MTTQ Việt Nam phát huy vai trò nòng cốt trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội
(CLO) Sáng 10/10, tại Hà Nội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học “Phát huy vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.
Đây là hoạt động hướng tới kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam (18/11/1930 - 18/11/2025), nhằm tiếp tục làm rõ vai trò nòng cốt của MTTQ trong hệ thống chính trị, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hà Thị Nga khẳng định Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo, đã trải qua 95 năm hình thành, phát triển với nhiều tên gọi khác nhau, nhưng luôn giữ vai trò trung tâm trong phát huy truyền thống yêu nước, đoàn kết dân tộc – một nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp giành độc lập, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong giai đoạn hiện nay, MTTQ tiếp tục thể hiện vai trò nòng cốt trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, là nhân tố quan trọng củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước.
Bà Hà Thị Nga nhấn mạnh, yêu cầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay là Mặt trận phải khẳng định được vai trò nòng cốt trong đời sống chính trị - xã hội, nhất là trong thực hiện dân chủ và tăng cường đồng thuận xã hội, như tinh thần được thể hiện trong Văn kiện Đại hội Đảng, Hiến pháp và Luật MTTQ Việt Nam.
Thực tiễn thời gian qua cho thấy, MTTQ các cấp luôn nỗ lực phát huy vai trò trong hệ thống chính trị, tạo được nhiều dấu ấn cụ thể. Gần đây nhất, ngày 2/10/2025, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã phát động ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng do bão số 10, với tổng số tiền đăng ký ủng hộ đến 17 giờ ngày 9/10/2025 đạt trên 847 tỷ đồng. Những kết quả này khẳng định vị thế, vai trò và sự tin tưởng của nhân dân dành cho Mặt trận, góp phần tăng cường đồng thuận xã hội.
Các đại biểu tham dự hội thảo đã tập trung phân tích, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ và tăng cường đồng thuận xã hội trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới. Hội thảo cũng đánh giá thực trạng hoạt động của MTTQ các cấp, xác định những khó khăn, thách thức và đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm phát huy hiệu quả hơn vai trò của Mặt trận trong giai đoạn tới.
Tiến sĩ Ngô Sách Thực, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, chỉ ra rằng việc phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận vẫn còn hạn chế ở một số mặt. Nội dung, phương thức hoạt động chưa theo kịp yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế. Sự chủ động trong tham gia xây dựng chính sách, pháp luật còn hạn chế, giám sát và phản biện xã hội chưa mạnh. Ở một số nơi, thực hiện dân chủ cơ sở vẫn mang tính hình thức, công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực chưa phát huy đầy đủ vai trò của nhân dân, báo chí và các tổ chức thành viên.
Từ thực trạng này, Tiến sĩ Ngô Sách Thực đề nghị Mặt trận phải tập trung tham gia hoạch định, thực thi chính sách, hoàn thiện thể chế để phát huy quyền làm chủ của nhân dân; quan tâm sửa đổi, hoàn thiện luật liên quan bầu cử và tổ chức giám sát thường xuyên ở cơ sở; xây dựng thiết chế bảo đảm thực thi hiệu quả cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ.
Theo ông, trong kỷ nguyên mới, bên cạnh vai trò truyền thống, MTTQ cần thể chế hóa vai trò mới về giám sát, phản biện xã hội và tham gia hoạch định chính sách, trở thành một thiết chế quan trọng trong kiểm soát quyền lực dưới sự lãnh đạo của Đảng, bảo đảm quyền lực thực sự thuộc về nhân dân như Hiến định.
Từ thực tiễn địa phương, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Phạm Anh Tuấn cho rằng Mặt trận các cấp cần đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và người dân về thực hành dân chủ; công khai các nội dung giám sát; đề cao trách nhiệm người đứng đầu; thực hiện nghiêm quy định tiếp dân. Ông nhấn mạnh, MTTQ cần chủ động tham mưu, đề xuất để hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách thực hiện phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.
Việc phát huy vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, là tiền đề để huy động sức mạnh toàn dân tộc, đáp ứng yêu cầu của Đảng, Nhà nước và kỳ vọng của nhân dân trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước.