Doanh thu từ thuế nhập khẩu thời Tổng thống Donald Trump tăng mạnh

Doanh thu từ thuế nhập khẩu của Mỹ đã tăng gấp ba lần trong năm tài chính 2025, đạt mức kỷ lục chưa từng có 195 tỷ USD, nhờ các biện pháp thuế quan rộng rãi được chính quyền Tổng thống Donald Trump triển khai, giúp định hình lại bảng cân đối tài chính liên bang. Tuy nhiên, con số này có thể bị ảnh hưởng nếu Tòa án Tối cao phán quyết vào tháng 11 rằng các mức thuế đó là bất hợp pháp.

Sự gia tăng ấn tượng này chủ yếu nhờ việc nâng cao mức thuế đối với hàng nhập khẩu, đặc biệt là các biện pháp được áp dụng từ giữa năm.

Doanh thu hải quan hàng tháng nhảy vọt từ 7 tỷ USD vào tháng 1 lên 30 tỷ USD vào tháng 9, với khoảng 151 tỷ USD được thu trong nửa sau của năm tài chính, theo dữ liệu từ Ủy ban Ngân sách Liên bang Trách nhiệm.

Các dự báo ban đầu ước tính các mức thuế mới có thể mang về tới 3 nghìn tỷ USD doanh thu trong thập kỷ tới.

Ý nghĩa của chính sách thuế quan

Tổng thống Donald Trump đã bảo vệ chính sách thuế quan của mình như một công cụ nhằm khôi phục ngành sản xuất Mỹ, đồng thời là cách để tài trợ cho chính phủ mà không phụ thuộc vào thuế thu nhập. Chính quyền ông lập luận rằng các mức thuế này sẽ tạo điều kiện để cuối cùng bãi bỏ hoàn toàn thuế thu nhập liên bang.

Chính quyền Tổng thống Trump đã viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế năm 1977, hay còn gọi là IEEPA, để áp thuế toàn cầu 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu, cùng với các mức thuế cao hơn đối với một số quốc gia và hàng hóa cụ thể. Các biện pháp này đã mang về hàng tỷ USD doanh thu mới.

Tuy nhiên, chúng cũng khơi mào một cuộc chiến thương mại, khi Trung Quốc và các quốc gia khác đáp trả bằng các mức thuế mới đối với hàng hóa Mỹ, đồng thời tìm kiếm các điều khoản thương mại tốt hơn với Washington.

Những điều cần biết về doanh thu thuế quan

Mặc dù các biện pháp thuế quan được triển khai giữa năm tài chính, tốc độ và quy mô thu tiền đã tăng nhanh chóng. Các quan chức cho biết vẫn còn tiềm năng tăng thêm, vì một số chính sách chưa phát huy đầy đủ hiệu quả do đơn hàng nhập khẩu chậm trễ và điều chỉnh chuỗi cung ứng toàn cầu.

Dự báo doanh thu dựa trên phương pháp tính toán thông thường, bao gồm giảm thu từ thuế thu nhập và thuế lương, nhưng chưa tính đến tác động kinh tế rộng lớn hơn.

Theo Ủy ban Ngân sách Liên bang Trách nhiệm, các mức thuế này sẽ bù đắp khoảng hai phần ba tác động thâm hụt chính của Đạo luật Một Dự luật Đẹp Lớn vào năm năm tới, hoặc bốn phần năm trong thập kỷ, giả sử các điều khoản tạm thời hết hạn đúng hạn.

Thách thức pháp lý đối với thuế quan

Mặc dù doanh thu tăng mạnh đã hỗ trợ chiến lược tài chính của chính quyền, các biện pháp thuế quan đang đối mặt với rủi ro pháp lý lớn.

Tòa Thương mại Mỹ đã phán quyết rằng hầu hết các mức thuế mới, được áp dụng theo IEEPA, là bất hợp pháp, và quyết định này được tòa phúc thẩm liên bang duy trì. Tòa án Tối cao dự kiến sẽ xem xét các lập luận miệng vào tháng 11.

Nếu các thẩm phán xác nhận phán quyết này, Cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ ước tính có thể phải hoàn trả tới 90 tỷ USD từ các khoản thuế đã thu. Doanh thu hàng tháng có thể giảm hơn một nửa.

Vụ kiện chống lại các mức thuế bắt đầu từ các đơn kiện của các nhà nhập khẩu Mỹ, cho rằng chính quyền đã vượt quá thẩm quyền theo IEEPA. Các nỗ lực này đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ liên minh các nhóm công và tư nhân do Thống đốc bang Washington Bob Ferguson dẫn dắt.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump cho rằng việc loại bỏ các mức thuế sẽ gây ra “thảm họa kinh tế” cho Mỹ. Ông và các quan chức cấp cao tiếp tục coi vấn đề này là liên quan đến an ninh quốc gia, lập luận rằng thuế quan cần thiết để ngăn chặn dòng fentanyl vào nước này và đạt được các thỏa thuận thương mại mạnh mẽ hơn với Trung Quốc cùng các đối thủ khác.

Người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai phát biểu với Newsweek: “Việc Tổng thống Trump hành động hợp pháp bằng cách sử dụng quyền lực thuế quan mà Quốc hội trao cho theo IEEPA để đối phó với các tình huống khẩn cấp quốc gia và bảo vệ an ninh quốc gia cùng nền kinh tế của chúng ta. Chúng tôi mong đợi chiến thắng cuối cùng về vấn đề này tại Tòa án Tối cao".

Ý kiến từ các chuyên gia

Ủy ban Ngân sách Liên bang Trách nhiệm cho biết trong báo cáo công bố thứ Hai: “Các nhà hoạch định chính sách nên chuẩn bị bù đắp các mức thuế IEEPA nếu Tòa án Tối cao bác bỏ chúng. Điều đó có thể có nghĩa là đưa một số mức thuế vào luật pháp hoặc thay thế bằng các lựa chọn thúc đẩy tăng trưởng hơn, như thuế dòng tiền điều chỉnh biên giới hoặc cắt giảm chi tiêu.”

Luật sư Jeffrey Schwab, đại diện cho nguyên đơn trong một vụ kiện tại Tòa án Tối cao, từng chia sẻ với Newsweek: “Mối lo ngại là nếu cho phép ở đây, điều đó có thể lan sang các luật khác trao quyền lớn hơn cho nhánh hành pháp”.

Ông Alan Wm. Wolff, cựu Phó Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới, nhận định với Newsweek: “Tòa án Tối cao này đã rất khoan dung với Tổng thống Trump ở nhiều khía cạnh. Tôi nghĩ chính quyền cuối cùng sẽ giành chiến thắng”.

Triển vọng tương lai thuế quan Mỹ

Tòa án Tối cao sẽ xem xét vụ việc vào tháng 11 và dự kiến đưa ra quyết định ngay sau đó. Nếu các thẩm phán phán quyết chống lại các mức thuế, chính phủ liên bang có thể phải hoàn trả tới 90 tỷ USD và mất hơn một nửa doanh thu thuế quan hàng tháng dự kiến.

Trong thập kỷ tới, doanh thu sẽ giảm 2,2 nghìn tỷ USD, chỉ còn 900 tỷ USD từ các chính sách thuế quan mới. Điều này sẽ đẩy thâm hụt hàng năm lên 6,7% GDP và nợ quốc gia lên 126% GDP vào năm 2035, theo Ủy ban Ngân sách Liên bang Trách nhiệm.

Việt Hà (Theo Newsweek)