Thái Nguyên: Hỗ trợ giảm nghèo gắn với mục tiêu phát triển bền vững

Nhiều khó khăn còn hiện hữu

Trước sáp nhập, số hộ nghèo, cận nghèo của Thái Nguyên đều giảm và đạt chỉ tiêu, nhưng sau sáp nhập (Thái Nguyên và Bắc Kạn), Thái Nguyên đã gặp không ít khó khăn và thách thức trong công tác giảm nghèo, đặc biệt là tại các xã phía Bắc, nơi đời sống người dân còn nhiều vất vả, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo vẫn còn ở mức cao. Tuy vậy, Thái Nguyên vẫn đặt quyết tâm cao nhất nhằm hỗ trợ người dân và thực hiện tốt công tác giảm nghèo bền vững.

Số liệu của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên, cho thấy, tính đến tháng 7/2025, toàn tỉnh có 23.061 hộ nghèo (chiếm tỷ lệ 5,46%) và 15.482 hộ cận nghèo (chiếm tỷ lệ 3,67%). Trong đó, hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm tới 83,93% (tương đương 19.354 hộ).

Tiêu biểu trong số đó là xã Ngân Sơn (được thành lập trên cơ sở hợp nhất các xã Đức Vân, Cốc Đán và thị trấn Vân Tùng), hiện có 27 thôn, khu với hơn 1.890 hộ dân, 8.260 nhân khẩu. Với địa hình chủ yếu đồi núi xen khe suối, độ dốc lớn… khiến Ngân Sơn gặp nhiều khó khăn và thách thức trong phát triển kinh tế - xã hội.

Thống kê cũng cho thấy, Thái Nguyên vẫn còn 7.900 hộ thiếu việc làm, gồm 5.801 hộ nghèo và 2.099 hộ cận nghèo. Có 8.976 hộ mà tỷ lệ người phụ thuộc trong gia đình trên 50% (gồm trẻ em, người cao tuổi hoặc người khuyết tật đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng) thuộc nhóm hộ nghèo, cận nghèo. Đáng chú ý, toàn tỉnh vẫn còn trên 5.060 hộ nghèo, cận nghèo có trẻ em suy dinh dưỡng, và 3.764 hộ thiếu hụt bảo hiểm y tế.

Bên cạnh đó, Thái Nguyên còn 3.616 hộ nghèo, cận nghèo chưa tiếp cận được nguồn nước sạch; 16.574 hộ chưa có nhà tiêu hợp vệ sinh... nhiều hộ gia đình có ít nhất một người trong độ tuổi từ 16 đến dưới 30 không tham gia các khóa đào tạo hoặc chưa có bằng cấp, chứng chỉ giáo dục (5.099 hộ nghèo, 1.460 hộ cận nghèo). Ngoài ra, có 1.808 hộ có ít nhất một trẻ em từ 3 đến dưới 16 tuổi không được học đúng cấp học theo độ tuổi. Một khó khăn lớn khác là toàn tỉnh vẫn còn 4.169 hộ nghèo, cận nghèo thiếu hụt về diện tích nhà ở.

Những con số trên phần nào đã phác hoạ nên những hạn chế đáng kể cùng những thách thức lớn trong quá trình nâng cao chất lượng sống cho người dân của Thái Nguyên sau sáp nhập.

Hiện thực hoá quyết tâm bằng những mục tiêu cụ thể

Được biết, trên cơ sở định hướng của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2030, tầm nhìn đến năm 2035; kế thừa những thành quả trong công tác giảm nghèo; Thái Nguyên đã đưa ra mục tiêu, chỉ tiêu từ nay đến năm 2030, bình quân mỗi năm giảm 1-1,5% số hộ nghèo đa chiều; giảm ít nhất 3% hộ nghèo đa chiều tại các xã khó khăn và 3-4% hộ nghèo dân tộc thiểu số...

Đây là những động thái cụ thể nhằm hiện thực hoá sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ đồng bộ và quyết liệt. Song những chỉ tiêu và đích đến kia cũng đầy thách thức, nhất là khi nhiều xã phía Bắc của tỉnh vẫn gặp khó khăn về kết cấu hạ tầng nông thôn, trình độ dân trí chưa đồng đều, dẫn đến việc tiếp thu và ứng dụng công nghệ vào sản xuất còn nhiều hạn chế.

Xác định công tác giảm nghèo bền vững là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, Thái Nguyên đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống nhân dân. Tỉnh tập trung tăng cường phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về giảm nghèo, triển khai với nhiều hình thức và nội dung phong phú, đồng thời nâng cao nhận thức và khơi dậy ý chí vươn lên của người dân.

Cùng với đó, Thái Nguyên đã đề ra phương hướng phát triển đồng bộ hạ tầng kinh tế - xã hội tại các xã khó khăn, vừa phục vụ sản xuất, nâng đời sống dân sinh, vừa tăng khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Việc phát triển hệ thống giao thông nông thôn liên thôn, liên xã đồng bộ, không chỉ phù hợp với đặc thù vùng miền mà còn bảo đảm kết nối hiệu quả, hỗ trợ tổ chức sinh kế và phát triển kinh tế sẽ là đòn bẩy quan trọng để các xã vùng khó vươn lên.

Đồng thời, chú trọng đến công tác đào tạo nghề, xây dựng và nhân rộng mô hình sản xuất phù hợp cho hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, nhất là phụ nữ và đồng bào dân tộc thiểu số, gắn với doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác để nâng cao tính tự chủ và phát huy lợi thế của từng vùng.

Bên cạnh đó, công tác trợ giúp pháp lý cũng như việc nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công, hỗ trợ người dân tiếp cận và phát triển kỹ năng số, bảo đảm an toàn thông tin, cũng như đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã cũng được Thái Nguyên chú trọng, coi đây là một trong các giải pháp quan trọng nhằm giúp người nghèo được thụ hưởng đầy đủ quyền lợi theo quy định.

Để thực hiện hiệu quả các mục tiêu đã đề ra, Thái Nguyên cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền về công tác giảm nghèo bền vững. Trong đó, nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trong triển khai thực hiện. Đồng thời, xây dựng cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện chương trình đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ đặc thù nhằm đảm bảo minh bạch, hiệu quả, không bỏ sót đối tượng…

Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững theo hướng công khai, minh bạch, sát thực tiễn để đạt hiệu quả cao nhất.

Trần Anh Tuấn