Người cao tuổi có nên dùng nhiều thực phẩm chức năng cùng lúc?

Bởi lẽ, thực phẩm chức năng ngày càng được nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi tin tưởng như một “chìa khóa vàng” để duy trì sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.

BSCKII Đào Trọng Thành, Phó Trưởng khoa Khám bệnh B, Bệnh viện Hữu Nghị cho biết, trong thực tế điều trị, nhiều người cao tuổi phải sử dụng đồng thời nhiều loại thuốc. Trong khi đó, không ít người còn bổ sung thêm các loại thực phẩm chức năng với mong muốn “tăng cường sức khỏe”, vô tình khiến cơ thể quá tải.

Theo bác sĩ Thành, quan điểm y học luôn rõ ràng: thuốc dùng để điều trị bệnh, còn thực phẩm chức năng chỉ mang tính hỗ trợ. Ngay cả với thuốc, việc sử dụng cũng cần có chỉ định, theo dõi đáp ứng và điều chỉnh liều phù hợp.

“Không có loại thuốc nào được khuyến khích dùng triền miên nếu không thực sự cần thiết, kể cả thuốc huyết áp hay tiểu đường", bác sĩ Thành nhấn mạnh.

Nguyên tắc này cũng áp dụng với thực phẩm chức năng. Bác sĩ Thành khuyến cáo người bệnh chỉ nên sử dụng theo từng đợt, dựa trên nhu cầu thực tế được xác định qua khám và xét nghiệm.

Trẻ đang phát triển xương có thể bổ sung canxi, người già thiếu máu cần acid folic hoặc vitamin B12 nhưng tất cả đều phải có cơ sở y khoa rõ ràng, không thể dùng cảm tính.

Ở người cao tuổi, việc bổ sung thực phẩm chức năng trong khi đang dùng thuốc điều trị mạn tính tiềm ẩn nhiều rủi ro. Mỗi loại vitamin, khoáng chất hay thảo dược đều phải được gan, thận chuyển hóa và đào thải. Khi các cơ quan này đã “gồng mình” xử lý thuốc, việc thêm thực phẩm chức năng có thể khiến hệ chuyển hóa bị quá tải.

Một ví dụ điển hình là bệnh nhân đang dùng thuốc chống đông mà lại sử dụng thêm bạch quả (Ginkgo biloba), gừng, tỏi hoặc các sản phẩm có tác dụng tương tự. Khi đó, tác dụng chống đông bị tăng lên, gây nguy cơ chảy máu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Bác sĩ Thành khẳng định: “Thực phẩm chức năng không thể thay thế thuốc, và nếu dùng không đúng cách, nó có thể gây hại nhiều hơn là có lợi".

PGS.TS.DS Nguyễn Tuấn Dũng, Nguyên Trưởng Bộ môn Dược lâm sàng, Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh cho rằng, thực phẩm chức năng thực chất vẫn là thực phẩm, quan trọng là phải dùng cho đúng đối tượng và đúng thời điểm.

“Chờ đến khi sa sút trí tuệ hay mắc bệnh tim mạch mới dùng là quá muộn", chuyên gia này lý giải.

Theo ông, chiết xuất bạch quả giúp cải thiện tuần hoàn não, chống gốc tự do, trong khi sterol thực vật và omega-3 từ dầu cá có tác dụng giảm cholesterol xấu, ngăn ngừa xơ vữa và nhồi máu cơ tim. Ở phụ nữ, việc bổ sung sớm các hoạt chất hỗ trợ tĩnh mạch có thể giúp phòng suy giãn tĩnh mạch căn bệnh tưởng nhẹ nhưng có thể dẫn tới thuyên tắc phổi nguy hiểm.

Ngoài ra, các sản phẩm chứa collagen, vitamin C, E và chất chống oxy hóa cũng giúp duy trì độ săn chắc và tươi trẻ cho làn da nếu sử dụng sớm, thay vì “chạy theo” khi lão hóa đã rõ rệt.

Thực phẩm chức năng không phải “thần dược”, nhưng nếu được sử dụng khoa học đúng loại, đúng liều, đúng thời điểm sẽ giúp chăm sóc sức khỏe toàn diện, từ não bộ, tim mạch, xương khớp đến làn da. Tuy nhiên, người cao tuổi và người đang điều trị bệnh cần tuyệt đối tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh tự ý kết hợp nhiều sản phẩm cùng lúc để không biến “thực phẩm bổ sung” thành “tác nhân gây hại”.

Văn Hiền