Bất động sản Việt Nam: Từ thời làm liều là giàu đến giai đoạn sàng lọc khắc nghiệt

Sáng 10/10, Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES), Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam (Reatimes) phối hợp với Học viện Công nghệ Tài chính Bất động sản Propiin tổ chức sự kiện: Tọa đàm Đào tạo nhân lực chất lượng cao cho ngành bất động sản trong kỷ nguyên số; Lễ công bố Chương trình hợp tác đào tạo bất động sản - Mini MBA và Ra mắt sách Chiến thuật Marketing bất động sản.

Điểm yếu của nhân sự trong ngành bất động sản

Tại tọa đàm, TS Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết: Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, của đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện. Trong bối cảnh đó, giáo dục và đào tạo tiếp tục được khẳng định là quốc sách hàng đầu.

Mới đây, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo trên tinh thần "Hiền tài là nguyên khí quốc gia", lấy con người làm trung tâm, nhằm xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Trong đó, giáo dục nghề nghiệp giữ vai trò then chốt trong phát triển lực lượng lao động kỹ năng cao.

Đây chính là chỉ đạo nòng cốt để góp phần thực hiện mục tiêu của Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Sự cộng hưởng của những nghị quyết này sẽ tạo bản lề chiến lược cho sự hình thành một lực lượng nhân lực chất lượng cao, làm nền tảng cho sự bứt phá của nền kinh tế quốc dân.

Theo TS Nguyễn Văn Khôi, đối với thị trường bất động sản, một ngành trụ cột có sức lan tỏa đến hơn 40 ngành nghề khác thì đào tạo nguồn nhân lực bài bản, có định hướng từ sớm càng có ý nghĩa quan trọng. Đào tạo tốt không chỉ nâng tầm năng lực cạnh tranh của ngành, mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ đến toàn bộ nền kinh tế.

Theo tinh thần của Nghị quyết 71, giáo dục và đào tạo ngành bất động sản phải được cải cách mạnh mẽ, đảm bảo: "Học đi đôi với hành", "Lý thuyết gắn liền với thực tiễn", "Nhà trường gắn liền với xã hội".

Kết quả của giáo dục không chỉ là những người "giỏi nghề - sáng tâm", mà còn là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có tầm nhìn, có đạo đức nghề nghiệp, có năng lực thích ứng linh hoạt với sự thay đổi của khoa học - công nghệ, đủ sức dẫn dắt thị trường bất động sản Việt Nam phát triển minh bạch, giàu nội lực và bền vững.

Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy đào tạo ngành nghề của Việt Nam còn khoảng cách khá xa so với mục tiêu đề ra.

Đối với lĩnh vực bất động sản, hoạt động đào tạo bài bản vẫn chủ yếu tập trung ở lý thuyết, ít thực hành, thiếu đào tạo kỹ năng; Đào tạo từ phía doanh nghiệp còn rời rạc, thiếu định hướng thống nhất; Các chương trình còn manh mún, thiếu tính hệ thống và kế thừa.

Hệ quả là lực lượng lao động mới gặp khó khăn trong việc hình thành nền tảng kiến thức chuyên sâu và kỹ năng thực chiến. Trong khi đó, đội ngũ lãnh đạo cấp cao lại chưa theo kịp tốc độ thay đổi của công nghệ và xu thế phát triển thị trường.

“Quan trọng hơn, yếu tố đạo đức nghề nghiệp chưa được đặt đúng vị trí trong các chương trình đào tạo và chúng ta cũng thiếu những cơ chế kết nối, lan tỏa tri thức giữa thế hệ trẻ và tầng lớp lãnh đạo giàu kinh nghiệm”, ông Khôi nói.

Cần xây nền cho nhân sự bất động sản

Trong khi đó, ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam có một góc nhìn có phần khác biệt. Tổng thể nguồn nhân lực Việt Nam, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực bất động sản, thực ra đang ở mức rất tốt.

Ông Doanh phân tích: Từ những ngày đầu đổi mới, khi nền kinh tế tư nhân bắt đầu hình thành, thị trường bất động sản mới nở rộ.

Chỉ trong vòng 20 - 30 năm, Việt Nam đã xây dựng được một nền tảng bất động sản tương đối hoàn chỉnh, với những dự án khu đô thị, chung cư và biệt thự cao cấp không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn đạt chuẩn quốc tế, thậm chí được vinh danh trên các diễn đàn toàn cầu.

“Điều đó chứng minh một thực tế rằng, gốc rễ của mọi thành tựu nằm ở con người, nếu không có nguồn nhân lực chất lượng cao thì chúng ta sẽ không thể làm được những sản phẩm như vậy”, ông Doanh nói.

Tuy nhiên, chất lượng nguồn nhân lực bất động sản trong thời gian qua dù phát triển rất nhanh, thậm chí ở một số khía cạnh đã tiệm cận với tinh hoa của thế giới, song phần lớn mới chỉ dừng lại ở phần ngọn.

Chính vì vậy, khi thị trường đạt đến độ chín nhất định, nhìn lại chúng ta mới nhận ra một khoảng trống lớn ở phần nền móng, tức là những yếu tố căn bản về kiến thức, kỹ năng và tư duy chuyên nghiệp.

Để thấy rõ hơn bức tranh phát triển ấy, ông Doanh tạm chia quá trình hình thành và phát triển nguồn nhân lực bất động sản ở Việt Nam thành nhiều giai đoạn.

Giai đoạn đầu tiên, có thể gọi là giai đoạn sơ khai. Khi ấy, chỉ cần làm bất động sản là thắng, thậm chí nhiều người không có chút kiến thức chuyên môn nào về lĩnh vực này vẫn thành công.

Nếu nhìn lại, phần lớn các lãnh đạo doanh nghiệp bất động sản lớn hiện nay đều không xuất thân từ ngành bất động sản, mà từ nhiều lĩnh vực khác chuyển hướng sang.

“Thời điểm đó, cơ hội rộng mở, thị trường dễ tính, nên hầu như ai bước vào cũng có thể thành công và vì thế, nhà nhà, người người đổ xô làm bất động sản”, ông Doanh nói.

Bước sang giai đoạn thứ hai, giai đoạn cạnh tranh mạnh mẽ hơn, ông Doanh cho rằng có rất nhiều vấn đề mới đã xuất hiện. Đó có thể là những điểm yếu của thị trường, điểm yếu của nguồn nhân lực.

Chính vì vậy, trong bối cảnh này, kinh nghiệm tích góp ở giai đoạn trước chưa chắc đã đủ để có thể xử lý và kinh nghiệm thường có giới hạn. Ông Doanh đánh giá, hiện nay kinh nghiệm là không đủ để đáp ứng yêu cầu phát triển của doanh nghiệp nói riêng và xã hội nói chung.

“Có thể thấy thực sự cần thiết phải nâng cao năng lực cho đội ngũ nhân sự bất động sản. Do đó, chương trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh hiện nay là cần thiết, bởi chương trình đảm bảo tính thực chiến. Điều này giúp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ở thời điểm hiện tại và đặt nền móng cho giai đoạn tới", ông Khôi nói.

Việt Vũ