Giảm ít nhất 15% phát thải khí nhà kính đến 2035
(CLO) Cùng mục tiêu giảm ít nhất 15% phát thải khí nhà kính đến 2035, ngành trồng trọt sẽ triển khai nhãn hiệu “Phát thải thấp”, phát triển tín chỉ carbon và mở rộng mô hình sản xuất bền vững trên toàn quốc.
Đề án trồng trọt giảm phát thải giai đoạn 2025–2035 vừa được Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng ký ban hành tại Quyết định số 4024/QĐ-BNNMT ngày 29/9, đặt mục tiêu đưa lĩnh vực trồng trọt vào quỹ đạo phát thải thấp, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Theo đề án, đến năm 2035, ngành trồng trọt phải góp phần cắt giảm ít nhất 15% lượng phát thải khí nhà kính so với năm 2020. Bộ sẽ xây dựng và ban hành nhãn hiệu “Phát thải thấp” cho sản phẩm trồng trọt; tất cả các địa phương phải triển khai ít nhất 1-2 mô hình sản xuất giảm phát thải có khả năng nhân rộng, đồng thời thí điểm tối thiểu 15 mô hình phát triển tín chỉ carbon, đủ điều kiện tham gia thị trường quốc tế.
Tầm nhìn dài hạn đến năm 2050, 100% diện tích cây trồng chủ lực sẽ áp dụng quy trình canh tác bền vững; toàn bộ dữ liệu phát thải được số hóa và liên thông với hệ thống giám sát quốc gia; nhãn hiệu “Phát thải thấp” phổ cập trên các ngành hàng chủ lực, đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực về nông sản gắn trách nhiệm khí hậu.
Để đạt được mục tiêu, đề án xác định nhiều nhiệm vụ cụ thể như cơ cấu lại sản xuất, chuyển diện tích lúa kém hiệu quả sang cây trồng cạn giá trị cao hoặc kết hợp thủy sản; thí điểm mô hình “một vụ lúa - một vụ màu”; phát triển cây lâu năm có khả năng hấp thụ carbon. Các gói kỹ thuật canh tác giảm phát thải cũng sẽ được chuẩn hóa, từ tưới ngập khô xen kẽ, hệ thống thâm canh cải tiến (SRI) đến giảm phân bón vô cơ, tăng sử dụng phân hữu cơ, sinh học và áp dụng công nghệ số giám sát độ ẩm, dinh dưỡng.
Mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị sẽ được triển khai tại vùng sản xuất hàng hóa tập trung, gắn kết nông dân - HTX - doanh nghiệp. Những mô hình này không chỉ áp dụng kỹ thuật phát thải thấp mà còn đáp ứng cơ chế đo lường - báo cáo - thẩm định (MRV) theo tiêu chuẩn quốc tế.
Đề án cũng đưa ra 7 nhóm giải pháp then chốt: Hoàn thiện thể chế, chuẩn hóa kỹ thuật, tăng cường nghiên cứu - ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo, tổ chức sản xuất dựa vào HTX, mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản phát thải thấp, xây dựng cơ sở dữ liệu MRV liên thông quốc gia, huy động nguồn lực tài chính và thúc đẩy hợp tác quốc tế.
Ngân sách nhà nước sẽ giữ vai trò “dẫn dắt”, kết hợp huy động vốn xã hội hóa và tài trợ quốc tế. Đồng thời, khoảng 3.000 cán bộ kỹ thuật, khuyến nông và nông dân chủ chốt sẽ được đào tạo về canh tác giảm phát thải, MRV và tín chỉ carbon. Năm bộ tài liệu truyền thông chuẩn hóa cũng sẽ được biên soạn, phổ biến rộng rãi nhằm thay đổi hành vi sản xuất, góp phần thực hiện thành công mục tiêu giảm phát thải đến năm 2035 và xa hơn là năm 2050.