Mỹ chi 200 triệu USD tái thiết chuỗi cung ứng đất hiếm
(CLO) Mỹ bơm 200 triệu USD cho REAlloys tái thiết chuỗi cung ứng đất hiếm Bắc Mỹ, khép kín quy trình từ mỏ Saskatchewan đến xưởng nam châm Ohio.
Washington đang vạch ra một hướng đi mới trong cuộc đua toàn cầu về khoáng sản chiến lược. Ngân hàng Xuất nhập khẩu Mỹ đã cấp thư quan tâm trị giá 200 triệu USD cho REAlloys Inc., công ty đất hiếm đang phát triển chuỗi cung ứng tích hợp từ mỏ đến nam châm đầu tiên tại Bắc Mỹ.
Động thái mới của Mỹ thể hiện quyết tâm khôi phục hạ tầng đất hiếm sau nhiều thập kỷ để Trung Quốc chi phối lĩnh vực này.
Hiện tại, Bắc Kinh đang khai thác khoảng 70% sản lượng đất hiếm toàn cầu, đồng thời nắm giữ gần 90% năng lực tinh chế và sản xuất tới 92% nam châm vĩnh cửu - loại linh kiện đóng vai trò thiết yếu trong xe điện, tuabin gió, vệ tinh và hệ thống dẫn đường tên lửa.
Sau khi sáp nhập với Blackboxstocks, REAlloys dự kiến triển khai chuỗi sản xuất khép kín, bao gồm khai thác tại mỏ Hoidas Lake ở tỉnh Saskatchewan (Canada), tinh chế tại cơ sở mới của Hội đồng Nghiên cứu Saskatchewan, và sản xuất nam châm tại thành phố Euclid, bang Ohio.
Mô hình này được kỳ vọng sẽ giúp Mỹ rút ngắn chuỗi cung ứng, đáp ứng các quy định mua sắm liên bang và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực đất hiếm bắt nguồn từ chính sách hợp nhất doanh nghiệp và các ưu đãi xuất khẩu được triển khai từ những năm 1990.
Trong khi đó, các nền kinh tế phương Tây lại để năng lực tinh chế và luyện kim suy giảm, khiến quặng khai thác tại Mỹ hiện vẫn phải chuyển sang Trung Quốc để xử lý. Việc Bắc Kinh siết chặt xuất khẩu gallium, germanium và công nghệ đất hiếm từ năm 2025 được xem là lời cảnh báo rõ ràng về những rủi ro chiến lược mà Mỹ đang đối mặt.
Từ năm 2020, Bộ Quốc phòng Mỹ đã đầu tư hơn 439 triệu USD nhằm xây dựng năng lực khai thác và sản xuất nam châm trong nước.
Khoản hỗ trợ mới từ Ngân hàng Xuất nhập khẩu Mỹ (EXIM) giúp REAlloys trở thành mắt xích quan trọng trong Sáng kiến Phục hồi Chuỗi Cung ứng Liên bang, hướng tới việc hình thành mạng lưới sản xuất khoáng sản chiến lược trong khối các nước đồng minh.
Tháng 10 vừa qua, REAlloys tiếp tục ký kết biên bản ghi nhớ với Tổ chức An ninh Kim loại và Năng lượng Nhật Bản (JOGMEC), cơ quan trực thuộc Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản.
Thỏa thuận này bao gồm chuyển giao công nghệ, hợp tác đầu tư và ký kết hợp đồng mua bán dài hạn, qua đó đưa chuyên môn sản xuất nam châm tiên tiến của Nhật Bản vào thị trường Bắc Mỹ.
Sự tham gia của Nhật Bản được đánh giá có ý nghĩa quan trọng cả về mặt công nghiệp lẫn địa chính trị. Các doanh nghiệp Nhật hiện đang dẫn đầu thế giới về thiết kế và hiệu suất của nam châm vĩnh cửu, trong khi Washington xem hợp tác Mỹ - Nhật là nền tảng để đa dạng hóa nguồn cung, giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
Theo Bộ Năng lượng Mỹ, nhu cầu đối với nam châm neodymium - thành phần chủ chốt trong động cơ xe điện và tuabin gió được dự báo sẽ tăng gấp bốn lần vào năm 2040.
Tuy nhiên, việc tái thiết năng lực tinh chế đất hiếm bên ngoài Trung Quốc vẫn là một thách thức lớn. Quá trình này đòi hỏi công nghệ chiết tách và kỹ thuật luyện kim chính xác, vốn là lĩnh vực mà Bắc Kinh đã dành hàng thập kỷ để hoàn thiện.
REAlloys hiện đang củng cố đội ngũ lãnh đạo bằng việc bổ nhiệm ông Stephen duMont, Chủ tịch GM Defense, vào vị trí chủ tịch không điều hành. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm tăng cường kết nối với hệ sinh thái công nghiệp quốc phòng của Mỹ.
Trong giai đoạn tới, công ty sẽ tập trung hoàn thiện các thủ tục tài chính, triển khai dây chuyền chế biến tại Canada và xúc tiến đàm phán hợp đồng cung ứng với các khách hàng trong nước cũng như các nhà sản xuất đến từ Nhật Bản.
Nếu đạt được thành công như kỳ vọng, REAlloys sẽ giúp phương Tây lần đầu tiên sở hữu một chuỗi cung ứng đất hiếm hoàn chỉnh sau nhiều thập kỷ. Đây sẽ là minh chứng rõ nét cho chiến lược công nghiệp mới của Washington, hướng tới mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc.