Đề nghị bỏ quy định tạm hoãn xuất cảnh với chủ sở hữu hưởng lợi
(CLO) Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản góp ý gửi Bộ Tài chính liên quan đến dự thảo Luật Quản lý thuế.
Theo dự thảo, một trong những điểm mới là bổ sung quy định tạm hoãn xuất cảnh đối với cá nhân là chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp trong trường hợp doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế.
Tuy nhiên, VCCI cho rằng quy định này chưa hợp lý. Bởi theo Luật Doanh nghiệp, chỉ cần sở hữu từ 25% vốn đã được coi là chủ sở hữu hưởng lợi, bất kể có quyền điều hành hay không. Trên thực tế, những chủ thể này chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp hoặc cổ phần nắm giữ, không chịu trách nhiệm vô hạn với nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.

Nhiều trường hợp, chủ sở hữu hưởng lợi không trực tiếp điều hành hay ra quyết định liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. Trong khi đó, mục đích chính của biện pháp hoãn xuất cảnh là nhằm gây áp lực với người trực tiếp điều hành, để buộc thực hiện nghĩa vụ thuế. Vì vậy, áp dụng biện pháp này với cả chủ sở hữu hưởng lợi sẽ quá rộng, xâm phạm quyền tự do đi lại, đặc biệt với những người không tham gia điều hành.
VCCI cũng cảnh báo, quy định này có thể làm giảm sức hấp dẫn của môi trường đầu tư, nhất là đối với nhà đầu tư nước ngoài. Việc họ có nguy cơ bị hạn chế xuất cảnh chỉ vì doanh nghiệp góp vốn chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế sẽ tạo rào cản lớn trong thu hút đầu tư.
Ngoài ra, hiện ngành thuế đã có nhiều công cụ cưỡng chế như: trích tiền từ tài khoản ngân hàng, không cho phép sử dụng hóa đơn, kê biên và đấu giá tài sản…. Vì vậy, VCCI cho rằng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh chỉ nên áp dụng trong những trường hợp đặc thù và đúng đối tượng.
Từ những lý do trên, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bỏ quy định tạm hoãn xuất cảnh đối với chủ sở hữu hưởng lợi trong dự thảo Luật Quản lý thuế.
Chủ sở hữu hưởng lợi để chỉ cá nhân thực sự sở hữu hoặc kiểm soát một doanh nghiệp, tài sản hay tài khoản, dù người đó có thể không trực tiếp đứng tên trên giấy tờ pháp lý.
Ở Việt Nam, theo Luật Doanh nghiệp, một cá nhân được coi là chủ sở hữu hưởng lợi khi sở hữu từ 25% vốn điều lệ hoặc cổ phần trở lên trong doanh nghiệp. Người này có quyền hưởng lợi ích kinh tế từ phần vốn góp/cổ phần, nhưng không nhất thiết trực tiếp điều hành hay quản lý doanh nghiệp.
Đơn cử, một nhà đầu tư nước ngoài góp 30% vốn vào một công ty tại Việt Nam, nhưng không tham gia quản lý. Người này vẫn được xem là chủ sở hữu hưởng lợi. Một cá nhân đứng sau nhiều công ty nhưng nhờ người khác đứng tên pháp lý, thì người đó mới là chủ sở hữu hưởng lợi thực sự.