Kinh tế Philippines có nguy cơ giảm tốc đến đầu năm 2026
(CLO) Kinh tế Philippines có nguy cơ giảm tốc đến đầu năm 2026 khi vụ bê bối tham nhũng trong các dự án kiểm soát lũ lụt khiến chi tiêu công bị cắt giảm 255 tỷ peso.
Bộ trưởng Tài chính Philippines Ralph G. Recto cho biết nền kinh tế nước này có thể tăng trưởng chậm lại cho đến đầu năm 2026 do các dự án cơ sở hạ tầng bất thường làm giảm chi tiêu công.
Tại phiên điều trần ngân sách Bộ Tài chính ở Thượng viện hôm thứ Ba, ông Recto nhận định tăng trưởng kinh tế có lẽ đã chậm lại trong quý III khi Tổng thống Ferdinand R. Marcos Jr. triển khai các biện pháp cải tổ giữa lúc bê bối tham nhũng nổ ra.
Theo ông, tình trạng chững lại này có thể kéo dài đến quý I năm sau. Ông giải thích thêm rằng vụ việc liên quan đến các dự án kiểm soát lũ lụt gần đây đã ảnh hưởng đến chi tiêu công, nhưng đây chính là bước khởi đầu cho quá trình làm sạch bộ máy. Ông kỳ vọng tình hình sẽ cải thiện trong những tháng tới.
Tháng Bảy vừa qua, Tổng thống Marcos đã chỉ ra những bất thường trong các dự án kiểm soát lũ lụt và ra mắt trang web sumbongsapangulo.ph để người dân báo cáo các công trình công cộng kém chất lượng hoặc không tồn tại.
Ông Recto nhấn mạnh rằng chính Tổng thống Marcos là người trực tiếp phát giác vụ việc này. Thông điệp của ông rất rõ ràng khi khẳng định sẽ không bao che cho bất kỳ hành vi tham nhũng nào.
Vụ bê bối đã khơi mào các cuộc điều tra từ Thượng viện, Hạ viện, Bộ Tư pháp và Ủy ban Cơ sở hạ tầng Độc lập mới thành lập. Nó cũng làm gia tăng sự giám sát đối với Bộ Công trình Công cộng và Đường bộ (DPWH), khiến chi tiêu cơ sở hạ tầng bị chậm lại và dẫn đến việc cắt giảm 255 tỷ peso trong ngân sách của DPWH năm 2026.
Ông Recto cho rằng nếu không bị thất thoát do tham nhũng, nền kinh tế có thể tăng trưởng ở mức 6% đến 6,2%, đồng thời thu ngân sách từ Cục Thuế vụ (BIR) và Tổng cục Hải quan (BoC) cũng sẽ cao hơn.
Dù vậy, ông vẫn lạc quan rằng nền kinh tế vẫn sẽ đạt mức thấp nhất trong mục tiêu tăng trưởng 5,5% đến 6,5% của chính phủ trong năm nay. Trong sáu tháng đầu năm, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Philippines tăng trung bình 5,4%.
Bộ trưởng Tài chính cũng lưu ý rằng các rối loạn thời tiết đã tác động đến hoạt động kinh tế trong quý III. Ông cho biết cách tiếp cận của chính phủ mang tính dự báo và chiến lược, tập trung nguồn lực tài chính còn lại vào các dự án có tác động cao và giải ngân nhanh để đối phó với nguy cơ tăng trưởng chậm lại, từ đó giữ GDP cả năm trong các giả định của Ủy ban Điều phối Ngân sách Phát triển (DBCC).
Theo ông Recto, chính phủ có thể cần hai đến ba quý để giải quyết triệt để vấn đề kiểm soát lũ lụt, nhưng chi tiêu cơ sở hạ tầng chắc chắn sẽ thu hẹp vào năm sau.
Trong khi đó, Bộ trưởng Kinh tế Arsenio M. Balisacan nhận định việc đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm trở nên khó khăn hơn do chi tiêu chính phủ chậm lại và những yếu tố bất lợi từ bên ngoài vẫn dai dẳng. Tuy nhiên, ông cho biết DBCC sẽ chờ số liệu kinh tế quý III được công bố vào tuần đầu tháng 11 trước khi đưa ra quyết định điều chỉnh.
Cục Thống kê Quốc gia Philippines sẽ công bố dữ liệu GDP quý III vào ngày 7/11.
Chính sách tiền tệ hỗ trợ tăng trưởng
Là thành viên Hội đồng Tiền tệ, ông Recto nhận định các đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo sẽ có lợi cho nền kinh tế. Ông cho biết điều này phụ thuộc vào diễn biến lạm phát, vốn hiện nằm trong mục tiêu. Chính phủ đã cắt giảm lãi suất trước đó và hy vọng sẽ tiếp tục động thái này.
Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Philippines (BSP) đã hạ lãi suất chính sách 25 điểm cơ bản xuống còn 4,75% nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế giữa bối cảnh triển vọng bị ảnh hưởng bởi bê bối tham nhũng.
Thống đốc BSP Eli M. Remolona Jr. để ngỏ khả năng cắt giảm thêm tại cuộc họp ngày 11/12, và có thể tiếp tục trong năm sau.
Ông Recto cho biết BSP sẽ xem xét sự chậm lại của thương mại toàn cầu cùng nguy cơ áp thuế 100% của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc khi quyết định chính sách tiếp theo.
Dù gặp thách thức, chính phủ vẫn đang đi đúng hướng để đạt mục tiêu thu ngân sách năm nay, theo ông Recto. Ông khẳng định tỷ lệ thu ngân sách so với GDP đang tăng lên khoảng 16,5%. Vấn đề hiện nay nằm ở phía chi tiêu chứ không phải thu nhập.
Chính phủ đặt mục tiêu thu 4.520 nghìn tỷ peso trong năm nay, tăng lên 4.980 nghìn tỷ peso vào năm 2026 theo Luật Ngân sách Chi tiêu và Nguồn vốn 2026.
Tuy nhiên, BIR và BoC dự kiến chỉ đạt khoảng 3.220 nghìn tỷ peso và 958,7 tỷ peso trong năm 2025, thấp hơn mục tiêu đề ra.
Ông Recto cũng lưu ý rằng tăng trưởng kinh tế chậm lại cùng những bất ổn toàn cầu như mức thuế cao hơn từ Mỹ đang ảnh hưởng đến công tác thu ngân sách.