Liên minh châu Âu cam kết hỗ trợ tài chính cho Ukraine trong hai năm tới

Ngày 23/10, trước thềm hội nghị thượng đỉnh EU tại Brussels, Thủ tướng Bỉ Bart De Wever đưa ra ba điều kiện liên quan đến việc dùng tài sản Nga bị tịch thu để cung cấp khoản vay 140 tỷ euro (163,27 tỷ USD) cho Ukraine.

“Nếu các yêu cầu này không được đáp ứng, tôi sẽ làm mọi cách ở cả cấp độ châu Âu và quốc gia để ngăn quyết định này”, ông De Wever tuyên bố. Bỉ là nơi đặt trụ sở của Euroclear, công ty lưu ký đang nắm giữ phần lớn số tài sản Nga bị đóng băng, nên có vai trò then chốt trong kế hoạch.

Ông De Wever đề nghị tất cả các nước thành viên EU cùng chia sẻ rủi ro, bao gồm việc cùng chịu chi phí nếu Nga khởi kiện và phải hoàn trả số tiền bị thu giữ. Ông cũng yêu cầu tài sản Nga bị đóng băng ở các nước khác phải được đưa vào cùng chương trình.

“Phải minh bạch về rủi ro và về cơ sở pháp lý của quyết định này”, ông nhấn mạnh. Dù vậy, Chủ tịch Costa khẳng định EU vẫn sẽ đảm bảo tài chính cho Ukraine đến năm 2027, trong đó có kinh phí mua sắm thiết bị quân sự, còn các chi tiết kỹ thuật sẽ được thống nhất sau.

Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo EU cũng tái khẳng định ủng hộ toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine và chính thức phê duyệt gói trừng phạt mới đối với Nga. Gói này bao gồm cấm khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga từ tháng 1/2027, các biện pháp nhắm vào đội tàu chở dầu ngầm của Nga, trừng phạt hai nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc có liên quan đến hoạt động thương mại với Nga.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy bày tỏ hoan nghênh các biện pháp trừng phạt của Mỹ và EU, coi đây là “tín hiệu đoàn kết quan trọng”.

Ngay cả khi chưa có đề xuất chính thức, các nước EU vẫn chia rẽ về việc điều kiện sử dụng số tiền từ tài sản Nga bị đóng băng.

Một số nước muốn toàn bộ khoản vay được dành cho mua vũ khí từ châu Âu. Một số khác cho rằng Ukraine nên được phép chi một phần để mua vũ khí Mỹ hoặc dùng cho ngân sách nhà nước.

Một quan chức cấp cao Ukraine cho biết Kiev cần số tiền này trước cuối năm nay và mong muốn toàn quyền quyết định cách chi tiêu.

Ủy ban châu Âu hiện đề xuất phương án thỏa hiệp: phần lớn khoản vay sẽ chi cho vũ khí sản xuất tại châu Âu, còn một phần nhỏ hỗ trợ ngân sách chung - khoản mà Ukraine có thể linh hoạt sử dụng, kể cả mua vũ khí từ bên ngoài EU.

Nga lên án kế hoạch này là “hành vi chiếm đoạt tài sản bất hợp pháp” và cảnh báo sẽ trả đũa tương xứng nếu EU tiến hành.

Ngọc Ánh (theo Reuters, Politico)