Cổng trường hơn 10 năm tuổi ở Nậm Mười và lần kiểm tra "không thấy dấu hiệu bất thường" trước thảm kịch
(CLO) Một buổi chiều định mệnh đã cướp đi sinh mạng của hai anh em ruột ngay dưới chân trụ cổng trường. Trước đó, nhà trường khẳng định đã kiểm tra và không phát hiện điều gì bất thường. Sự việc đau lòng đã xảy ra tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nậm Mười để lại một khoảng lặng lớn cùng câu hỏi về những rủi ro tiềm ẩn nơi sân trường.
Những ngày đầu năm học mới tại trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nậm Mười thuộc xã Sơn Lương, tỉnh Lào Cai (huyện Văn Chấn, Yên Bái cũ) đã phủ một màu tang thương.
Theo thông tin từ chính quyền địa phương, khoảng 18h20 ngày 19/9, trụ cổng trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nậm Mười đổ khiến 2 cháu nhỏ (8 và 5 tuổi) tử vong.
Nguyên nhân ban đầu được cho là hai cháu đã đu vào cổng sắt, bất ngờ một bên trụ cổng bị đổ đè lên người khiến một cháu tử vong tại chỗ, một cháu được đưa đi cấp cứu song không qua khỏi".
Hình ảnh trụ cổng trường (xây bằng gạch và không có cốt sắt - thép) đổ sập đã trở thành một nỗi ám ảnh, không chỉ với gia đình các nạn nhân mà còn với cả cộng đồng.
Trao đổi với PV Báo Nhà báo & Công luận, ông Phạm Nguyên Bình, Chủ tịch UBND xã Sơn Lương cho biết: Cổng trường được đưa vào sử dụng từ khoảng năm 2011. Điều đó có nghĩa là, tính đến thời điểm xảy ra tai nạn, công trình đã trải qua hơn một thập kỷ phơi mình dưới nắng mưa khắc nghiệt của vùng cao.
Ông Bình cũng xác nhận rằng, trong các báo cáo đầu năm học, nhà trường có đề nghị sửa chữa cơ sở vật chất, nhưng chỉ đề cập đến hạng mục nhà công vụ chứ không hề có nội dung nào liên quan đến việc tu sửa cổng trường.
Còn theo ông Hùng - Hiệu trưởng trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nậm Mười: vào đầu năm học mới, nhà trường đã thực hiện việc kiểm tra tổng thể cơ sở vật chất để chuẩn bị đón học sinh. Tại khu vực cổng trường, không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu rạn nứt hay nghiêng đổ nào.
Thậm chí trước ngày khai giảng các thầy giáo còn trèo lên cổng trường để căng băng rôn..." ông Hùng nhấn mạnh. Chi tiết này cho thấy nhà trường phần nào đã không đánh giá được mối nguy hiểm rình rập từ chiếc cổng trường hơn 1 thập kỷ.
Sự việc này đặt ra một vấn đề lớn hơn, không chỉ ở trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nậm Mười, đó là liệu việc kiểm tra an toàn cơ sở vật chất trường học bằng mắt thường có đủ để phát hiện những hư hỏng tiềm ẩn bên trong? Với một công trình đã hơn 10 năm tuổi, sự xuống cấp, ăn mòn từ bên trong là điều hoàn toàn có thể xảy ra mà không bộc lộ rõ ra bên ngoài bằng những vết nứt hay sự nghiêng vẹo.
Sự bào mòn của thời gian, tác động của thời tiết là những "kẻ thù thầm lặng" đối với các công trình xây dựng. Có thể trụ cổng ở Nậm Mười đã đạt đến giới hạn chịu đựng của nó, và một tác động nhỏ từ bên ngoài, hoặc đơn giản là tự sụp đổ, là điều không thể lường trước chỉ qua một lần quan sát.
Thảm kịch qua đi, để lại nỗi đau không gì bù đắp được cho gia đình hai em nhỏ và một bài học vô cùng đắt giá. Đây không phải là lúc tìm kiếm để quy chụp trách nhiệm cho một cá nhân, mà là lúc toàn ngành giáo dục và các cấp chính quyền cần nhìn nhận lại một cách nghiêm túc các quy chuẩn về kiểm định an toàn trường học.
Cần nói thêm rằng, đây không phải là tai nạn đầu liên quan đến cổng trường, trước đó vào năm 2020 cổng phân hiệu Bản Phung, trường Tiểu học Khánh Yên Thượng, huyện Văn Bàn, bị sập, đè chết ba học sinh và làm bị thương ba em khác. Cùng năm, một học sinh lớp 4, trường Tiểu học Lê Hữu Trác ở huyện Đăk Rlấp (tỉnh Đăk Nông cũ) tử vong vì bị cổng phụ của trường cùng trụ gạch đổ sập...
Cần có những quy định rõ ràng về niên hạn sử dụng và yêu cầu kiểm định kỹ thuật định kỳ bởi các đơn vị có chuyên môn, thay vì chỉ dựa vào báo cáo cảm quan từ các trường. Để mỗi cánh cổng trường mở ra là một tương lai an toàn, chứ không phải là nơi tiềm ẩn những rủi ro đau đớn không thể gọi tên. Khoảng lặng ở Nậm Mười cần được lắng nghe, để không còn những giọt nước mắt nào phải rơi vì những lý do tương tự.