Đề xuất 12,35 triệu tỷ đồng xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo
(CLO) Chiều 29/8, tại Hà Nội, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cùng đoàn đại biểu Quốc hội đã làm việc với Bộ Nông nghiệp và Môi trường về đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 – 2035.
Chương trình được thực hiện tại 34 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; tất cả 2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu; tất cả các thôn, bản của cả nước.
Theo đề xuất, tổng nguồn lực dự kiến huy động cho giai đoạn 2026 – 2035 khoảng 12,35 triệu tỷ đồng, được chia làm hai kỳ: Giai đoạn 2026 – 2030: 4,93 triệu tỷ đồng. Giai đoạn 2031 – 2035: 7,42 triệu tỷ đồng.
Riêng nguồn vốn ngân sách trung ương hỗ trợ trực tiếp cho giai đoạn 2026 – 2030 dự kiến 180. 000 tỷ đồng, tăng gấp đôi so với tổng vốn ngân sách trung ương của hai chương trình trong giai đoạn 2021 – 2025. Trong đó, 177.000 tỷ đồng (chiếm 98,3%) sẽ phân bổ cho 28 tỉnh, thành phố nhận hỗ trợ từ ngân sách trung ương, nhằm thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Khoảng 3.000 tỷ đồng (chiếm 1,7%) được bố trí cho gần 20 bộ, ngành trung ương phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo, hướng dẫn và triển khai các nội dung thành phần của chương trình.
Đối tượng thụ hưởng gồm hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, người dân, cộng đồng dân cư, hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp và các tổ chức có liên quan, trong đó ưu tiên các địa bàn nông thôn và xã nghèo.
Chương trình giai đoạn 2026 – 2030 dự kiến triển khai 11 nhóm nội dung với 63 nhiệm vụ cụ thể. Một số giải pháp trọng tâm được xác định gồm: Rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách phù hợp với mô hình tổ chức hành chính hai cấp (tỉnh – xã); Tinh gọn bộ máy thực hiện, bảo đảm tính chuyên trách, thống nhất từ trung ương đến địa phương; Chuyển trọng tâm phát triển từ mở rộng quy mô sang nâng cao chất lượng và hiệu quả; Phát triển kinh tế nông thôn theo hướng gia tăng giá trị và bền vững, gắn với phát triển sản phẩm OCOP, du lịch nông nghiệp, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, phù hợp với tiềm năng từng vùng, hướng đến mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Chương trình sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá, khuyến khích trao quyền cho cấp xã và cộng đồng, đi đôi với cơ chế giám sát, đánh giá minh bạch, công khai.
Qua rà soát, đánh giá hiện trạng xây dựng nông thôn mới đến sau ngày 1/7/2025 cho thấy: trong tổng số 2.621 xã, có 1.719 xã (65,6%) có khả năng đạt chuẩn nông thôn mới theo tiêu chí giai đoạn 2021 – 2025. Trong đó, 362 xã (21%) có khả năng đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, và 59 xã (3,4%) có khả năng đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.
Theo đánh giá của các địa phương, khoảng 65% số xã đủ điều kiện đạt chuẩn nông thôn mới theo bộ tiêu chí giai đoạn 2021 – 2025 sẽ có khả năng đạt chuẩn theo bộ tiêu chí mới giai đoạn 2026 – 2030, trong đó khoảng 10% số xã có thể đạt chuẩn nông thôn mới hiện đại.
Về công tác giảm nghèo bền vững, nếu áp dụng chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn 2026 – 2030, tỷ lệ nghèo đa chiều toàn quốc dự kiến khoảng 11,7%, với khoảng 350 xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 50%.
Việc tích hợp hai chương trình lớn trong cùng một khung chính sách không chỉ giúp tăng hiệu quả đầu tư, tránh chồng chéo và dàn trải, mà còn hướng tới mục tiêu phát triển nông thôn toàn diện, giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống người dân, phù hợp với định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2026 – 2035.