Cần xem xét việc mở rộng diện thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công

Chiều 5/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Phó Trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Nghệ An Thái Thị An Chung quan tâm góp ý về 2 vấn đề trọng tâm của dự thảo Luật: Việc mở rộng diện thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công và quy định về giảm trừ gia cảnh.

Về việc mở rộng diện thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công, đại biểu Thái Thị An Chung bày tỏ băn khoăn đối với quy định bổ sung thêm khoản tiền thù lao và các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền dưới mọi hình thức. Đại biểu cho rằng, nếu quy định các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền dưới mọi hình thức được áp dụng, thì cần làm rõ liệu các khoản hỗ trợ cụ thể, ví dụ như hỗ trợ ăn trưa của doanh nghiệp cho người lao động, có bị tính thuế hay không? Hoặc tiền quà Tết, tiền tặng bánh Trung thu, hoặc tiền thưởng cho con em người lao động nhân ngày 1/6… có được tính là các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền hay không?

Theo đại biểu, quy định như Dự thảo Luật là quá rộng, khó đánh giá và xác định, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy như tăng chi phí tuân thủ đối với doanh nghiệp, khó khăn đối với cơ quan thuế trong việc xây dựng phương pháp tính thuế để đảm bảo tính công bằng, người lao động sẽ cảm thấy không thỏa đáng bởi bất kỳ khoản hỗ trợ nào cũng bị đánh thuế.

Do đó, đại biểu đề nghị xem xét lại quy định này. Cần làm rõ trong Luật hoặc các quy định của Chính phủ về việc loại trừ những trường hợp nào không phải đánh thuế, nhằm đảm bảo minh bạch. Đồng thời nên loại bỏ cụm từ "dưới mọi hình thức" trong quy định về các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền. Nếu vẫn xác định đánh thuế đối với các khoản lợi ích này, cần phải đưa ra một ngưỡng thu nhập để bắt đầu tính thuế, nhằm đảm bảo sự phù hợp. Tuy nhiên, xét về tổng thể, đại biểu vẫn nhận định rằng tính khả thi của quy định mở rộng này không cao và không nên đưa vào dự thảo Luật.

Về giảm trừ gia cảnh, đại biểu cho rằng việc áp dụng mức chung cho mọi vùng miền là chưa công bằng. Chi phí sinh hoạt, giáo dục, y tế ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh cao hơn nhiều so với các tỉnh như Nghệ An, Hà Tĩnh, nên cần áp dụng hệ số điều chỉnh vùng tương tự chính sách tiền lương tối thiểu vùng. Đại biểu đề nghị sửa đổi Điều 10, Khoản 1 về giảm trừ gia cảnh, theo hướng Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh cơ sở và hệ số điều chỉnh theo vùng, căn cứ biến động giá cả, thu nhập và chi phí sinh hoạt thực tế.

Tiếp tục cho ý kiến về quy định thu nhập chịu thuế (Điều 3), đại biểu Phạm Thị Kiều – Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng cho rằng, đây là nội dung rất quan trọng của dự thảo Luật, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người nộp thuế, thể hiện phạm vi điều tiết của chính sách thuế. Dự thảo lần này có bước mở rộng đáng kể khi bổ sung các khoản thu nhập mới như chuyển nhượng tên miền “.vn”, tín chỉ các-bon, biển số ô tô trúng đấu giá, tài sản số và vàng miếng… đại biểu cơ bản thống nhất với quy định tại dự thảo, có một số nội dung đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc kỹ.

Đại biểu nhận định, Điều 3 đã liệt kê rất cụ thể các loại thu nhập chịu thuế; tuy nhiên, tại điểm d khoản 10 lại tiếp tục giao Chính phủ quy định thu nhập khác chịu thuế. Đại biểu cho rằng quy định này có thể dẫn đến tùy nghi trong hướng dẫn thực hiện. Do đó, đề nghị bỏ quy định tại điểm đ khoản 10 Điều 3 (thu nhập khác do Chính phủ quy định) để bảo đảm tính rõ ràng, minh bạch của Luật, tính ổn định của chính sách, tạo đồng thuận trong xã hội.

Thứ 2, điểm d khoản 10 quy định thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng là thu nhập chịu thuế, đại biểu bày tỏ băn khoăn với quy định này có thể phát sinh nhiều bất cập trong thực tiễn áp dụng, bởi người dân có hoạt động chuyển nhượng vàng không vì mục đích đầu cơ, kinh doanh nhưng vẫn bị đánh thuế khi chuyển nhượng vàng miếng. Đồng thời, bản chất của chuyển nhượng này nhiều trường hợp không có giá trị tăng thêm (vì giá vàng có thể tăng giảm tùy vào thị trường). Đại biểu nhận định, việc đánh thuế vào khoản tiết kiệm từ vàng của người dân có thể không mang ý nghĩa nhân văn, xã hội và không đạt được mục đích trong quản lý kinh tế. Do đó, đề nghị Cơ quan soạn thảo cân nhắc nghiên cứu quy định mức thuế và phương thức áp dụng phù hợp, phân định rõ giữa vàng đầu tư lướt sóng ngắn hạn và vàng tích trữ lâu dài để bảo đảm đạt được mục tiêu kiểm soát hoạt động đầu cơ và lành mạnh hóa thị trường vàng.

Ở góc nhìn khác đối với nội dung đánh thuế đối với hoạt động kinh doanh vàng miếng, đại biểu Đặng Hồng Sỹ – Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng bày tỏ thống nhất với hướng quy định đánh thuế nhẹ (khoảng 0,1%) trên giá trị giao dịch nhằm hạn chế đầu cơ, lũng đoạn thị trường, song cần phân biệt rõ giữa hoạt động kinh doanh vàng và tích trữ vàng của người dân. Theo đại biểu, việc này nên giao cho Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm phù hợp thực tiễn, tránh tác động tiêu cực đến người dân.

Về các quy định tại Điều 2, Điều 3 của Dự thảo liên quan đến miễn, giảm thuế và thu nhập được miễn thuế, đại biểu Đặng Hồng Sỹ đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về chính sách miễn, giảm thuế đối với cá nhân hoạt động trong các lĩnh vực đặc thù, nhất là nhân lực trong các ngành nghề phục vụ chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu – phát triển công nghệ cao; đồng thời xem xét chi phí về giáo dục, đào tạo, y tế để phù hợp với các chủ trương, nghị quyết mới của Bộ Chính trị về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy kinh tế tri thức. Bên cạnh đó, trong quá trình xây dựng Luật Công nghệ cao hiện đang được trình, các khái niệm như “nhân lực công nghệ cao”, “phạm vi thu nhập ưu đãi”, hay “thời gian miễn, giảm thuế” cần được rà soát, thống nhất giữa hai đạo luật để đảm bảo tính đồng bộ, tránh chồng chéo.

Thiên An