Đại biểu Quốc hội đề xuất hướng nghiệp từ cấp mầm non: Phụ huynh và giáo viên nói gì?
(CLO) Thay vì hướng nghiệp ở trung học cơ sở và trung học phổ thông, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (đoàn Khánh Hòa) đề xuất hướng nghiệp phù hợp với năng khiếu, sở trường, năng lực của học sinh từ giai đoạn giáo dục mầm non, tiểu học.
Đề xuất này được đưa ra tại Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8 thảo luận về nhóm lĩnh vực văn hóa, xã hội, gồm các dự án luật: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).
Bà Hương chỉ rõ công tác phân luồng học sinh trong nhiều năm qua chưa đạt được kết quả như mong muốn, còn nhiều hạn chế bất cập. Tỷ lệ phân luồng học sinh còn thấp so với mục tiêu. Hoạt động hướng nghiệp còn hình thức, có nhiều trường chỉ tổ chức vài tiết học hướng nghiệp.
Nguyên nhân được cho là thiếu thông tin đầy đủ và chính xác về con đường học tập, nghề nghiệp. Chưa có cơ chế phối hợp giữa các cấp học và các ngành nghề đào tạo. Hệ thống đánh giá, tư vấn hướng nghiệp bài bản, phù hợp với lứa tuổi học sinh còn yếu. Ngoài ra, việc kết nối liên tục với doanh nghiệp và thị trường nghề khiến học sinh không có đủ thông tin và trải nghiệm để lựa chọn nghề phù hợp.
"Hiện chưa có chính sách hỗ trợ cụ thể cho học sinh phân luồng, cơ chế học bổng, ưu đãi, hỗ trợ việc làm còn hạn chế khiến phụ huynh và học sinh ít quan tâm lựa chọn nghề. Công tác quản lý nhà nước cũng chưa đủ phù hợp, tập trung, sâu sát", bà Hương nhấn mạnh.
Trước thực trạng đó, bà Hương đề nghị tiếp tục nghiên cứu bổ sung một số quy định tại dự thảo Luật và các văn bản dưới Luật với 5 điểm đáng lưu ý.
Thứ nhất, cần quy định rõ hơn về công tác triển khai hướng nghiệp phù hợp với năng khiếu, sở trường, năng lực của học sinh từ giai đoạn giáo dục mầm non, tiểu học, không chỉ dừng ở trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Thứ hai, cần nghiên cứu bổ sung quy định về công tác phối hợp trách nhiệm của các tổ chức hướng nghiệp độc lập, các tổ chức tư vấn nghề nghiệp – có thể là Trung tâm hướng nghiệp hoặc các tổ chức xã hội nghề nghiệp, nhằm hỗ trợ cho học sinh và phụ huynh có thêm thông tin tư vấn, quyết định lựa chọn nghề nghiệp cho phù hợp.
Thứ ba, cần rà soát, xem xét bổ sung quy định về công tác định hướng nghề nghiệp cho các đối tượng học sinh năng khiếu, học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế xã hội còn khó khăn và các đối tượng học sinh khác.
Thứ tư, về cơ chế trách nhiệm và nguồn lực cần rà soát, xem xét bổ sung quy định nhằm tăng cường vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong công tác phân luồng học sinh. Ngoài ra, cần rà soát, xem xét bổ sung quy định trách nhiệm của cơ quan dự báo nhu cầu nguồn nhân lực.
Thứ năm, cần rà soát, xem xét bổ sung quy định nhằm tăng cường ứng dụng công nghệ số trong công tác phân luồng. Đồng thời, nhà nước cũng cần có chính sách tài chính riêng cho việc chuyển đổi số trong công tác phân luồng như: Đầu tư hạ tầng số và tập huấn cho giáo viên, xây dựng cổng tư vấn nghề nghiệp.
Ngay sau khi có đề xuất, phóng viên Báo Nhà báo và Công luận đã có cuộc trao đổi nhanh, ghi nhận ý kiến của nhiều phụ huynh, giáo viên về vấn đề này:
Anh Đồng Văn Ban (Bắc Ninh): “Tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến của đại biểu. Hướng nghiệp không chỉ là chọn nghề, mà quan trọng hơn là giúp trẻ hiểu mình có điểm mạnh ở đâu. Nếu phát hiện từ mầm non, tiểu học, giáo viên và cha mẹ sẽ có cách nuôi dưỡng năng khiếu cho con, từ đó các em tự tin hơn khi bước vào bậc học cao hơn. Đây là bước đi lâu dài, thiết thực".
Cô Vũ Hương, giáo viên mầm non thì cho rằng: “Hướng nghiệp sớm là cần thiết nhưng tôi sợ biến thành áp đặt nghề nghiệp cho con trẻ. Trẻ em thay đổi sở thích liên tục, hôm nay thích vẽ, mai lại mê máy tính. Nếu giáo viên, phụ huynh ‘gắn nhãn’ sớm sẽ dễ kìm hãm sự phát triển tự nhiên của trẻ. Cần hiểu hướng nghiệp ở lứa tuổi nhỏ chỉ nên là trải nghiệm, khơi gợi, không phải chọn nghề".
Chị Hà Phương (Hà Nội): “Nếu áp dụng, tôi nghĩ nên lồng ghép hướng nghiệp vào hoạt động trải nghiệm, trò chơi. Ví dụ cho trẻ thử chăm cây, thử vẽ, thử chơi nhạc cụ, thử làm thí nghiệm đơn giản... để trẻ khám phá sở trường. Nhà trường cũng cần phối hợp với phụ huynh để tránh việc chỉ làm hình thức. Có vậy hướng nghiệp mới hiệu quả chứ không trở thành gánh nặng".
Cô giáo Đỗ Thu Hà (Lào Cai): “Đề xuất thì rất hay nhưng hiện nay giáo viên mầm non, tiểu học vốn đã quá tải với chương trình học. Muốn hướng nghiệp từ sớm thì phải có giáo trình, tài liệu, tập huấn riêng, chứ không thể chỉ dựa vào sự nhiệt tình của giáo viên. Nếu không chuẩn bị kỹ, tôi e rằng việc này sẽ khó đi vào thực chất".