Khác biệt giữa hệ thống dầu khô và dầu ướt là gì?
(CLO) Hệ thống dầu khô tối ưu hóa bôi trơn với bể chứa 12,7 lít, kéo dài thời gian thay dầu lên 20.000 km, vượt trội dầu ướt.
Động cơ ô tô hoạt động trơn tru phụ thuộc rất lớn vào dầu bôi trơn. Nếu lượng dầu quá thấp, động cơ có thể gặp nguy cơ hỏng hóc nghiêm trọng. Dù là hệ thống dầu ướt truyền thống hay hệ thống dầu khô tiên tiến, việc đảm bảo dầu được cung cấp đầy đủ là yếu tố sống còn để duy trì hiệu suất và tuổi thọ động cơ.
Hệ thống dầu ướt phổ biến phù hợp với hầu hết các điều kiện lái xe thông thường, nơi lực G chủ yếu chịu ảnh hưởng từ trọng lực hướng về tâm Trái Đất. Trong hệ thống này, dầu động cơ được chứa trong chảo dầu nằm dưới trục khuỷu.
Một bơm dầu hút dầu từ chảo và dẫn qua các đường dầu đến các bộ phận như thành xy-lanh và thanh truyền. Đây là một hệ thống hiệu quả và đơn giản, đáp ứng tốt nhu cầu của các phương tiện sử dụng hàng ngày.
Tuy nhiên, khi xe tăng tốc, giảm tốc hoặc vào cua với lực mạnh, dầu trong chảo của hệ thống dầu ướt có thể bị xáo trộn, di chuyển ra xa đầu vào của bơm dầu. Điều này khiến bơm không thể cung cấp đủ dầu để bôi trơn và làm mát, dẫn đến nguy cơ hỏng động cơ.
Hệ thống dầu khô khắc phục vấn đề này bằng cách chuyển toàn bộ dầu vào một bể chứa riêng biệt, đảm bảo bơm dầu luôn có nguồn cung ổn định.
Với hệ thống dầu khô, chảo dầu lớn chứa dầu dao động không còn cần thiết, giúp xe vận hành an toàn ngay cả trong các tình huống đòi hỏi lực G cao, chẳng hạn như trên đường đua.
Hệ thống dầu khô không chỉ đảm bảo bôi trơn và làm mát các bộ phận quan trọng trong điều kiện khắc nghiệt mà còn mang lại nhiều ưu điểm khác.
Do dầu được chứa trong bể riêng, trục khuỷu không phải quay trong một lượng dầu lớn, từ đó giảm lực cản và tăng hiệu suất động cơ.
Việc di chuyển bể dầu ra khỏi động cơ còn cho phép các kỹ sư tối ưu hóa phân bổ trọng lượng xe, hạ thấp trọng tâm để cải thiện khả năng xử lý và tăng tốc.
Ví dụ, với những mẫu xe có động cơ đặt trước, bể dầu có thể được đặt gần phía sau để cân bằng trọng lượng, tương tự như cách bố trí hộp số cầu sau hoặc pin ở phía sau xe.
Hệ thống dầu khô còn cho phép chứa lượng dầu lớn hơn nhiều so với hệ thống dầu ướt. Một ví dụ điển hình là mẫu Mercedes-Benz 450SEL 6.9, nổi tiếng trong bộ phim “Ronin” của đạo diễn John Frankenheimer.
Không giống phiên bản 450SEL thông thường, mẫu 6.9 được trang bị hệ thống dầu khô với bể chứa dầu dung tích lên đến 12,7 lít.
Lượng dầu lớn này giúp kiểm soát nhiệt độ dầu hiệu quả hơn, đồng thời kéo dài thời gian sử dụng dầu. Với hệ thống này, xe có thể vận hành đến 20.000 km trước khi cần thay dầu, vượt xa tiêu chuẩn 5.000 km phổ biến vào thời điểm sản xuất.
Hạn chế của hệ thống dầu khô và vai trò của hệ thống dầu ướt
Dù sở hữu nhiều ưu điểm, hệ thống dầu khô không được sử dụng phổ biến do chi phí sản xuất cao. Hệ thống này đòi hỏi nhiều bộ phận hơn, bao gồm bơm chuyên dụng, hệ thống ống dẫn phức tạp và bể chứa dầu riêng.
Những thành phần này làm tăng nguy cơ hỏng hóc và yêu cầu bảo dưỡng thường xuyên hơn. Ngoài ra, việc bố trí các bộ phận này trong thiết kế xe cũng là một thách thức, đòi hỏi các nhà sản xuất phải tính toán kỹ lưỡng không gian lắp đặt.
Đối với những chiếc xe phục vụ các nhu cầu thông thường như đưa đón trẻ em hay chở hàng hóa, hệ thống dầu khô có thể là một giải pháp quá phức tạp và tốn kém.
Trong khi đó, hệ thống dầu ướt vẫn đáp ứng tốt các yêu cầu cơ bản. Chẳng hạn, mẫu xe Ford FE 427 từng gặp vấn đề về bôi trơn ổ trục khuỷu khi chạy trên đường đua vòng do thiết kế ban đầu.
Ford sau đó đã cải tiến thành phiên bản “side-oiler”, đảm bảo dầu được cung cấp đầy đủ cho trục khuỷu, giúp động cơ hoạt động hiệu quả hơn mà không cần đến hệ thống dầu khô.
Tuy nhiên, đối với những người đam mê tốc độ, hệ thống dầu ướt đôi khi không đủ đáp ứng kỳ vọng. Các mẫu xe hiệu suất cao như Chevrolet Corvette ZR1, Z06 và Grand Sport số sàn từ thế hệ C6, hay động cơ LT2 trên Corvette C8 động cơ đặt giữa, đều sử dụng hệ thống dầu khô để đảm bảo hiệu suất tối ưu.
Tương tự, mẫu Maserati Ghibli từ những năm 1960-1970 được trang bị hệ thống này để hạ thấp động cơ, tạo nên thiết kế mũi xe đầy cuốn hút.
Thậm chí, Alfa Romeo Matta, một mẫu xe địa hình kiểu Jeep của Ý từ những năm 1950, cũng sử dụng hệ thống dầu khô để duy trì bôi trơn ổn định trên mọi góc nghiêng.
Những người yêu thích nâng cấp xe có thể cân nhắc hệ thống dầu khô để chuẩn bị cho những pha vào cua liên tục với lực G cao, nhưng cần lưu ý chi phí và yêu cầu bảo dưỡng.
Độc giả quan tâm đến các giải pháp bôi trơn động cơ có thể tham khảo thêm tại các đại lý ô tô hoặc các nguồn uy tín để tìm hiểu lựa chọn phù hợp với nhu cầu sử dụng.