Ngân sách nhà nước phải bỏ ra bao nhiêu để khám sức khỏe miễn phí toàn dân?
(CLO) Với quy mô dân số 100 triệu người, tổng kinh phí cần thiết vào khoảng 30.000 tỷ đồng/năm.
Bắt đầu từ năm 2026, mỗi người dân Việt Nam sẽ được khám sức khỏe định kỳ hằng năm. Đây là một trong những bước đi quan trọng của Bộ Y tế nhằm chuyển hướng từ “chữa bệnh” sang “phòng bệnh”, đặt nền tảng y tế dự phòng và y tế cơ sở làm trung tâm.
Theo TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), gói khám sức khỏe định kỳ dự kiến có chi phí trung bình khoảng 300.000 đồng/người/năm. Với quy mô dân số 100 triệu người, tổng kinh phí cần thiết vào khoảng 30.000 tỷ đồng/năm.
Nguồn kinh phí sẽ được huy động từ nhiều kênh: Ngân sách Nhà nước khoảng 25.000 tỷ đồng. Người sử dụng lao động chi trả cho khoảng 16 triệu lao động. Xã hội hóa đóng góp từ các nguồn khác.
“Chúng tôi đang xây dựng đề án để Chính phủ ban hành kế hoạch hành động, quy định rõ danh mục xét nghiệm và cận lâm sàng cần thiết. Mục tiêu là thiết kế gói khám hiệu quả, tránh lãng phí nhưng đảm bảo mọi người dân đều có cơ hội kiểm tra sức khỏe thường xuyên”, TS.BS Hà Anh Đức cho biết.
Bắt đầu từ năm 2026, các trạm y tế xã sẽ là đơn vị thực hiện khám sức khỏe định kỳ cho người dân, đồng thời khởi tạo hồ sơ sức khỏe điện tử. Đây sẽ là nền tảng để theo dõi, quản lý tình trạng sức khỏe của mỗi người theo suốt vòng đời.
Bộ Y tế cũng nhấn mạnh, để đảm bảo chất lượng dịch vụ, ngành sẽ đầu tư đồng bộ về nhân lực, cơ sở vật chất và trang thiết bị cho y tế cơ sở.
Trong giai đoạn 2025 – 2030, mỗi năm sẽ có khoảng 1.000 bác sĩ luân phiên về trạm y tế xã, đến năm 2027 mỗi trạm có 4–5 bác sĩ và đến năm 2030 sẽ đạt đủ theo chức năng, nhiệm vụ được giao.
Theo Ngân hàng Thế giới, viện phí và học phí hiện chiếm tới 30–35% tổng chi tiêu của các hộ nghèo tại Việt Nam. Trong khi đó, thống kê của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cho thấy, Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT) chi trả trung bình 87–89% tổng chi phí khám chữa bệnh, người bệnh đồng chi trả 11–13%.
Năm 2024, Quỹ BHYT đã thanh toán khoảng 140.000 tỷ đồng, trong đó người bệnh tự chi trả khoảng 21.545 tỷ đồng. Nếu triển khai khám sức khỏe định kỳ từ 2026, mức chi này được ước tính tối đa ở khoảng 21.545 tỷ đồng/năm.
Hiện Quỹ BHYT vẫn còn kết dư 49.000 – 50.000 tỷ đồng, đủ để chi trả cho hai năm đầu tiên. Về lâu dài, Bộ Y tế sẽ xây dựng lộ trình tăng thu BHYT để đảm bảo cân đối quỹ và duy trì chính sách khám sức khỏe toàn dân.
TS.BS Hà Anh Đức khẳng định, Nghị quyết 72-NQ/TW đã đặt ra định hướng quan trọng: chuyển trọng tâm y tế từ “chữa bệnh” sang “phòng bệnh”. Việc triển khai khám sức khỏe định kỳ toàn dân từ 2026 sẽ giúp phát hiện sớm bệnh tật; giảm chi phí điều trị; bảo đảm mọi người dân được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngay từ cơ sở.
“Đây là bước đi chiến lược, giúp chúng ta quản lý sức khỏe toàn diện theo vòng đời, đồng thời giảm gánh nặng chi phí y tế cho người dân và xã hội", ông Đức nhấn mạnh.