Lai Châu rà soát hộ nghèo, hướng tới nâng cao công tác giảm nghèo

Theo kế hoạch, mục đích của công tác rà soát là xác định và lập danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình và người lao động có thu nhập thấp đến thời điểm cuối năm 2025 theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025 để đánh giá kết quả thực hiện công tác giảm nghèo năm 2025. Thời gian rà soát thực hiện từ tháng 9 đến hết ngày 14/12/2025. Quy trình rà soát được thực hiện theo quy định tại Quyết định số 24/2021/QĐ-TTg ngày 16/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Được biết, UBND tỉnh Lai Châu đã yêu cầu các cấp, các ngành, đặc biệt là chính quyền cơ sở nêu cao tinh thần trách nhiệm, thực hiện nghiêm túc, minh bạch và đúng quy trình; tăng cường giám sát, phúc tra, tiếp nhận và giải quyết khiếu nại (nếu có) để bảo đảm công tác rà soát khách quan, chính xác và công bằng. Đồng thời, yêu cầu việc rà soát phải được thực hiện từ thôn, bản, khu phố, trực tiếp đối với từng hộ, đảm bảo công khai, dân chủ, có sự tham gia của các cấp, các ngành và của người dân, theo đúng hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nhằm xác định đúng đối tượng, không bị trùng lặp, sót đối tượng, phản ánh đúng thực trạng đời sống của nhân dân địa phương.

Kết quả rà soát phải phản ảnh đúng thực trạng đời sống của nhân dân, tuyệt đối không bỏ sót hộ nghèo, hộ cận nghèo, không chạy theo thành tích, không để xảy ra tình trạng phản ánh sai thực tế về hộ nghèo, tỷ lệ hộ nghèo; hộ cận nghèo, tỷ lệ hộ cận nghèo làm sai lệch thực trạng nghèo của địa phương, đồng thời đảm bảo tổng hợp báo cáo kết quả đúng tiến độ.

Quy trình rà soát được thực hiện theo quy định tại Quyết định số 24/2021/QĐ-TTg ngày 16/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Theo đó, các địa phương áp dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng, bao gồm: nhận dạng nhanh, điều tra thu thập thông tin và đánh giá có sự tham gia của người dân. Cụ thể, việc xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo được tiến hành thông qua khảo sát thu thập thông tin thực tế của hộ gia đình để ước lượng thu nhập và xác định mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản của hộ nghèo, hộ cận nghèo đảm bảo phù hợp với chuẩn nghèo quy định tại Điều 3 Nghị định số 07/2021/NĐ-CP ngày 27/01/2021 của Chính phủ quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025. Riêng việc xác định hộ làm nông, lâm, ngư nghiệp có mức sống trung bình và người lao động có thu nhập thấp được căn cứ trên thu nhập trong vòng 12 tháng trước thời điểm rà soát, không tính các khoản trợ cấp, hỗ trợ xã hội từ ngân sách nhà nước.

Để thực hiện Kế hoạch trên, UBND tỉnh Lai Châu đã giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan chỉ đạo tổ chức rà soát, xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình và người lao động có thu nhập thấp trên địa bàn. Đồng thời, theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc Ủy ban nhân dân các xã, phường chỉ đạo thực hiện công tác rà soát, xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình và người lao động có thu nhập thấp trên địa bàn theo đúng quy trình và đúng thời hạn quy định. Cử cán bộ làm giám sát viên giám sát công tác rà soát tại các xã, phường. Tổ chức kiểm tra và phúc tra kết quả rà soát trong trường hợp thấy kết quả rà soát chưa phù hợp với tình hình thực tế của địa phương hoặc có đơn thư khiếu nại. Tổng hợp, trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025 trên địa bàn tỉnh trước ngày 15/12/2025; báo cáo Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp, công nhận.

Đối với Ủy ban nhân dân các xã, phường, thành lập Ban Chỉ đạo rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo theo quy định tại khoản 3 Điều 10 của Quyết định số 24/2021/QĐ-TTg ngày 16/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ để thực hiện các nhiệm vụ: Xây dựng và trình Ủy ban nhân dân cấp xã kế hoạch rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình và người lao động có thu nhập thấp trên địa bàn. Phổ biến, tuyên truyền mục đích, yêu cầu của việc rà soát, xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ có mức sống trung bình đến người dân. Lập danh sách hộ gia đình cần rà soát; tổ chức lực lượng rà soát, phân loại, xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình, người lao động có thu nhập thấp và tổ chức bình xét dân chủ, công khai tại cộng đồng dân cư (thôn/bản, tổ dân phố); báo cáo xin ý kiến thẩm định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh (thông qua Sở Nông nghiệp và Môi trường).

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định công nhận kết quả rà soát, xác định hộ nghèo, cận nghèo, hộ có mức sống trung bình trên địa bàn, báo cáo về Ủy ban nhân dân tỉnh (qua Sở Nông nghiệp và Môi trường) trước ngày 01/12/2025 theo biểu mẫu đính kèm (báo cáo kết quả sơ bộ trước ngày 15/11/2025). Đồng thời cấp giấy chứng nhận cho hộ nghèo, hộ cận nghèo theo quy định. Tổ chức xác định hộ làm nông nghiệp, lâm nghiệp có mức sống trung bình và người lao động có thu nhập thấp khi nhận được giấy đề nghị của hộ gia đình. Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc rà soát, quản lý hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ có mức sống trung bình trên địa bàn. Bố trí kinh phí để in ấn tài liệu, biểu mẫu, tổ chức tập huấn, hỗ trợ giám sát viên, kiểm tra, phúc tra… công tác rà soát, xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình, người lao động có thu nhập thấp đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm, theo đúng quy định hiện hành.

Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lai Châu cho biết, công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo không chỉ là nhiệm vụ định kỳ hằng năm, mà còn là bước quan trọng để đánh giá hiệu quả các chính sách giảm nghèo, phát hiện những biến động về đời sống, thu nhập của người dân, từ đó có giải pháp hỗ trợ phù hợp, kịp thời.

Tỉnh Lai Châu xác định việc thực hiện nghiêm túc, chính xác công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo có ý nghĩa rất lớn trong bảo đảm quyền lợi của người dân và phân bổ đúng đối tượng thụ hưởng chính sách an sinh xã hội. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để đánh giá kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, chuẩn bị cho xây dựng định hướng, mục tiêu và chuẩn nghèo giai đoạn 2026–2030.

Trần Anh Tuấn