Thế giới 24h

Tìm thấy xác ướp ở Việt Nam và Trung Quốc cổ xưa hơn rất nhiều xác ướp Ai Cập

Hoàng Hải (theo PNAS, CBS, Telegraph) 17/09/2025 08:40

(CLO) Các nhà khoa học cho biết những xác ướp lâu đời nhất thế giới đã được tìm thấy tại các địa điểm chôn cất ở Việt Nam và Trung Quốc.

Trước đây, những xác ướp lâu đời nhất được biết đến là do người Chinchorro ở Chile và Peru tạo ra cách đây khoảng 7.000 năm, và những xác ướp Ai Cập nổi tiếng hơn có niên đại khoảng 4.500 năm.

Tuy nhiên, các nhà khoa học tin rằng những ngôi mộ mới được phát hiện ở Việt Nam và Trung Quốc có niên đại lâu đời hơn nhiều, lên tới 14.000 năm. Nghiên cứu mới này vừa được công bố hôm thứ Hai trên tạp chí Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia của Mỹ (Proceedings of the National Academy of Sciences).

Nghien cuu
Hình này cho thấy 6 ngôi mộ người từ di chỉ Huiyaotian ( A : M14, B : M19, C : M20) ở Nam Ninh và di chỉ Liyupo ( D : M23, E : M24, F : M28) ở Long’an, Quảng Tây, Trung Quốc. Ảnh: PNAS

Giáo sư Peter Bellwood, đồng tác giả của nghiên cứu, chia sẻ với truyền thông rằng: "Chúng tôi phát hiện ra rằng ở Trung Quốc và Đông Nam Á, có nhiều địa điểm khảo cổ chứa các ngôi mộ của con người có niên đại từ bốn đến 14.000 năm tuổi".

Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu 54 ngôi mộ thời tiền đồ đá mới tại 11 địa điểm khảo cổ, với phần lớn các mẫu vật đến từ Việt Nam và khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây ở Trung Quốc.

xsa.jpg
Hình ảnh về các ngôi mộ đầu và giữa thời kỳ Holocene ở Việt Nam. ( A ) Ngôi mộ 80M27 từ di chỉ Cồn Cổ Ngựa; ( B ) Ngôi mộ M16 từ di chỉ Mái Đá Điều, cả hai đều nằm ở tỉnh Thanh Hóa.

Các đội tìm thấy hài cốt người trong tư thế khom lưng hoặc ngồi xổm, thường có vết cháy xém. Tuy nhiên, vết bỏng không giống với hỏa táng. Thay vào đó, nó trông giống như quá trình ướp xác bằng cách sấy khô.

Các nhà khoa học đã kiểm chứng lý thuyết này bằng cách phân tích xương và tìm thấy bằng chứng về việc tiếp xúc với nhiệt độ thấp. Kết quả cho thấy các thi thể được hun khói để bảo quản.

Các nghiên cứu khoa học đã từng chỉ ra rằng con người di cư khỏi châu Phi khoảng 60.000 năm trước để đến Nam Á và Đông Nam Á.

Giáo sư Bellwood cho biết những di vật này có thể "thuộc về một nhóm người săn bắt hái lượm nguyên thủy sinh sống ở Đông Nam Á vào thời kỳ đồ đá cũ, và tiếp tục sinh sống ở những nơi như Úc và New Guinea cho đến thời điểm hiện tại".

Nghien cưu 2
Vị trí của một số địa điểm khảo cổ ở Việt Nam và Trung Quốc trong nghiên cứu. Ảnh: PNAS

Người ta cũng biết rằng các cộng đồng ở Indonesia và Úc có tục ướp xác bằng khói bằng cách trói chúng lại và đặt trên lửa. Ngày nay, các cộng đồng bản địa ở Úc và Papua New Guinea vẫn hun khói và ướp xác người chết.

Tiến sĩ Hsiao-chun Hung, một trong những tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: "Chúng tôi đã dần dần thu thập được nhiều bằng chứng khác nhau trong nhiều năm".

“Tôi tin rằng điều này phản ánh một điều gì đó rất nhân văn. Mong muốn bất diệt rằng những người thân yêu của chúng ta sẽ không bao giờ rời xa chúng ta, mà sẽ luôn ở bên cạnh chúng ta mãi mãi”, Tiến sĩ Hung nói.

Hoàng Hải (theo PNAS, CBS, Telegraph)