Nhà báo Lê Xuân Sơn ra mắt bộ ba cuốn sách: Hành trình quan sát và chiêm nghiệm
(CLO) Ngày 9/10, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Hội Nhà văn và báo Tiền Phong tổ chức Lễ ra mắt bộ ba cuốn sách “Đã từ lâu tôi là người thành phố”, “Mây trắng còn bay”, “Như nước dòng Mê” của nhà báo, nhà thơ Lê Xuân Sơn, nguyên Tổng Biên tập báo Tiền Phong.
Ba lát cắt, một cốt lõi nhân văn
Tại buổi lễ ra mắt do Nhà xuất bản Hội Nhà văn phối hợp cùng báo Tiền Phong tổ chức ngày 9/10, không khí trang trọng nhưng ấm cúng đã làm nổi bật dấu ấn đặc biệt của sự kiện: một tác giả – ba cuốn sách – ba thể loại. Tập thơ “Đã từ lâu tôi là người thành phố”, tập bút ký chân dung văn nghệ sĩ “Mây trắng còn bay”, và tập du ký đậm chất văn học “Như nước dòng Mê” được giới thiệu tới bạn đọc như những kết tinh từ một hành trình quan sát, chiêm nghiệm và đồng hành dài hơi của tác giả.
Mỗi cuốn sách mở ra một không gian cảm xúc và tư tưởng riêng:
“Đã từ lâu tôi là người thành phố” là một hành trình hồi cố – nơi tác giả, một người rời quê từ rất lâu, ngoảnh nhìn lại tuổi thơ, dòng sông, cánh đồng, làng xóm với nỗi thương nhớ và trăn trở. Không dừng lại ở hoài niệm, tập thơ mở rộng ra những vấn đề đương đại như môi trường, biển đảo, dịch bệnh, thân phận con người – phản ánh một cái nhìn giàu chiều sâu và trách nhiệm công dân.
“Mây trắng còn bay” gồm hơn 20 chân dung văn nghệ sĩ lớn của Việt Nam, từ Trịnh Công Sơn, Hữu Loan, Quang Dũng, Dương Bích Liên đến Tô Hoài, Tố Hữu, Hồ Xuân Hương… Bằng một lối viết vừa lắng đọng, vừa sắc sảo, tác giả không chỉ tái hiện gương mặt mà còn khắc họa khí chất sáng tạo và nhân cách nghệ sĩ – như những “đám mây trắng” thanh sạch, bền bỉ trong không gian văn hóa dân tộc.
“Như nước dòng Mê” đưa người đọc du hành qua nhiều quốc gia ở Á, Âu, Mỹ, Caribe với góc nhìn của một người không chỉ là du khách, mà là người đi tìm dấu vết văn hóa, lịch sử và kết nối. Mỗi trang viết mang đậm phong cách quan sát tinh tế, khả năng đồng cảm và tư duy nhân văn của một người từng trải.
Chuyển hóa hiện thực đời sống thành hiện thực nghệ thuật
Buổi ra mắt không chỉ là dịp giới thiệu ba ấn phẩm mới, mà còn là khoảnh khắc hội tụ của những người từng đồng hành với Lê Xuân Sơn trong nghề và trong văn chương. Trong không khí ấm cúng nhưng đầy xúc cảm, các nhà báo, nhà văn, đồng nghiệp lâu năm đã chia sẻ những cảm nhận chân thành, cho thấy sự trân trọng sâu sắc đối với hành trình lao động nghệ thuật bền bỉ của tác giả.
Tổng Biên tập báo Tiền Phong Phùng Công Sưởng - người kế nhiệm trực tiếp nhà báo Lê Xuân Sơn không giấu được xúc động khi chia sẻ rằng, hiếm có ai trong giới báo chí vừa rời nhiệm sở đã ngay lập tức trình làng cùng lúc ba tác phẩm, trải đều trên ba thể loại khác biệt.
Theo ông, đây không chỉ là ba cuốn sách, mà là một dấu mốc sáng tạo hiếm có, cho thấy sự tích lũy nội lực và niềm đam mê không dứt với chữ nghĩa. Với những người làm báo Tiền Phong, thơ của Lê Xuân Sơn vốn không xa lạ. "Những buổi gặp mặt, kỷ niệm, anh thường đọc thơ – những bài thơ giản dị nhưng lắng sâu, gợi ra hình bóng quê hương trong tâm tưởng mỗi người", ông Sưởng kể.
Góc nhìn ấy cũng được nhà báo Hồ Quang Lợi, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam đồng cảm sâu sắc. Ông cho rằng ba tác phẩm mới là ba “đứa con tinh thần” ra đời như một “lần sinh ba” hiếm hoi trong làng văn. Đặc biệt, cuốn “Như nước dòng Mê” khiến ông bất ngờ vì những câu chuyện tưởng đã cũ, nhưng khi đi qua ngòi bút Lê Xuân Sơn, lại trở nên sinh động và đầy chất thơ.
Có những chi tiết nhỏ nhặt trong đời sống nước ngoài, chẳng hạn như một vụ va chạm nhẹ trên tàu điện London, nhưng lại được kể bằng một lối viết khiến cả thành phố như chuyển mình, hiện lên với những xao động đầy chất điện ảnh - điều chỉ có thể có ở một người viết giàu cảm xúc và quan sát tinh tế.
Ở góc độ của một nhà thơ, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều nhìn thấy ở Lê Xuân Sơn khả năng chuyển hóa hiện thực đời sống thành hiện thực nghệ thuật - điều mà không phải nhà báo nào cũng làm được. Theo ông, những bài ký hay du ký của Sơn không dừng lại ở việc ghi chép, mà còn là quá trình chưng cất tâm hồn. "Một nhà văn đích thực là người có thể biến một sự kiện xã hội thành sự kiện của tâm hồn. Lê Xuân Sơn có được khả năng quý giá đó và ông đã thực thi nó một cách hiệu quả" - nhà văn Nguyễn Quang Thiều khẳng định.
Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, người nhiều năm theo dõi các sáng tác của tác giả Lê Xuân Sơn, cũng khẳng định: dù ở thể loại nào thơ, bút ký hay du ký ngôn ngữ của ông đều thấm đẫm chất nhân văn. Hai cuốn đầu mang đậm dấu ấn của một nhà báo giàu trải nghiệm và sắc sảo, trong khi tập thơ lại cho thấy một tâm hồn luôn đau đáu với quê hương, với những ký ức nông thôn, với mẹ cha và đời sống thôn dã từng nuôi dưỡng tâm hồn ông. "Sơn không viết để cho kịp thời cuộc, mà viết như một cách lưu giữ lại vẻ đẹp, niềm đau, những gì đang phai dần trong ký ức con người – đó là điều tôi trân trọng ở anh", ông Nguyễn Thế Kỷ chia sẻ.