Giải tán ban phụ huynh, lạm thu có chấm dứt?
(CLO) Ban phụ huynh vốn được lập ra từ thiện chí, để cùng nhau lo cho con em, nhưng khi bị méo mó bởi lạm thu, hình thức nó lại trở thành gánh nặng.
Cứ vào đầu năm học, việc tranh cãi “giữ hay bỏ” ban phụ huynh (BPH) lại sôi nổi hẳn lên.
Không thể phủ nhận, ở nhiều nơi, BPH đã phát huy hiệu quả tích cực. Từ tổ chức sinh nhật tập thể, trang trí lớp học dịp lễ Tết, đến việc đồng hành cùng giáo viên lo toan từng bữa liên hoan nhỏ…, tất cả đều đến từ sự hy sinh thầm lặng của một số phụ huynh tâm huyết.
.jpg)
Chị Ngọc có 2 con học tiểu học tại Hà Nội cho biết, hiện nay không có quy định bắt buộc phải thành lập BPH ở trường hay lớp. Tuy nhiên, việc khuyến khích mô hình này là cần thiết bởi nếu được tổ chức đúng cách, BPH sẽ mang lại nhiều lợi ích, giúp kết nối chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng trong việc giáo dục học sinh.
Theo chị Ngọc, tại Hà Nội có nhiều trường mà ban phụ huynh hoạt động hiệu quả, tạo được sự đồng thuận và hài lòng từ phía cha mẹ học sinh. Dù vậy, cũng không ít nơi, những người được bầu vào ban lại thiếu năng lực hoặc dần mất đi nhiệt huyết, dẫn đến hoạt động kém hiệu quả.
“Cái gì cũng có hai mặt của nó”, chị Ngọc nói.
Ở góc nhìn khác, anh Hưng (Hà Nội) lại cho rằng ban phụ huynh có ý nghĩa thiết thực. Anh dẫn chứng, từ việc tổ chức sinh nhật cho học sinh đến các hoạt động ngoại khóa, ban phụ huynh luôn đứng ra thu xếp chu đáo. Thậm chí, khi lớp thiếu thốn một vài vật dụng nhỏ, nhiều phụ huynh trong ban sẵn sàng tự bỏ tiền túi ra mua, không kêu gọi hay gây áp lực đóng góp cho cả lớp.
“Các anh chị ấy hy sinh rất nhiều, bỏ cả công việc riêng để lo cho lớp, nhưng nhiều khi lại không nhận được một lời cảm ơn. Điều tôi mong nhất là con cái được học hành đầy đủ, có môi trường trải nghiệm tốt để cha mẹ yên tâm làm việc”, anh Hưng bày tỏ.
Chị Bình (Bắc Ninh) đã gắn bó với BPH hơn 5 năm. Năm nào họp phụ huynh chị cũng xin rút, nhưng cả lớp lại nhờ “bác giúp tiếp”. Thế là dù bận rộn, chị cùng các thành viên BPH vẫn đồng hành với cô giáo và học sinh, từ việc trang trí lớp dịp lễ Tết, tổ chức sinh nhật, liên hoan đến thăm nom khi học sinh ốm đau.
“Nhiều khi vừa đi công tác về, chưa kịp ghé nhà đã phải chạy ngay đến trường”, chị Bình kể.
Theo chị Bình, kinh phí hoạt động đều được bàn bạc và công khai, chi tiêu tiết kiệm, nhiều khi vượt dự toán chính BPH phải tự bỏ tiền túi.
Chị Bình chia sẻ: “Tiền tưởng nhiều nhưng chia nhỏ cho từng hoạt động thì chẳng còn bao nhiêu. Cái quan trọng nhất là các con không bị thiếu thốn".
Điều khiến chị trăn trở là thay vì ghi nhận, nhiều người lại dễ dàng nghi ngờ, phán xét.
“Ai từng làm BPH mới hiểu đó không phải là chức vụ, mà là tình yêu dành cho con trẻ. Một lời cảm ơn thôi cũng đủ để chúng tôi thấy vất vả tan biến”, chị Bình bày tỏ.
Theo lý thuyết, BPH được lập ra để đồng hành cùng nhà trường, hỗ trợ thầy cô trong việc chăm lo học tập, rèn luyện cho học sinh. Thế nhưng, thực tế nhiều năm qua, ở không ít nơi, BPH lại trở thành tâm điểm tranh cãi, thậm chí bị xem như “gánh nặng xã hội”.
Nỗi lo lớn nhất chính là lạm thu. Dưới danh nghĩa “tự nguyện”, nhiều khoản đóng góp ngoài quy định vẫn được vận động, khiến phụ huynh e ngại con mình bị ảnh hưởng nếu không nộp.
Bên cạnh đó, tình trạng tổ chức tiệc tùng, tặng quà cầu kỳ, chi tiêu thiếu minh bạch càng làm gia tăng nghi ngờ và bức xúc. Không ít phụ huynh thừa nhận đã có sự chia rẽ trong tập thể lớp khi người đóng nhiều – ít nhìn nhau bằng con mắt khác biệt.
Điều đáng lo hơn, những biến tướng này vô tình tạo nên sự méo mó trong môi trường giáo dục: quan hệ thầy – trò bị chi phối bởi quà cáp, học sinh cảm nhận rõ sự phân biệt vô hình. Ban phụ huynh – vốn dĩ là cầu nối giữa gia đình và nhà trường đã bị trượt khỏi mục tiêu ban đầu.
Muốn khắc phục, giới chuyên gia cho rằng cần minh bạch hóa thu chi và trả BPH về đúng vai trò hỗ trợ giáo dục, chứ không phải “ban vận động quỹ” hay “ban tổ chức sự kiện phô trương”.