Ninh Bình: Xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa - sinh thái độc đáo, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn từ nghiên cứu tại Tràng An
(CLO) Ngày 27/9, nhân kỷ niệm Ngày Du lịch Quốc tế (27/9) và hướng tới chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, tỉnh Ninh Bình tổ chức hội nghị quốc tế “Công tác nghiên cứu khoa học gắn với quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An”.
Đến dự hội nghị có ông Nguyễn Minh Vũ, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam; ông Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cùng các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế.
Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Trần Song Tùng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ninh Bình cho biết, hội nghị này diễn ra không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc tiếp tục khẳng định cam kết và những nỗ lực của tỉnh Ninh Bình trong công tác nghiên cứu khoa học, mà còn là dịp giới thiệu một số kết quả nổi bật của Chương trình nghiên cứu khảo cổ học SUNDASIA.
Đặc biệt, quá trình nghiên cứu, thăm dò khảo cổ học tại hang Thung Bình 1 thuộc Quần thể danh thắng Tràng An đã mang lại những kết quả quan trọng. Phát hiện di cốt người tiền sử có niên đại trên 12.000 năm cùng các dữ liệu về niên đại, địa tầng, hệ động thực vật cổ và hình thức chôn cất của người tiền sử.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ninh Bình nhấn mạnh, kết quả nghiên cứu đã góp khẳng định, Tràng An là một “bảo tàng sống” về sự tiến hóa tự nhiên và văn hóa nhân loại, là bằng chứng khoa học hiếm hoi làm sáng tỏ tiến trình cư trú và thích ứng của con người trước biến đổi môi trường; đồng thời bổ sung tư liệu quý về nhân học, di truyền học và sự hiện diện của các loài động vật nguy cấp toàn cầu đã từng sinh sống ở đây.
Kết quả nghiên cứu này đã được công bố trên Kỷ yếu của Hội Hoàng gia Anh và được trên 500 hãng tin, tạp chí khoa học, blog chuyên ngành và các trang thông tin trong nước cũng như quốc tế đăng tải, trích dẫn, phản ánh.
Điều này đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, thu hút sự quan tâm rộng rãi của giới khoa học trong nước và quốc tế; lan toả các giá trị nổi bật toàn cầu, nâng cao vị thế của Ninh Bình và Việt Nam trên bản đồ Di sản và du lịch thế giới.
Theo Tiến sĩ Ryan John Rabett, chuyên gia khảo cổ học, Đại học Queen’s Belfast (Anh), Giám đốc dự án nghiên cứu khảo cổ học tại Tràng An, cuộc khai quật kéo dài gần 10 năm qua đã đem lại những phát hiện chấn động.
Cụ thể, các nhà khoa học tìm thấy một bộ xương người gần như nguyên vẹn được bảo tồn tốt trong điều kiện địa tầng đặc biệt. Niên đại carbon phóng xạ cho thấy bộ xương thuộc giai đoạn cuối kỷ Băng hà (12.000-12.500 năm trước). Người đàn ông khoảng 35 tuổi này có dấu vết vết thương do mũi lao thạch anh đâm xuyên cổ. Mũi lao dài gần 2cm, có dấu vết chế tác nhưng trong hang không phát hiện công cụ thạch anh nào khác, gợi ý khả năng công nghệ ngoại lai.
Theo ông Jonathan Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam, các kết quả nghiên cứu gần đây tại Tràng An không chỉ giúp hiểu rõ hơn về sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên qua hàng ngàn năm mà còn khẳng định thêm giá trị nổi bật toàn cầu, lý do căn bản để Tràng An được ghi danh Di sản thế giới.
Ông nhấn mạnh, phát hiện này làm giàu thêm câu chuyện về Tràng An như một cảnh quan văn hóa sống động, nơi tiếp tục truyền cảm hứng cho nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.
Cũng tại hội nghị, Tiến sĩ Christopher Simpton, Chuyên gia Khảo cổ học, Đại học Queen’Belfast, Vương quốc Anh đã thông tin quá trình nghiên cứu chuyên sâu về Tràng An; Tiến sĩ Nguyễn Việt, Giám đốc Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á giới thiệu một số định hướng về loại hình trải nghiệm mới là du lịch trải nghiệm "Sống cùng người tiền sử Tràng An”...
Các chuyên gia đánh giá, hội nghị không chỉ là diễn đàn học thuật mà còn thể hiện cam kết chung trong việc gắn kết khoa học, chính sách và cộng đồng nhằm bảo vệ di sản. Những công trình được công bố sẽ góp phần định hình chiến lược bảo tồn, mở rộng hợp tác quốc tế và thúc đẩy vai trò của cộng đồng - những chủ thể thực sự của di sản.
Kết luận hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Phạm Quang Ngọc cho rằng, kết quả của hội nghị một lần nữa khẳng định giá trị, tầm quan trọng đặc biệt của công tác nghiên cứu khoa học, bổ sung những hiểu biết quý về lịch sử nhân loại, đời sống xã hội của cư dân cổ tại Tràng An.
Điều này góp phần củng cố thêm tính toàn vẹn và giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản, làm sáng tỏ mối liên hệ giữa thiên nhiên và con người cùng đời sống xã hội của họ qua hàng chục nghìn năm, mở ra nhiều hướng tiếp cận mới trong công tác nghiên cứu, bảo tồn di sản, quản lý bền vững, gắn kết bảo tồn di sản với phát triển du lịch xanh, thân thiện với môi trường.
Đối với với ngành du lịch, những giá trị khoa học độc đáo này chính là cơ sở vững chắc để xây dựng các sản phẩm du lịch có chiều sâu văn hoá, tăng sức hấp dẫn và tạo sự khác biệt, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về trách nhiệm giữ gìn và phát huy giá trị Di sản thế giới Tràng An.
Người đứng đầu chính quyền tỉnh Ninh Bình khẳng định các kết quả nghiên cứu khoa học sẽ từng bước được ứng dụng hiệu quả vào công tác bảo tồn và phát huy giá trị Di sản, xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa - sinh thái độc đáo, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn, đồng thời tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương.