại một số khó khăn như việc phân bổ dự toán chậm; chưa hoàn tất điều chỉnh phân cấp nguồn thu – nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách; một số xã chưa được giao dự toán năm 2025, phải thực hiện tạm cấp; một số nơi thiếu kế toán trưởng, ảnh hưởng đến việc mở tài khoản và chi trả lương.
Chủ động khắc phục khó khăn, bảo đảm chi ngân sách không bị gián đoạn
Trước thực tế trên, Bộ Tài chính đã ban hành Công điện số 06/CĐ-BTC, chỉ đạo các địa phương và Kho bạc Nhà nước khẩn trương tháo gỡ các khó khăn phát sinh. Theo Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Nguyễn Mạnh Cường, tiến độ mở tài khoản và chi lương đã có chuyển biến tích cực, tuy nhiên nguyên nhân chậm trễ chủ yếu vẫn do thiếu nhân sự kế toán.
Để giải bài toán này, Bộ Tài chính đã ban hành các văn bản cho phép tạm phân công nhân sự đủ điều kiện làm phụ trách kế toán và đăng ký chữ ký giao dịch với Kho bạc, nhằm kịp thời phục vụ việc chi trả lương và vận hành ngân sách.
Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Lê Thành Quân, Vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ, đề nghị các địa phương cần lượng hóa số liệu về nhân lực kế toán, xây dựng lộ trình khắc phục rõ ràng. Bộ Tài chính sẽ thành lập các đoàn công tác trực tiếp về cơ sở, kết hợp tổ chức họp trực tuyến định kỳ để đồng hành, tháo gỡ vướng mắc cho địa phương.
Tăng cường quản lý tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính
Liên quan đến công tác sắp xếp, xử lý tài sản công sau sáp nhập đơn vị hành chính, Cục trưởng Cục Quản lý công sản Nguyễn Tân Thịnh cho biết, dù đã có nhiều văn bản hướng dẫn và tổ chức các hội nghị tuyên truyền đến tận cấp xã, song thực tế vẫn còn nhiều nơi gặp khó khăn trong việc bố trí, khai thác sử dụng tài sản.
Hiện cả nước còn 354 xã chưa được trang bị ô tô; 545 đơn vị có máy móc thiết bị không đáp ứng yêu cầu. Đáng chú ý, hơn 2.000 xã chưa có cán bộ có chuyên môn về quản lý tài sản công, gây khó khăn cho công tác bảo quản, sử dụng và sắp xếp lại tài sản.
Trước tình hình đó, Bộ Tài chính đã tổ chức 16 lớp tập huấn tại 34 tỉnh, thành phố, thu hút hơn 10.000 lượt cán bộ tham gia, đồng thời đăng tải tài liệu giảng dạy trực tuyến phục vụ địa phương. Các địa phương được đề nghị sớm ban hành kế hoạch sắp xếp, xử lý tài sản, phân công rõ trách nhiệm cho từng đơn vị nhằm tránh lãng phí, thất thoát tài sản nhà nước.
Kiên quyết tháo gỡ vướng mắc, bảo đảm tiến độ triển khai
Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh: Việc tổ chức chính quyền địa phương hai cấp là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, có tác động trực tiếp đến tổ chức bộ máy hành chính, ngân sách và đời sống nhân dân. Việc triển khai cần quyết liệt, đồng bộ, tránh để tồn đọng kéo dài.
Thứ trưởng ghi nhận: Đến nay, phần lớn các khó khăn được nêu tại cuộc họp ngày 26/7 đã cơ bản được tháo gỡ. Một số địa phương còn tồn tại vướng mắc trong việc mở tài khoản, bố trí nhân lực kế toán, chi trả chế độ cho cán bộ… sẽ tiếp tục được Bộ Tài chính và các đơn vị liên quan xử lý dứt điểm trong thời gian tới.
Thứ trưởng yêu cầu các Sở Tài chính phát huy vai trò tham mưu, chủ động đề xuất giải pháp, phối hợp chặt chẽ với Kho bạc Nhà nước và các sở, ngành liên quan để kịp thời tháo gỡ vướng mắc. Nội dung quản lý, sử dụng tài sản công cần được đặc biệt quan tâm, thực hiện nghiêm túc theo đúng chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính.
Về chính sách chi trả chế độ cho cán bộ sau sắp xếp, Thứ trưởng khẳng định: Kinh phí đã được bảo đảm; việc chậm chi trả nếu có sẽ được phối hợp Bộ Nội vụ xử lý kịp thời. Đặc biệt, việc chi trả các chế độ, quà tặng cho đối tượng chính sách phải hoàn tất trước ngày 15/9, Kho bạc Nhà nước chịu trách nhiệm nếu để xảy ra chậm trễ.
Việc triển khai chính quyền địa phương hai cấp là quá trình đổi mới tổ chức bộ máy hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực quản lý nhà nước tại cơ sở. Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, sự đồng hành kịp thời của Bộ Tài chính cùng tinh thần chủ động, sáng tạo của các địa phương sẽ là yếu tố quyết định bảo đảm thành công trong quá trình thực hiện chủ trương lớn này.