Triển lãm ‘Hình vang vọng ý’ - cuộc đối thoại giả tưởng xuyên thế hệ
(CLO) Triển lãm “Hình vang vọng ý” là cuộc đối thoại giả tưởng xuyên thế hệ giữa Tô Ngọc Vân và 7 nghệ sĩ - học trò, hậu duệ của Trường Mỹ thuật Đông Dương.
Từ ngày 18/10 - 2/11, tại K-Art Studio (67 Tô Hiến Thành, Hà Nội), sẽ diễn ra triển lãm mỹ thuật “Hình vang vọng ý”.
Triển lãm do Phù Sa Art Foundation và Lân Tinh Foundation tổ chức, giới thiệu 71 tác phẩm ký họa của cố danh họa Tô Ngọc Vân - một lát cắt trong gia tài đồ sộ của họa sĩ, nhân cột mốc 100 năm thành lập trường Trường Mỹ thuật Đông Dương.
.jpg)
Tô Ngọc Vân (1906 -1954) là một tượng đài lớn, vừa là họa sĩ, nhà tư tưởng và nhà giáo dục với di sản có sức ảnh hưởng sâu rộng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Tốt nghiệp đầu bảng khóa II (1926 - 1931) Trường Mỹ thuật Đông Dương, ông trở thành một tên tuổi được đánh giá cao với kỹ thuật vững chắc và ý niệm sắc sảo, khai thác tính đương thời của thị dân Hà Nội.
Đến thời kỳ sau Đổi mới, làn sóng hội nhập và toàn cầu hóa đã đẩy “tính đương thời” sang một kỷ nguyên mới. Nhiều thế hệ nghệ sĩ bắt đầu rời bỏ khung toan để đến với những hình thức nghệ thuật thị giác đa dạng và mới mẻ như nghệ thuật sắp đặt, trình diễn hay ảnh động.
Từ đây, “Nghệ thuật ý niệm” trở thành một khái niệm chính thống, bổ sung và thách thức lối thực hành và giảng dạy giá vẽ trường quy truyền thống. Và một câu hỏi hiện sinh lớn được đặt ra: vậy, trong thời đại này, chỗ đứng nào dành cho chủ nghĩa hình thái của mỹ thuật hàn lâm? Ý niệm và hình họa có còn đi chung được với nhau nữa không? Tính đương thời của di sản Tô Ngọc Vân nói riêng và Trường Mỹ thuật Đông Dương nói chung, nên được nhìn nhận thế nào?
“Hình vang vọng ý” có thể được coi như một nỗ lực khiêm tốn từ đội ngũ giám tuyển để đi tìm lời giải, một bài luận dưới dạng thức một triển lãm. Đó là cuộc đối thoại giả tưởng xuyên thế hệ giữa Tô Ngọc Vân và 7 nghệ sĩ đương thời, gồm: Kim Bạch, Đặng Xuân Hòa, Phan Cẩm Thượng, Duy Hòa, Triệu Phương, Lê Thúy, Xuân Lam. Đây là những đại diện cho các lứa học trò hậu duệ của Trường Mỹ thuật Đông Dương, nay là Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam.
Thông qua những lát cắt thực hành của họ, dù là sơn dầu, sơn mài, lụa, giấy hay đa chất liệu, những nghệ sĩ này đều có những điểm chung hoặc kế thừa từ cách tiếp cận của Tô Ngọc Vân - điều được hiển lộ rõ rệt từ những ký họa của ông. Những điểm chung này được liên kết lại trong 4 gian trưng bày trong triển lãm, với sự khẳng định mối quan hệ mật thiết giữa "hình" và "ý" trong mỹ thuật.