Báo chí địa phương tìm lại niềm tin độc giả trẻ

Một nghiên cứu của Viện Reuters công bố năm 2024 cho thấy ngày càng nhiều người trẻ, đặc biệt thuộc thế hệ Y và Z, gặp khó khăn trong việc nhận diện nguồn tin đáng tin cậy, đồng thời ngày càng quay lưng với tin tức do thiếu tin tưởng hoặc hứng thú. Báo cáo Tin tức Kỹ thuật số của viện cho biết sự trỗi dậy của các nhà sáng tạo nội dung, người có sức ảnh hưởng và trí tuệ nhân tạo đã làm thay đổi mạnh mẽ cách công chúng tiếp nhận thông tin.

Trong bối cảnh đó, câu hỏi đặt ra là các nhà báo phải làm gì để vượt qua sự ồn ào, lấy lại niềm tin và sự quan tâm của độc giả?

Giới quan sát cho rằng báo chí địa phương chính là tuyến phòng thủ đầu tiên chống lại thông tin sai lệch. Với lợi thế gần gũi cộng đồng, các nhà báo địa phương có thể truyền tải thông tin thực tế, dễ hiểu và đáp ứng trực tiếp nhu cầu của độc giả.

Dù vậy, tình trạng mệt mỏi vì tin tức vẫn tồn tại khi công chúng liên tục đối diện với thông tin tiêu cực về khí hậu, xung đột hay nạn đói. Trước thực tế này, nhà xuất bản Anita Li của The Green Line - trong dự đoán báo chí năm ngoái của Nieman Lab - kêu gọi mô hình “sự tham gia cộng đồng 2.0”, tức là khuyến khích người dân không chỉ tương tác với tin tức mà còn với chính cộng đồng quanh họ.

Tại The Green Line, một ấn phẩm địa phương tại Toronto (Canada), họ áp dụng cách tiếp cận này bằng cách cung cấp tin tức hữu ích, thân thiện với người dùng, giúp mọi người giải quyết các vấn đề thực tế hằng ngày. Thay vì đưa tin tức gây lo lắng, họ tập trung vào việc cung cấp các công cụ và hướng dẫn trực quan để độc giả dễ dàng tìm thấy thông tin hữu ích.

Chẳng hạn, họ tạo ra bản đồ tương tác về các tiện ích công cộng như nhà vệ sinh và Wi-Fi miễn phí; sản xuất video giải mã những con đường phức tạp trong thành phố; cung cấp thông tin để người dân tự vận động chính kiến và tham gia vào các quy trình dân chủ. Chương trình Documenters Canada của họ đào tạo và trả lương cho các thành viên cộng đồng để ghi chép lại các cuộc họp công khai, giúp công chúng kết nối trực tiếp với quá trình làm tin.

Nhằm hỗ trợ độc giả tự đưa ra quyết định, mỗi bài viết của The Green Line đều đính kèm danh sách nguồn tin đáng tin cậy, phi đảng phái. Trong hai cuộc bầu cử đầu năm nay, tòa soạn đã xuất bản hướng dẫn cương lĩnh chính trị của các đảng lớn tại Canada về nhà ở, việc làm, thực phẩm, đi lại và sức khỏe, kèm liên kết nguồn gốc dữ liệu.

Bên cạnh đó, họ không chỉ hoạt động trên mạng xã hội (TikTok, Instagram, YouTube) mà còn kết nối với độc giả ngoài đời thực. Gần như hằng tháng, họ tổ chức các sự kiện để người dân Toronto gặp gỡ, chia sẻ và cùng nhau tìm giải pháp cho những vấn đề chung.

Những cuộc gặp gỡ trực tiếp này giúp mọi người cảm thấy bớt cô lập và xây dựng những mối quan hệ ý nghĩa. Điều này đặc biệt quan trọng trong một thế giới ngày càng ảo hóa.

Theo ban biên tập, cách tiếp cận này không nhằm ra lệnh cho công chúng, mà cung cấp công cụ để họ tự định hình quan điểm. Qua quá trình minh bạch và gắn kết, The Green Line hy vọng xây dựng được lòng tin lâu dài với độc giả - yếu tố được xem là nền tảng của báo chí trong kỷ nguyên số.

Ngọc Ánh (theo Journalism)