Cắt giảm thủ tục, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong ký kết điều ước quốc tế

Ngày 31/10, Quốc hội tiến hành thảo luận tại Tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế. Thảo luận tại Tổ 11 gồm Đoàn ĐBQH Thành phố Cần Thơ và tỉnh Điện Biên.

Đóng góp ý kiến đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế (ĐƯQT), các đại biểu tán thành cần hoàn thiện thể chế, chính sách và pháp luật về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; cải cách hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong ký kết điều ước quốc tế; khắc phục các “điểm nghẽn” trong Luật hiện hành, đáp ứng yêu cầu chính trị, công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước.

Đại biểu Quốc hội Lò Thị Luyến (đoàn Điện Biên) nhấn mạnh, trong bối cảnh đất nước đang đẩy mạnh hội nhập quốc tế, ký kết và thực hiện nhiều điều ước trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, lao động, khoa học công nghệ, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững..... những vướng mắc, điểm nghẽn trong luật hiện hành làm ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng thực hiện các điều ước quốc tế, đặc biệt là những vấn đề cấp bách hoặc liên quan đến nguồn vốn ODA và các vốn vay ưu đãi khác.

Từ thực tế của tỉnh Điện Biên, đại biểu Lò Thị Luyến cho biết, Điện Biên cũng có nguồn vốn này, “nhưng cả một nhiệm kỳ vừa qua là không làm được". Nguyên nhân là do các thủ tục đàm phán thực hiện theo yêu cầu của nhà tài trợ sau đó lại phải làm lại các quy trình theo Luật Đầu tư công. Điều này đã làm chậm tiến độ thực hiện, nhiều khi đã hết thời hạn thực hiện các cam kết với nhà tài trợ và lại phải quay trở lại quy trình đàm phán.

“Rất khó khăn, làm chậm tiến độ thực hiện dự án. Khi chậm rồi thì ảnh hưởng tới vấn đề bội chi, vấn đề trả nợ vay...”, đại biểu Lò Thị Luyến nói.

Do đó, đại biểu cho rằng, cần sửa đổi, bổ sung các nội dung và cần quy định rõ thời gian đối với việc giải quyết các thủ tục hành chính theo hướng đơn giản hóa thủ tục, tăng cường phân cấp, phân quyền, từ đó nâng cao hiệu quả công tác ký kết và thực hiện các điều ước quốc tế, đặc biệt trong việc sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi vì đây là nguồn lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội.

Nhất trí với phạm vi sửa đổi bổ sung của dự án Luật (quy định về trình tự, thủ tục đàm phán, ký, phê duyệt, phê chuẩn, sửa đổi, bổ sung, gia hạn và thực hiện ĐƯQT; các quy định cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính..) đại biểu Lò Thị Luyến cho rằng, việc sửa đổi bổ sung những quy định này không chỉ giúp khắc phục các khó khăn trong thực tiễn mà còn góp phần đơn giản hóa quy trình, tăng cường phân quyền, từ đó nâng cao tính linh hoạt và hiệu quả trong công tác đối ngoại. Các nội dung sửa đổi bổ sung Điều 9, Điều 11, Điều 54, khoản 3 Điều 70, bổ sung Điều 71a... của dự thảo luật thể hiện sự nỗ lực của Chính phủ trong việc quyết tâm cắt giảm các thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xem xét và phê chuẩn ĐƯQT, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức và cá nhân trong nước tiếp cận và thực hiện các điều ước một cách nhanh chóng, minh bạch.

Về quy định “Ủy quyền trong trường hợp đặc biệt”, đại biểu Lò Thị Luyến và đại biểu Tô Ái Vang Đoàn (đoàn Thành phố Cần Thơ) đều tán thành với phương án 1. Theo đó, bổ sung quy định tại Điều 72a dự thảo: Trong trường hợp cần thiết để xử lý các yêu cầu thực tế hoặc có yêu cầu cấp bách về đối ngoại, sau khi lấy ý kiến của Bộ ngoại giao, Bộ tư pháp và các cơ quan, tổ chức liên quan, cơ quan đề xuất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ báo cáo Chủ tịch nước ủy quyền Thủ tướng Chính phủ quyết định việc đàm phán, ký, sửa đổi, bổ sung một số ĐƯQT nhân danh nhà nước thuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước trong một khoảng thời gian xác định. Quy định này không áp dụng đối với điều ước quy định tại các điểm từ a đến d khoản 1 Điều 4 của Luật này.

Theo đại biểu, quy định như vậy thể hiện sự phù hợp với chủ trương phân cấp, phân quyền và không làm mất đi thẩm quyền của Chủ tịch nước mà vẫn đảm bảo sự lãnh đạo, giám sát theo đúng quy định. Việc Thủ tướng Chính phủ được ủy quyền trong những tình huống khẩn cấp, yêu cầu phản ứng nhanh trong hoạt động ngoại giao sẽ giúp rút ngắn thời gian, tăng tính linh hoạt, phù hợp với yêu cầu trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Đại biểu Tô Ái Vang (đoàn Thành phố Cần Thơ) cũng đề nghị cần phải làm rõ thêm về vai trò và trách nhiệm báo cáo của Chủ tịch nước và Chính phủ về việc gia nhập phê chuẩn điều ước quốc tế trước Quốc hội, trước Ủy ban thường vụ Quốc hội để nâng cao vai trò kiểm soát của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội đối với việc ký kết các điều ước quốc tế, đặc biệt là các vấn đề có ảnh hưởng lớn đến quốc gia dân tộc.

Liên quan tới thẩm quyền tại điều 71A , đại biểu Tô Ái Vang đề nghị cần quy định cụ thể về các trường hợp và điều kiện để áp dụng thủ tục, đồng thời đề xuất ký và phê chuẩn điều ước quốc tế, đảm bảo chỉ áp dụng thủ tục rút gọn khi mà điều ước quốc tế có nội dung đơn giản, không làm thay đổi nội dung cơ bản, tránh việc phê xong nhưng không thể thực thi do luật chưa được cụ thể hóa.

N.Hường