Xã hội

Loại thuốc tiêm giá 1 triệu đồng/năm có thể chấm dứt đại dịch HIV

Văn Hiền 25/09/2025 16:02

(CLO) Một loại thuốc tiêm phòng HIV hiệu quả gần 100% sắp được bán với giá chỉ 40 USD (khoảng 1 triệu đồng) mỗi năm, thay vì 28.000 USD, mở ra hy vọng chấm dứt đại dịch kéo dài hơn 40 năm.

Ngày 24/9, hai hãng dược Ấn Độ Dr Reddy's Laboratories và Hetero Labs công bố sẽ sản xuất và phân phối phiên bản generic của Lenacapavir từ năm 2027, áp dụng cho 120 quốc gia thu nhập thấp và trung bình những nơi chịu gánh nặng lớn nhất từ HIV/AIDS.

Lenacapavir, do Gilead Sciences (Mỹ) phát triển với tên thương mại Yeztugo, được đánh giá là bước ngoặt trong dự phòng HIV. Thuốc bào chế dạng tiêm, chỉ cần dùng 2 lần mỗi năm, đã chứng minh khả năng ngăn ngừa lây nhiễm gần như tuyệt đối trong các thử nghiệm lâm sàng.

z7048795558115_3542b9a3c2abd8d38257bd20d5fa7f48.jpg
Các y tá lấy máu xét nghiệm HIV miễn phí trong chiến dịch phòng chống HIV nhân Ngày Thế giới phòng chống AIDS tại Lima, Peru.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), HIV đã cướp đi sinh mạng 44 triệu người, mỗi năm vẫn có 1,3 triệu ca nhiễm mới. Giới chuyên môn nhận định loại thuốc này có thể trở thành công cụ thay đổi cục diện trong cuộc chiến chống đại dịch.

Mức giá 40 USD/năm (khoảng 1 triệu đồng) rẻ hơn rất nhiều so với chi phí 28.000 USD (739 triệu đồng) của biệt dược tại Mỹ, mở ra cơ hội tiếp cận cho hàng triệu người dân ở các quốc gia đang phát triển.

“Việc sản xuất Lenacapavir dạng generic là vô cùng cần thiết, để phương pháp đột phá này không chỉ dành cho số ít người có đặc quyền”, giáo sư Saiqa Mullick, Giám đốc khoa học Viện Sức khỏe Sinh sản và HIV Wits (Nam Phi) nói.

Thỏa thuận sản xuất này là kết quả hợp tác quốc tế: Unitaid (cơ quan y tế toàn cầu do WHO bảo trợ) cùng Sáng kiến Tiếp cận Y tế Clinton hỗ trợ Dr Reddy’s; trong khi Quỹ Gates hợp tác với Hetero. Đây là một phần trong thỏa thuận cấp phép miễn phí bản quyền mà Gilead đã ký với 6 nhà sản xuất năm ngoái.

Dù vậy, thỏa thuận của Gilead vẫn bị chỉ trích vì loại trừ một số quốc gia thu nhập trung bình cao như Brazil, nơi tham gia thử nghiệm lâm sàng nhưng không được hưởng lợi từ thuốc generic.

Trong khi chờ thuốc giá rẻ, Gilead cho biết đang hợp tác với Quỹ Toàn cầu Chống AIDS, Lao và Sốt rét và chính phủ Mỹ để cung cấp biệt dược với giá ưu đãi cho 2 triệu người ngay từ năm nay. Tuy nhiên, các chuyên gia ước tính nhu cầu thực tế vượt quá 10 triệu, cho thấy sự cấp thiết của thuốc generic.

“Thuốc generic giá rẻ sẽ nhân lên tác động của sáng kiến mang tính bước ngoặt này”, ông Peter Sands, Giám đốc điều hành Quỹ Toàn cầu khẳng định.

Theo Reuters

Văn Hiền