Thương nhân phải thông báo ngay khi nghi ngờ hàng hóa phục vụ sản xuất vũ khí hủy diệt
(CLO) Thương nhân chịu trách nhiệm thông báo cho Bộ Công Thương và Bộ Quốc phòng khi phát hiện hoặc nghi ngờ các mặt hàng mà thương nhân kinh doanh có thể được sử dụng trực tiếp hoặc gián tiếp cho mục đích sản xuất hoặc sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 259/2025/NĐ-CP ngày 10/10/2025 về kiểm soát thương mại chiến lược, trong đó quy định việc quản lý xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, trung chuyển, quá cảnh hàng hóa thương mại chiến lược.
Nghị định giải thích rõ: Hàng hóa thương mại chiến lược là vũ khí hủy diệt hàng loạt, vũ khí thông thường và các hàng hóa lưỡng dụng được sử dụng để phát triển, sản xuất hay sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt, vũ khí thông thường.
Hàng hóa lưỡng dụng là hàng hóa thường được sử dụng cho mục đích dân sự nhưng có thể được sử dụng để phát triển, sản xuất hay sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt, vũ khí thông thường.
Đáng chú ý, Nghị định quy định thương nhân xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, trung chuyển, quá cảnh hàng hóa thương mại chiến lược có trách nhiệm:
Tuân thủ quy định về quản lý xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, trung chuyển, quá cảnh hàng hóa thương mại chiến lược tại Nghị định này và quy định pháp luật hiện hành về quản lý ngoại thương, thương mại, pháp luật chuyên ngành, pháp luật thuế, hải quan, pháp luật khác.
Chịu trách nhiệm thông báo cho Bộ Công Thương và Bộ Quốc phòng khi phát hiện hoặc nghi ngờ các mặt hàng mà thương nhân kinh doanh có thể được sử dụng trực tiếp hoặc gián tiếp cho mục đích sản xuất hoặc sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Chịu trách nhiệm thông báo cho Bộ Công Thương và Bộ Quốc phòng khi phát hiện hoặc nghi ngờ người nhận hoặc người sử dụng cuối cùng hàng hóa mà thương nhân kinh doanh thuộc Danh sách tổ chức, cá nhân bị chỉ định.
Lưu giữ tài liệu và thông tin liên quan đến hàng hóa thương mại chiến lược, tổ chức làm việc và cung cấp các hồ sơ, tài liệu theo yêu cầu của cơ quan cấp phép và các cơ quan liên quan khi cơ quan tiến hành kiểm tra việc thực thi quy định tại Nghị định này.
Danh mục hàng hóa lưỡng dụng xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, trung chuyển, quá cảnh theo giấy phép bao gồm:
1. Vật liệu phóng xạ và thiết bị hạt nhân: Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý;
2. Điện tử (các vi mạch xử lý có tốc độ xử lý từ 5 GFLOPS trở lên và có đơn vị logic số học (ALU) với độ rộng truy cập từ 32 bit trở lên; mạch tích hợp được thiết kế hoặc đánh giá là có khả năng chịu bức xạ cao,...): Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Công Thương quản lý;
3. Máy vi tính (máy tính điện tử và thiết bị liên quan được thiết kế để chịu được mức bức xạ cao; máy tính được thiết kế để mô hình hóa, mô phỏng hoặc tích hợp thiết kế tên lửa...): Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý;
4. Viễn thông, cảm biến và laser (thiết bị chặn hoặc gây nhiễu viễn thông di động; máy ảnh tốc độ cao; máy quay truyền hình chịu bức xạ...): Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý;
5. Hàng không (máy theo dõi sao có độ chính xác cao và linh kiện; thiết bị nhận tín hiệu từ Hệ thống Dẫn đường Vệ tinh Toàn cầu (GNSS),...): Bộ Xây dựng quản lý;
6. Hàng Hải (các phương tiện lặn có người lái được thiết kế để hoạt động ở độ sâu trên 1.000m;...): Bộ Xây dựng quản lý;
7. Tác nhân sinh học gây bệnh cho người và độc tố (vi-rút, vi khuẩn, nấm, độc tố): Bộ Y tế quản lý;
8. Hóa chất (vật liệu nổ công nghiệp; tiền chất thuốc nổ sử dụng để sản xuất vật liệu nổ công nghiệp;...): Bộ Công Thương quản lý;
9. Kim loại, hợp kim (hợp kim magie, niken, titan, nhôm có độ bền cao;...): Bộ Công Thương quản lý;
10. Phương tiện bay không người lái (UAV) có thời gian duy trì hoạt động từ 1 giờ trở lên; hoặc có thời gian duy trì hoạt động từ 30 phút trở lên và được thiết kế để cất cánh và duy trì chuyến bay ổn định trong điều kiện gió giật có tốc độ 46,3 km/h trở lên: Bộ Công Thương quản lý.