Việc lấy ý kiến rộng rãi cho thấy Đảng ta rất cầu thị, thực sự lắng nghe tiếng nói của nhân dân

+ Theo bà, việc Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII công bố toàn văn dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, lấy ý kiến đóng góp của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân có ý nghĩa như thế nào trong đời sống chính trị hiện nay?

- PGS. TS. Bùi Thị An: Tôi cho rằng đây là một việc làm rất đáng quý, thể hiện rõ tinh thần Đảng tin dân, dựa vào dân và vì dân. Việc công khai toàn văn dự thảo văn kiện để lấy ý kiến rộng rãi cho thấy Đảng ta rất cầu thị, thực sự lắng nghe tiếng nói của nhân dân.

Trước đây, nhiều người vẫn có cảm nhận rằng các dự thảo văn kiện của Đảng là tài liệu “nội bộ”, ít khi được phổ biến sớm cho dân. Nhưng nay, khi toàn bộ văn kiện được công khai để nhân dân cùng góp ý, điều đó thể hiện sự đổi mới tư duy rất lớn. Đảng coi ý kiến nhân dân là thước đo để soi chiếu, hoàn thiện chủ trương, đường lối của mình.

Đó là biểu hiện sinh động của dân chủ xã hội chủ nghĩa – dân làm chủ, dân bàn, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng. Khi Đảng tin dân và dân tin Đảng, thì sức mạnh đại đoàn kết được nhân lên, các quyết sách đưa ra sẽ càng sát thực tế, hợp lòng dân hơn.

+ Trong Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tại Đại hội Đảng XIV lần này có nội dung đánh giá kết quả của việc sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Bà nhìn nhận thế nào về ý nghĩa của cuộc “cách mạng” này?

- PGS. TS. Bùi Thị An: Trước hết, cần thấy rõ vì sao phải sắp xếp lại bộ máy. Trước đây, mô hình chính quyền ba cấp (tỉnh – huyện – xã) vận hành còn cồng kềnh, tốn kém ngân sách, thậm chí chi cho bộ máy hành chính có nơi chiếm tới 70% ngân sách địa phương. Số còn lại dành cho đầu tư phát triển, phúc lợi xã hội là quá ít.

Cái khó nữa là khi bộ máy nhiều tầng nấc, quyết định từ Trung ương xuống dân thường bị “tam sao thất bản”, làm chậm quá trình thực thi chủ trương, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc tổ chức lại hệ thống chính quyền theo mô hình hai cấp – giảm trung gian, tăng tính trực tiếp – là bước đi rất đúng đắn.

Cuộc cách mạng này giúp chính quyền gần dân hơn, sát dân hơn, nghe dân nhiều hơn. Cấp xã, phường nay được giao quyền rộng hơn, từ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, xác nhận quy hoạch đến giải quyết các thủ tục hành chính, phúc lợi an sinh. Điều đó đòi hỏi đội ngũ cán bộ cơ sở phải có năng lực thực sự, trình độ chuyên môn và tinh thần phục vụ dân tốt hơn.

Tất nhiên, đây là một cuộc “cách mạng” thật sự trong tư duy quản lý. Ban đầu có thể khó khăn, vì thói quen làm việc theo lối cũ đã ăn sâu nhiều năm. Nhưng khi cán bộ hiểu rằng việc đổi mới là vì lợi ích chung, vì hiệu quả phục vụ nhân dân, thì họ sẵn sàng thay đổi. Tôi tin nếu sắp xếp hợp lý, chọn đúng người, đúng vị trí, đồng thời cải thiện thu nhập, động viên cán bộ yên tâm công tác, thì mô hình chính quyền hai cấp sẽ phát huy hiệu quả rõ rệt.

+ Theo bà, cần làm gì để việc lấy ý kiến nhân dân thực sự đi vào chiều sâu, tránh hình thức, đảm bảo mọi tầng lớp đều có cơ hội và điều kiện tham gia đóng góp?

- PGS. TS. Bùi Thị An: Theo tôi, điều đầu tiên là Đảng phải thực sự cầu thị, muốn nghe dân thật lòng. Khi có tinh thần ấy, mọi cách làm đều sẽ tìm được. Dân thì ý kiến rất đa dạng – có người nói thẳng, có người góp ý nhẹ nhàng – nhưng đều xuất phát từ mong muốn đất nước tốt lên.

Do đó, việc lấy ý kiến cần được tổ chức linh hoạt và đa dạng hơn nữa: Có thể qua thư điện tử, qua điện thoại, qua báo chí, qua mạng xã hội, qua các hội nghị, qua Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể. Đừng chỉ bó hẹp trong vài cuộc hội nghị hay hình thức lấy ý kiến tập trung.

Quan trọng hơn, phải đảm bảo mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận nội dung dự thảo. Ở vùng sâu, vùng xa, có thể phổ biến bằng tờ rơi, bản tin, hay qua loa phát thanh cơ sở. Ở thành phố, có thể đăng tải toàn văn trên báo điện tử, mạng xã hội chính thống. Chỉ khi người dân thực sự được đọc, được hiểu, họ mới có thể góp ý thực chất.
Và điều rất quan trọng: Đã công khai lấy ý kiến thì cũng cần công khai việc tiếp thu. Nghĩa là sau khi tổng hợp, Trung ương, các cơ quan chức năng nên công bố rõ: Những nội dung nào được nhân dân góp ý nhiều, nội dung nào được tiếp thu, điều chỉnh ra sao. Làm được vậy, dân sẽ thấy ý kiến của mình được tôn trọng, niềm tin với Đảng càng bền chặt hơn.

Đồng thời, công khai cũng là cách ngăn chặn xuyên tạc, tránh để các thế lực xấu lợi dụng nói sai lệch về chủ trương, đường lối của Đảng. Khi tất cả đều minh bạch, không ai có thể nói khác được.

+ Theo bà, vai trò của chính quyền cơ sở trong việc tổ chức lấy ý kiến lần này cần được thể hiện như thế nào?

- PSG. TS. Bùi Thị An: Đương nhiên là rất quan trọng. Chính quyền hai cấp hiện nay đã có quy định rõ người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trong việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân. Cấp xã, phường, thôn, bản là nơi gần dân nhất – nếu không làm tốt, thì dù Trung ương có cầu thị đến đâu, ý kiến của dân cũng khó lan tỏa.
Tôi cho rằng người đứng đầu địa phương phải coi việc lấy ý kiến là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm, phải trực tiếp chỉ đạo, giao trách nhiệm cho từng phòng, ban, cán bộ thôn xóm, đảm bảo người dân được thông tin, được góp ý cụ thể. Phải công bố rõ thời gian, địa điểm, hình thức góp ý – sao cho thuận tiện nhất cho dân.

Tùy từng vùng mà có cách làm khác nhau: ở đô thị có thể tổ chức qua hội nghị dân cư, ở vùng núi có thể gửi tài liệu đến từng bản, từng hộ. Mục tiêu là mọi người dân đều được tiếp cận và có quyền nói lên suy nghĩ của mình.

+ Xin trân trọng cảm ơn bà!

Quốc Trần (Thực hiện)