Tổng thống Trump thăm Vương quốc Anh: Nghi lễ hoàng gia và bàn cờ chiến lược

Được đón tiếp bằng nghi lễ hoàng gia trang trọng tại Lâu đài Windsor, ông Trump đồng thời tiến hành các cuộc đàm phán chiến lược với Thủ tướng Keir Starmer nhằm thúc đẩy hợp tác về công nghệ, năng lượng và quốc phòng. Chuyến thăm không chỉ mang tính biểu tượng mà còn phản ánh toan tính lợi ích giữa hai đồng minh truyền thống trong một thế giới đầy biến động.

Chuyến thăm biểu tượng và chiến lược

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có mặt tại Vương quốc Anh vào thứ Ba trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài 2 ngày, một sự kiện vừa mang tính hình thức cao độ, vừa ẩn chứa những toan tính chiến lược giữa hai quốc gia đồng minh truyền thống.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và phu nhân được đón tiếp bằng nghi lễ hoàng gia khi đến thăm Vương quốc Anh

Việc ông Trump trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên được Anh mời thăm cấp nhà nước lần thứ hai không chỉ thể hiện mối quan hệ cá nhân đặc biệt giữa ông và Hoàng gia Anh, nhất là với Vua Charles III, mà còn phản ánh sự linh hoạt trong cách tiếp cận ngoại giao của Chính phủ Thủ tướng Keir Starmer.

Về mặt biểu tượng, đây là dịp hai nước cùng nhau kỷ niệm 250 năm quan hệ, kể từ cuộc Cách mạng Mỹ năm 1776. Theo truyền thông Mỹ, Văn phòng Thủ tướng Anh khẳng định rằng mối quan hệ Anh-Mỹ vẫn là “mạnh mẽ nhất trên thế giới”, được xây dựng trên nền tảng của pháp quyền và thị trường mở. Tuy nhiên, những khác biệt sâu sắc về chính sách thuế quan, cuộc xung đột Ukraine và Trung Đông cho thấy mối quan hệ “đặc biệt” này vẫn đang phải điều chỉnh để thích nghi với thực tế địa chính trị mới.

Giới phân tích cho rằng, sự hiện diện của Tổng thống Donald Trump cũng là một con dao hai lưỡi với Thủ tướng Keir Starmer. Mặc dù nỗ lực duy trì quan hệ cá nhân tốt đẹp, ông Starmer phải đối mặt với áp lực trong nước, đặc biệt từ các thành viên Đảng Lao động không ủng hộ Tổng thống Trump. Quyết định không để ông Trump phát biểu trước Quốc hội cũng phản ánh sự dè dặt về mặt chính trị.

Kinh tế, công nghệ và địa chính trị giữa những bất đồng

Tuy chuyến thăm diễn ra hào nhoáng với các nghi lễ hoàng gia rất long trọng, trọng tâm của chuyến thăm vẫn là các vấn đề chiến lược và thực tế: thương mại, công nghệ và quan hệ địa chính trị giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Một trong những kết quả quan trọng được kỳ vọng là thỏa thuận hợp tác công nghệ quy mô lớn, với sự tham gia của các lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu như CEO Nvidia Jensen Huang và CEO OpenAI Sam Altman.

Thỏa thuận này dự kiến sẽ thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực then chốt như trí tuệ nhân tạo, năng lượng hạt nhân, khoa học sự sống, dữ liệu và công nghệ quốc phòng. Nó không chỉ củng cố vị thế cạnh tranh của hai nước trước Trung Quốc, mà còn định hình lại chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu trong bối cảnh AI trở thành trung tâm của quyền lực kinh tế.

Về thương mại, mặc dù hai bên đã ký kết một thỏa thuận giảm thuế đối với các ngành công nghiệp chủ chốt hồi tháng 5, vẫn còn nhiều lĩnh vực chưa đạt được thống nhất, đặc biệt là về thép, nhôm và dược phẩm. Tổng thống Trump cho biết ông sẵn sàng “xem xét các điều khoản tốt hơn”, cho thấy khả năng tái đàm phán nếu ông đắc cử nhiệm kỳ mới.

Tuy nhiên, sự hợp tác không đồng nghĩa với nhất trí về mọi mặt. Về cuộc xung đột Ukraine, Thủ tướng Starmer đang cố gắng vận động Mỹ duy trì hỗ trợ quân sự và tài chính, nhưng ông Trump tỏ ra miễn cưỡng và thậm chí hạ thấp mức độ của vụ loạt máy bay không người lái bị cáo buộc của Nga bay vào vùng trời Ba Lan. Về Trung Đông, bất đồng càng rõ nét: Vương quốc Anh chuẩn bị công nhận Nhà nước Palestine tại Liên hợp quốc, trong khi Tổng thống Trump duy trì lập trường cứng rắn ủng hộ Israel.

Chuyến thăm cũng diễn ra giữa lúc chính quyền của Thủ tướng Starmer gặp nhiều sóng gió nội bộ. Việc sa thải Đại sứ Anh tại Mỹ, ông Peter Mandelson, đã làm gián đoạn nỗ lực ngoại giao trước đây vốn được ông này dẫn dắt. Cùng với đó, hai vụ từ chức cấp cao khác trong nội các khiến hình ảnh Chính phủ Thủ tướng Keir Starmer lung lay chỉ hơn một năm sau chiến thắng bầu cử. Trong hoàn cảnh đó, ông Starmer đã chọn cách “khéo léo tận dụng” mối quan hệ cá nhân tích cực với Tổng thống Trump như một cách củng cố vị thế quốc tế và thúc đẩy lợi ích quốc gia.

Chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Donald Trump tới Vương quốc Anh là sự kiện đa tầng lớp: vừa là màn trình diễn biểu tượng hoàng gia, vừa là cơ hội thúc đẩy hợp tác chiến lược giữa hai quốc gia đang định hình lại vai trò toàn cầu của mình trong một thế giới phân cực. Mặc dù tồn tại những khác biệt và thách thức nội bộ, cả Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Keir Starmer đều có những lợi ích riêng cần đạt được, và trong ngoại giao, lợi ích luôn là động lực quan trọng nhất.

Hùng Anh