Chỉ dưới 1% diện tích rau đạt chứng nhận VietGAP
(CLO) Mặc dù tiêu chuẩn VietGAP đã được khuyến khích triển khai nhiều năm qua, nhưng đến năm 2024, diện tích rau được chứng nhận theo tiêu chuẩn này mới đạt hơn 8.000 ha, chiếm chưa đến 1% trong tổng số 1,15 triệu ha rau cả nước.
Thông tin được ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đưa ra tại tọa đàm “Nâng cao chất lượng, an toàn thực phẩm nông sản trong nước” ngày 23/9.
Theo ông Dương, an toàn thực phẩm hiện được quản lý bởi ba Bộ gồm Bộ Y tế, Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Trong đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường chịu trách nhiệm theo chuỗi sản xuất, gồm trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản. Trong đó, đối với lĩnh vực trồng trọt, khâu sản xuất ban đầu là yếu tố quan trọng nhất trong bảo đảm an toàn thực phẩm.
Hiện cả nước có khoảng 10 triệu hộ nông dân với 1,15 triệu ha rau và 1,3 triệu ha cây ăn quả. Tuy nhiên, diện tích sản xuất theo VietGAP còn rất hạn chế, rau chỉ chiếm khoảng 0,5 - 0,6% diện tích; cây ăn quả đạt khoảng 76.000 ha; chè hơn 5.200 ha. Nếu tính cả các chứng nhận khác, bao gồm GlobalGAP, tổng diện tích đạt khoảng 440.000 ha. Trong đó, rau cũng chỉ có hơn 8.400 ha, còn cây ăn quả đạt khoảng 78.000 ha.
Ông Dương thừa nhận, sau hơn một thập kỷ có chính sách khuyến khích, diện tích VietGAP vẫn quá khiêm tốn. Ngoài ra, một số nông dân hiện sản xuất theo cam kết trực tiếp với đơn vị tiêu thụ, nhưng quy mô nhỏ lẻ, phân tán.
Ở góc nhìn thị trường, ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho rằng, hiện nay có ba kênh tiêu thụ chính, gồm bán lẻ hiện đại, chợ truyền thống và các cửa hàng rải rác. Trong khi chợ và hệ thống siêu thị còn có thể quản lý, các cửa hàng nhỏ lẻ thì rất khó kiểm soát. Vì vậy, cần phát triển các điểm bán tập trung để dễ quản lý, giảm rủi ro cho người tiêu dùng. Cần hạn chế hình thức bán hàng rải rác, tràn lan trên vỉa hè, lề đường.
Bên cạnh đó, ông Nguyễn Văn Mười cũng nêu rõ thực tế nhiều nông dân có thể cung cấp hàng chục, hàng trăm tấn rau mỗi năm nhưng chưa chịu quản lý an toàn thực phẩm tương xứng. Đây là lỗ hổng cần siết chặt, để niềm tin của người tiêu dùng trở thành nền tảng phát triển bền vững cho nông sản Việt.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Chuyên gia công nghệ sinh học và thực phẩm nhấn mạnh nếu chỉ dựa vào cơ chế kiểm soát thì khó có thể tạo ra chuyển biến thực sự trong việc nâng cao chất lượng an toàn thực phẩm nông sản. Điều quan trọng hơn cả là phải nâng cao ý thức, trách nhiệm của người sản xuất. Khi người nông dân hiểu rõ và chủ động tuân thủ quy trình an toàn, thực phẩm Việt Nam mới có thể đáp ứng tốt nhu cầu tiêu dùng trong nước và chinh phục các thị trường xuất khẩu.