Hà Nội xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp hiện đại, ứng dụng công nghệ cao

Thực hiện Chương trình số 04/CTr của Thành ủy Hà Nội, Thành phố Hà Nội đã ghi dấu ấn rõ nét trong tái cơ cấu nông nghiệp.

Theo đánh giá của Văn phòng Điều phối chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội, trước đây, nhiều hộ nông dân sống dựa hoàn toàn vào cây lúa thì từ khi Hà Nội đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới, bà con đã mạnh dạn chuyển sang các loại cây trồng, vật nuôi giá trị cao. Sự chuyển dịch này đã nâng thu nhập cho các hộ nông dân, đồng thời tạo ra sản phẩm an toàn, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Còn theo ông Nguyễn Mạnh Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, tái cơ cấu nông nghiệp không chỉ là giải pháp nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm nông nghiệp, mà còn là chiến lược lâu dài nhằm phát triển ngành nông nghiệp theo hướng hiệu quả, thân thiện với môi trường.

Ông Phương cho biết, chỉ tính từ đầu năm 2025 đến nay, ngành nông nghiệp Thủ đô đã xây dựng 14 mô hình mô hình nông nghiệp chất lượng cao cho 4 nhóm cần khuyến khích nhân rộng, trong đó 8/14 mô hình đã triển khai.

Qua thực tế, một số mô hình đã thu hoạch cho thấy không chỉ hiệu quả về kinh tế cho nông hộ, mà còn tạo ra những giá trị xã hội và môi trường tích cực nhất định. Ví dụ, đối với việc liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm, ngành nông nghiệp Hà Nội đã triển khai 2 mô hình sản xuất lúa chất lượng cao theo tiêu chuẩn VietGAP và sản xuất cây dược liệu. Lúa cho năng suất trung bình 63-65 tạ/ha, được doanh nghiệp ký hợp đồng bao tiêu toàn bộ, hiệu quả kinh tế cao hơn so với sản xuất lúa bằng phương pháp thông thường khoảng 20%.

Ngoài ra, ngành nông nghiệp Hà Nội đã chỉ đạo các cơ quan liên quan hỗ trợ phát triển sản xuất rau, hoa, quả theo tiêu chuẩn VietGAP, ứng dụng công nghệ cao. Trong đó, đã triển khai 3 mô hình là thâm canh bưởi; ứng dụng giá thể trong sản xuất dưa thơm; sản xuất nấm ăn theo hướng công nghiệp. Hai mô hình trồng dưa thơm và sản xuất nấm đã cho thu hoạch đợt đầu tiên với sản phẩm chất lượng tốt, được xếp vào loại “thực phẩm sạch”, được nhiều người tiêu dùng đón nhận.

Về chăn nuôi, thành phố đã triển khai toàn bộ 7 mô hình, thực hiện trên tổng số hơn 43.000 vật nuôi. Thành phố cũng thực hiện tái cơ cấu ngành chăn nuôi theo vùng, xã trọng điểm, hộ chăn nuôi lớn ngoài khu dân cư, phương thức nuôi tập trung kiểm soát dịch bệnh.

Trong đó, đã quy hoạch chăn nuôi tập trung ngoài khu dân cư với 128 khu. Diện tích nuôi trồng thủy sản đạt 24.500ha, các cơ sở nuôi trồng thủy sản tích cực chuyển đổi, đưa giống có năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế cao, áp dụng kỹ thuật vào sản xuất theo hướng an toàn… Đồng thời, thủy sản cũng xây dựng và triển khai 3 mô hình tập trung theo hướng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, tổng quy mô 20ha diện tích mặt nước.

Tuy nhiên, việc phát triển các mô hình nông nghiệp chất lượng cao tại Hà Nội đang gặp một số khó khăn. Đó là, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, dẫn đến khó khăn trong việc tập trung sản phẩm để ký hợp đồng tiêu thụ; chi phí đầu tư cho công nghệ cao, vật tư nông nghiệp đạt chuẩn và chứng nhận như VietGAP, GlobalGAP còn khá cao so với điều kiện của nhiều nông hộ. Ngoài ra, biến đổi khí hậu, thời tiết diễn biến thất thường cũng gây không ít khó khăn trong việc duy trì sự ổn định của các mô hình sản xuất chất lượng cao.

Tại Lễ công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh khẳng định, Hà Nội tiếp tục xác định nông nghiệp, nông dân và nông thôn là nền tảng quan trọng trong tiến trình phát triển.

Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh, trong thời gian tới, Thành phố sẽ tập trung phát triển kinh tế nông thôn bền vững, hiện đại, tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng chuỗi giá trị, thúc đẩy liên kết “4 nhà”, phát triển nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn gắn với du lịch.

Đưa ra một số giải pháp để thực hiện chỉ đạo của thành phố, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương cho biết, đối với trồng trọt, ngành nông nghiệp tiếp tục đầu tư chuyên sâu vào chất lượng cao, nông nghiệp định hình theo hướng hữu cơ, tạo ra các mô hình đa lĩnh vực, mang lại hiệu quả cao nhất cho người dân, doanh nghiệp.

Ngành nông nghiệp Thủ đô sẽ đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, chuyển đổi sang các mô hình phù hợp với đặc điểm, tình hình, nhu cầu tiêu dùng của người dân, như: Lúa chất lượng cao, phát triển vật nuôi đặc sản, chăn nuôi theo mô hình liên kết…

Hà Nội cũng hướng tới chuyển đổi số trong nông nghiệp, thúc đẩy việc ứng dụng mã QR, sàn thương mại điện tử, nhật ký điện tử trong sản xuất - tiêu thụ, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản Hà Nội trên thị trường trong nước và quốc tế…

* Bài viết có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội

Thế Vũ