HẢI PHÒNG ĐIỂM ĐẾN CHIẾN LƯỢC TRONG KỶ NGUYÊN MỚIBài 5: Viết tiếp "bản hùng ca" về thành phố Cảng Anh hùng

Nền tảng vững chắc từ định hướng chiến lược của Bộ Chính trị

​Trong dòng chảy lịch sử đầy khát vọng của đất nước, quyết định mang tầm chiến lược của Đảng và Nhà nước về việc hợp nhất tỉnh Hải Dương vào thành phố Hải Phòng đã được xác định là một bước ngoặt lịch sử, mở ra một chương mới đầy hứa hẹn cho vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước. Sự kiện trọng đại này không đơn thuần là một điều chỉnh về mặt địa giới hành chính hay phép cộng cơ học về dân số, diện tích, mà là sự hội tụ bản sắc, giao thoa sức mạnh của hai vùng đất địa linh nhân kiệt, cùng chung huyết mạch phát triển. Đó là sự kết hợp giữa bản lĩnh, dám nghĩ, dám làm, biết làm của thành phố Cảng công nghiệp hiện đại với chiều sâu văn hóa, truyền thống hiếu học, trí tuệ của xứ Đông văn hiến. Quyết sách này đặt nền móng vững chắc, tạo thành một cực tăng trưởng mạnh mẽ, tiên phong, đủ sức vươn lên cạnh tranh quốc tế, đồng thời định vị Hải Phòng trở thành một Thành phố thân thiện, an toàn và đáng sống trong kỷ nguyên phát triển bền vững.

​Thành quả phát triển của Hải Phòng và Hải Dương trước thềm hợp nhất là minh chứng rõ nét cho việc thực hiện hiệu quả các Nghị quyết chuyên đề của Bộ Chính trị, tạo nên một thế và lực vững chắc cho sự hợp nhất lịch sử này.

​Đối với thành phố Hải Phòng, qua 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/01/2019 của Bộ Chính trị về “Xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, Thành phố Cảng đã đạt được những kết quả ấn tượng, trở thành điểm sáng trong bức tranh kinh tế chung của cả nước. Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) bình quân giai đoạn 2019-2023 luôn duy trì ở mức cao, đạt tới 12,6% mỗi năm, gấp hơn hai lần mức tăng bình quân chung cả nước. Quy mô kinh tế không ngừng được mở rộng, cơ cấu chuyển dịch theo hướng hiện đại, công nghiệp công nghệ cao và logistics giữ vai trò chủ đạo. Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn ước thực hiện hơn 480.000 tỷ đồng, khẳng định vai trò là trung tâm kinh tế - xã hội lớn, là đầu tàu đối với vùng và cả nước. Những thành tựu này không chỉ về mặt kinh tế mà còn thể hiện ở sự cải thiện rõ rệt về môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, biến Hải Phòng từ một điểm nút giao thông trở thành cửa ngõ chiến lược kết nối Việt Nam với thế giới.

​Cùng với đó, tỉnh Hải Dương cũng đã chủ động triển khai tinh thần Nghị quyết số 30-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng. Với sự năng động, Hải Dương đã đặt mục tiêu trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại vào năm 2030, tập trung phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ. Hải Dương đã tích lũy được một nguồn nhân lực chất lượng cao dồi dào, với truyền thống hiếu học, cùng một nền tảng công nghiệp và nông nghiệp sạch vững chắc. Việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Hải Dương thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã định hướng rõ ràng về không gian và tiềm năng phát triển công nghiệp, đô thị, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hòa hợp và liên kết vùng.

​Sự hợp nhất lúc này là sự tổng hòa của hai thế mạnh, là sự chuyển hóa từ trạng thái "liên kết vùng" thành "thống nhất hành chính", tạo ra một siêu cấu trúc kinh tế có sức cạnh tranh toàn cầu. Việc này tạo ra một thực thể kinh tế - xã hội có sức nặng, đủ sức tạo động lực lan tỏa.

Theo đồng chí Lê Tiến Châu - Bí thư Thành ủy Hải Phòng, việc hợp nhất Hải Dương vào Hải Phòng là một bước đi lịch sử, thể hiện ý chí và bản lĩnh của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân hai địa phương trong kỷ nguyên mới. Thành phố Cảng, giờ đây mang thêm sức mạnh và chiều sâu văn hóa của xứ Đông, đã sẵn sàng cho một sứ mệnh lịch sử, trở thành cực tăng trưởng đột phá, dẫn dắt sự phát triển của khu vực phía Bắc và góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Sau khi hợp nhất, thành phố Hải Phòng có một bộ máy tinh gọn hơn, hiệu lực hơn, và quan trọng nhất là một tầm nhìn rộng mở hơn cho sự phát triển. Mọi đổi thay đều hướng về người dân - để mỗi ngày sống ở Hải Phòng là một ngày được tận hưởng sự an toàn, văn minh, hiện đại và nghĩa tình. Người dân chính là trái tim của thành phố, còn chính quyền là cánh tay đồng hành để chở che, phục vụ và kiến tạo.

Hải Phòng quyết tâm phát triển ngang tầm với các thành phố tiêu biểu của châu Á; trở thành một thành phố cảng biển quốc tế hiện đại; là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục, đào tạo, khoa học - công nghệ tầm cỡ quốc tế. Với vị thế chiến lược, tiềm năng nổi trội, thể chế ưu việt và quyết tâm hành động, Hải Phòng sẵn sàng chào đón các nhà đầu tư đến đồng hành và phát triển lâu dài.

​Gửi gắm thông điệp tới các nhà đầu tư, đồng chí Bí thư Thành ủy Lê Tiến Châu khẳng định: Hải Phòng không mời gọi đầu tư bằng lời hứa, mà bằng sự cam kết và hành động. Chúng tôi cam kết hạ tầng hiện đại, thủ tục nhanh gọn, môi trường minh bạch, cùng sự đồng hành của chính quyền ở mọi bước đi. Đầu tư vào Hải Phòng không chỉ là lựa chọn một địa phương, mà là lựa chọn một tương lai bền vững, nơi sự phát triển của doanh nghiệp gắn chặt với sự giàu mạnh của thành phố.

Thành phố quyết tâm tập trung mọi nguồn lực phát triển dựa trên các trụ cột khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển bao trùm, không ai bị bỏ lại phía sau; đồng thời cam kết hành động mạnh mẽ với 4 đột phá chiến lược gồm phát triển Khu kinh tế ven biển phía Nam, xây dựng Khu thương mại tự do, kiến tạo thể chế phát triển hiện đại, thông thoáng, cởi mở, đào tạo, thu hút và trọng dụng nhân lực chất lượng cao, để Hải Phòng trở thành điểm đến chiến lược của các nhà đầu tư, một thành phố đáng sống trong kỷ nguyên mới.

Hải Phòng sau hợp nhất sẽ là một thành phố “hai trong một”: Điểm tựa vững vàng của người dân và đối tác tin cậy của nhà đầu tư, cùng tỏa sáng bởi sức mạnh kinh tế, văn hóa và bản sắc. Chúng ta cùng nhau kiến tạo một đô thị không chỉ lớn mạnh về kinh tế, mà còn tỏa sáng về văn hóa, nhân văn và đặc biệt là một Thành phố thân thiện, xứng đáng với kỳ vọng của Trung ương và viết tiếp bản hùng ca rực rỡ về một thành phố Anh hùng, thành phố cảng biển Quốc tế.

​Tầm vóc mới và định hướng phát triển chiến lược của thành phố Anh hùng

​Quyết sách hợp nhất đã kiến tạo một đô thị mới với diện tích 3.194,72 km² và tổng dân số trên 4,6 triệu người, đưa quy mô tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) vượt mốc 658.000 tỷ đồng, vững vàng ở vị trí top 3 cả nước. Tầm nhìn phát triển của Hải Phòng sau hợp nhất được nâng lên một tầm cao mới, được Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 đặt ra là: xây dựng Hải Phòng trở thành thành phố cảng biển quốc tế, trung tâm kinh tế biển, công nghiệp công nghệ cao hàng đầu cả nước, đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục, đào tạo, khoa học - công nghệ với mục tiêu trở thành thành phố tầm cỡ quốc tế, văn minh, hiện đại và đặc biệt là Thành phố thân thiện, đáng sống; đi đầu trong việc “xây dựng mô hình chủ nghĩa xã hội gắn với con người xã hội chủ nghĩa” theo đúng tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm.

Để hiện thực hóa tầm nhìn đã đề ra, thành phố quyết tâm tập trung mọi nguồn lực, triển khai năm đột phá chiến lược theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương và Nghị quyết của Thành ủy.

Thứ nhất, Thành phố nhanh chóng ổn định tổ chức bộ máy, sắp xếp đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất và năng lực để đáp ứng nhiệm vụ mới. Việc đảm bảo các cơ quan, đơn vị hoạt động thông suốt, không gián đoạn trong quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công cho người dân và doanh nghiệp là ưu tiên hàng đầu. Tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ cao để xóa bỏ rào cản về địa giới, đặc biệt trong các lĩnh vực thiết yếu như y tế và giáo dục.

Thứ hai, tập trung cao độ cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Thành phố Hải Phòng cần rà soát, bổ sung, hoàn thiện xây dựng các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội với tầm nhìn mới, hành động mới. Theo đó, Thành phố dự kiến xây dựng các trụ cột kinh tế đa ngành, hiện đại, cạnh tranh toàn cầu, hình mẫu của công nghiệp công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, dịch vụ logistics tầm quốc tế. Đồng thời, xây dựng hạ tầng chiến lược, đồng bộ, hiện đại và thông minh, tạo động lực kết nối liên vùng, liên khu vực, liên quốc tế, khẳng định vị thế cửa ngõ hàng đầu về hàng hải quốc gia.

Thứ ba, triển khai hiệu quả Nghị quyết số 226/2025/QH15 của Quốc hội về cơ chế đặc thù phát triển thành phố, đặc biệt là Khu thương mại tự do thế hệ mới. Tập trung rà soát, xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách phát triển thuộc thẩm quyền ban hành của Thành phố, đảm bảo thông thoáng, hiện đại và cởi mở. Tập trung huy động và phát huy hiệu quả mọi nguồn lực để đầu tư đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược, tạo đột phá mạnh mẽ trong liên kết vùng và kết nối quốc tế.

Thứ tư, phát triển Hải Phòng thành trung tâm du lịch biển, văn hóa, di sản mang tầm khu vực và quốc tế; xây dựng các sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với bản sắc văn hóa, lịch sử và tài nguyên biển đảo, nông nghiệp, nông thôn; phát huy giá trị và vai trò động lực của Cát Bà, Đồ Sơn, Côn Sơn - Kiếp Bạc trong phát triển kinh tế xanh, du lịch bền vững, lan tỏa hình ảnh thành phố Cảng văn minh, thân thiện, đáng sống.

Cuối cùng, tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ cao gắn với các ngành mũi nhọn như công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế tuần hoàn, khoa học công nghệ, logistics, kinh tế biển, y tế, giáo dục... Đẩy mạnh thu hút, trọng dụng nhân tài; xây dựng đội ngũ cán bộ nhất là cán bộ chủ chốt các cấp thực sự tiêu biểu, có tư duy, năng lực quản trị tiên tiến, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

​Theo Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Lê Ngọc Châu, thành phố Hải Phòng sau hợp nhất cũng đối mặt với một số thách thức: Việc triển khai mô hình chính quyền hai cấp bước đầu còn gặp khó khăn: sự hòa nhập về tổ chức, con người, chênh lệch phát triển nội vùng, phân cấp - phân quyền chưa đồng bộ. Luật Ngân sách Nhà nước sửa đổi đã được ban hành, theo hướng tăng điều tiết về Trung ương sẽ làm giảm khả năng chủ động đầu tư, chi cho an sinh và triển khai hiệu quả cơ chế đặc thù.

Đặc biệt, để hiện thực hóa các định hướng chiến lược do Trung ương giao như khu thương mại tự do, cảng biển, sân bay quốc tế, khu kinh tế, thành phố cần vượt qua thách thức lớn về huy động nguồn lực. Dự kiến trong giai đoạn 2026 - 2030, tổng vốn đầu tư toàn xã hội phải đạt 2,4 triệu tỷ đồng, gấp khoảng 1,6 lần giai đoạn 2021-2025.

Đây vừa là cơ hội lịch sử, vừa là thách thức lớn nếu thiếu quyết tâm chính trị, tầm nhìn dài hạn và sự chuẩn bị đồng bộ. Thành phố cũng đang đối mặt với thực trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, động lực tăng trưởng mới chưa phát huy trong ngắn hạn; trong khi áp lực cạnh tranh thu hút nguồn lực giữa các địa phương ngày càng gay gắt. Tất cả đang đặt ra thách thức lớn đối với mục tiêu đưa Hải Phòng giữ vững ở vị trí đô thị thứ ba cả nước, vươn lên ngang tầm với các đô thị tiêu biểu trong khu vực châu Á.

Tuy nhiên, với sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, sự đoàn kết, quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, Hải Phòng sẽ vượt qua và biến những thách thức trên thành động lực.

Trước hết, Thành phố sẽ tập trung tổ chức lập, điều chỉnh Quy hoạch thành phố Hải Phòng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch chung thành phố Hải Phòng đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050 bảo đảm tính thống nhất, liên thông, phù hợp với bối cảnh, không gian mới của thành phố; xác định rõ chức năng từng vùng, hình thành các hành lang kinh tế ven biển, ven sông, các trục phát triển gắn với mạng lưới giao thông đường bộ - đường sắt - cảng biển – hàng không. Phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, kết nối thuận lợi với trong nước và quốc tế bằng cả 05 loại hình giao thông (đường bộ, đường sắt, đường biển, đường thuỷ và đường hàng không) theo mô hình vận tải đa phương thức.

Thành phố sẽ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ thể chế, hoàn thiện bộ máy chính quyền hai cấp theo hướng tinh gọn, hiệu quả, tăng cường phân cấp - phân quyền đi đôi với kiểm tra, giám sát. Triển khai toàn diện các cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết số 226/2025/QH15, nhất là về quản lý tài chính, ngân sách nhà nước để huy động mọi nguồn lực hợp pháp phát triển thành phố; rà soát, khai thác hiệu quả các nguồn thu mới từ đất đai, nhà công sản, tài nguyên khoáng sản; chống thất thu thuế, chuyển giá, gian lận thương mại.

Về phát triển kinh tế, Thành phố đặt mục tiêu cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng hiện đại, bền vững, xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chủ yếu. Thành lập Khu thương mại tự do thế hệ mới trong năm 2025; hướng tới xây dựng trung tâm thương mại - dịch vụ - logistics quốc tế, đầu tàu đổi mới sáng tạo, trung tâm trung chuyển hàng hóa quốc tế. Tăng cường thu hút đầu tư có chọn lọc, ưu tiên các dự án FDI công nghệ cao, thân thiện môi trường.

Bên cạnh đó, Thành phố phát huy vai trò trung tâm phát triển nhân lực vùng, tập trung hình thành các trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao gắn với các ngành mũi nhọn như công nghiệp công nghệ cao, logistics, y tế chuyên sâu, kinh tế biển; tạo mạng lưới liên kết với các địa phương trong vùng đồng bằng sông Hồng để nâng cao hiệu quả cung - cầu nhân lực.

Đây là thời khắc để toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố mới đoàn kết, đồng lòng, phát huy truyền thống cách mạng, quyết tâm hành động để hiện thực hóa tầm nhìn chiến lược, kiến tạo nên một kỷ nguyên thịnh vượng mới: Hải Phòng – Thành phố của khát vọng, thành phố của tương lai và thành phố thân thiện!.

Mỹ Hạnh - Đại Thắng